Tham vấn tháo gỡ bất hợp lý

Hải quan kiểm tra thực tế hàng hóa

Hội nghị tham vấn tập trung tháo gỡ những vướng mắc của DN đối với việc áp dụng Quy tắc “xác định trước” trong thông quan và những tác động từ Thông tư 23/2015/TT- BKHCN mới được ban hành quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.

Theo đánh giá của VTFA, các quy định về xác định trước mã số hàng hóa, trị giá và xuất xứ hàng hóa đã tạo điều kiện cho các DN trong việc thực hiện quyền tự do kinh doanh trong hoạt động xuất nhập khẩu, áp dụng đồng bộ Hệ thống thông quan tự động và Cơ chế một cửa quốc gia VNACCS/VCIS. Tuy nhiên, theo ông Vũ Xuân Hưng - Phó phòng Pháp chế VCCI TP. Hồ Chí Minh - phản ánh từ các DN cho thấy việc này còn những hạn chế như: Hoạt động xác định trước mã số, xuất xứ của hàng nhập khẩu hiện mất rất nhiều thời gian, quy định là 30 ngày nhưng không có một kết quả trả lời DN nào dưới 30 ngày mà thường là 40, 60 thậm chí 120 ngày.

Về hiệu lực của văn bản xác định trước, theo các DN không nên quy định chung cho cả 3 trường hợp: xác định trước về mã số, xuất xứ và trị giá (không quá 3 năm) như hiện nay mà cần phân chia cụ thể theo từng lĩnh vực. Cụ thể, văn bản thông báo xác định trước về trị giá có thể có hiệu lực ngắn hơn 3 năm vì tính chất biến động của giá cả; văn bản thông báo xác định trước về mã số và xuất xứ cần có thời gian, hiệu lực dài hơn 3 năm có tính ổn định khá cao.

Ngoài ra, chưa có sự đồng bộ giữa Luật Hải quan và các luật chuyên ngành khác có liên quan đến thủ tục xác định xuất xứ nói chung và xác định trước xuất xứ nói riêng. Liên quan đến thủ tục xác định trước mã số, DN không thể tìm kiếm các văn bản này để tham khảo vì không có trên trang điện tử của Tổng cục Hải quan…

Từ những hạn chế nêu trên, các DN kiến nghị cơ quan Hải quan cần thay đổi cách tiếp cận giải quyết vấn đề theo hướng khi DN có đề nghị xác định trước chỉ cần căn cứ vào tính đầy đủ của thông tin được cung cấp, vấn đề hậu kiểm sẽ được tiến hành sau và nếu có sai phạm thì DN hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Liên quan đến quy định cấm nhập khẩu máy móc, thiết bị công nghệ đã qua sử dụng trên 10 năm theo Thông tư 23/2015/TT- BKHCN mới được Bộ Khoa học Công nghệ ban hành thay thế cho Thông tư 20 năm 2014 theo các DN đối với từng ngành nghề khác nhau, máy móc, công nghệ có tuổi đời và niên hạn sử dụng, mức độ khấu hao là khác nhau. Có những máy móc, thiết bị của một số nước, sử dụng mới được vài năm nhưng vẫn thua xa các máy móc đã qua sử dụng trên 10 năm của các nước có nền công nghiệp tiên tiến như Đức, Nhật Bản, Hoa Kỳ…

Ông Vũ Xuân Hưng cho rằng khối DN tư nhân mua máy bằng tiền của DN vì thế không có việc nhập những máy cũ không hiệu quả hay không sử dụng được. Còn theo ông Nestor Scherbey - Trưởng Ủy ban Hải quan và Thuận lợi hóa Thương mại, Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam - thì quy định những ràng buộc về nhập khẩu máy móc thiết tạo vô hình chung tạo rào cản trong việc thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam.