Siết chặt quảng cáo thực phẩm chức năng: Góc nhìn từ vụ việc Hoàng Hường

Vi phạm tràn lan, biến tướng tinh vi

Mới đây, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) công bố các cơ sở bị xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm đến ngày 12/4, trong đó có Công ty Cổ phần Dược phầm Hoàng Hường.

Cụ thể, Công ty Cổ phần Dược phẩm Hoàng Hường (địa chỉ: tầng 6, số 36 Nguyễn Hoàng, Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm, Hà Nội) bị xử phạt 65 triệu đồng về hành vi vi phạm quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe viên xương khớp Hoàng Hường. Sản phẩm này được quảng cáo gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh. Quảng cáo mà không có hoặc ghi không đúng, không đọc rõ, không thể hiện trong quảng cáo khuyến cáo “Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”. Việc cơ quan chức năng sử phạt Công ty Cổ phần Dược phẩm Hoàng Hường được đông đảo người tiêu dùng đồng tình ủng hộ.

Thế nhưng, dư luận vẫn cho rằng, mức phạt này quá nhỏ so với lợi nhuận mà doanh nghiệp này thu về. Hơn nữa, việc xử phạt còn khá chậm và chưa kịp thời. Bởi, sự việc này đã diễn ra từ khá lâu. Việc bà Hoàng Hường thường xuyên livestream quảng cáo bán thực phẩm chức năng trị xương khớp, nước súc miệng với lời lẽ “tâng bốc” thái quá về công dụng của sản phẩm đã diễn ra từ khá lâu.

Chỉ cần tra tên sản phẩm trên Google, sẽ xuất hiện hàng loạt trang web đăng bán với video quảng cáo công dụng từ “doanh nhân” Hoàng Hường. Chị Nguyễn Thị Vi ở quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội bức xúc cho biết: “Mỗi lần vào YouTube để giải trí, tôi rất khó chịu khi giữa các clip mà mình đang xem thường xuất hiện quảng cáo viên xương khớp của Hoàng Hường. Giọng nói thì chói tai kèm theo những ngôn từ quảng cáo phóng đại: Chắc chắn có hiệu quả, đầu tư 100 tỷ để sở hữu công thức sản phẩm xương khớp nên sản phẩm rất tốt, ai bị đau xương khớp hãy gọi ngay cho tôi…”.

Những lời lẽ có cánh như trên đã lừa dối được không ít người tiêu dùng. Đặc biệt là những người cao tuổi đã phải chắt chiu, dành dụm tiền để mua sản phẩm mà họ tin công dụng của nó như những lời quảng cáo. Một số người tiêu dùng khi phản hồi những thông tin không tích cực về sản phẩm đã bị Hoàng Hường viết bài, quay clip với lời lẽ đe dọa, xúc phạm trên các trang mạng xã hội.

Trước đó, vào năm 2021, trên các fanpage, YouTube có tên: Nha khoa quốc tế Hoàng Hường, Nhà thuốc Hoàng Hường, Dược phẩm Hoàng Hường, Hoàng Hường - Thẩm mỹ 24, Hoàng Hường số 1 nha khoa đẹp... liên tục đăng tải các video quay bà Hoàng Thị Hường quảng cáo sản phẩm nước súc miệng, súc họng điều trị dứt điểm hôi miệng, viêm lợi và nhiều bệnh lý răng miệng khác tại nhà.

Đáng chú ý khi trong các video liên tục sử dụng các từ ngữ “đặc trị”, “loại bỏ”, “chữa được hôi miệng lâu năm, hôi từ kiếp trước sang kiếp này, hôi miệng cỡ nào cũng hết”... để quảng cáo, thổi phồng công dụng sản phẩm khiến không ít người tiêu dùng “sập bẫy”. Mặc dù nha khoa quốc tế Hoàng Hường bị tước giấy phép hoạt động do không đảm bảo các điều kiện khám chữa bệnh từ năm 2019.

Bên cạnh đó, thời gian qua còn có một số sản phẩm chưa được cấp giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm vẫn được quảng cáo và bán tràn lan. Mới đây, một số khách hàng đã phản ánh Công ty Cổ phần Đầu tư xuất nhập khẩu Đan Thy bán và quảng cáo sản phẩm giấm táo Slim sai quy định. Ngay sau đó, ngày 7/4, Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế đã có văn bản gửi một số cơ quan báo chí cho biết “hiện tại, hồ sơ sản phẩm này đang trong quá trình thẩm định, chưa được cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm”.

Chỉ tính riêng từ đầu năm 2022 đến nay, website của Cục An toàn thực phẩm đã đăng tải hàng chục bài viết cảnh báo về TPCN quảng cáo sai quy định, thu hồi sản phẩm TPCN, xử lý vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm… Tuy nhiên, càng thắt chặt, hành vi vi phạm lại ngày càng biến tướng tinh vi. Thời gian qua, hầu hết các website quảng cáo thực phẩm chức năng đều có dòng chữ: “Sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh” để đảm bảo tính pháp lý trong quảng cáo sản phẩm. Tuy nhiên, dòng chữ này rất nhỏ, thường để cuối một bài quảng cáo dài với nhiều nội dung khiến người tiêu dùng khó nhận biết, tưởng là thuốc.

Chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe

​Từ việc xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm đối với Công ty Cổ phần Dược phẩm Hoàng Hường, luật sư Lê Văn Lên, Giám đốc Hãng luật Capital, Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh cho rằng: “Luật Quảng cáo hiện nay chưa theo kịp với sự phát triển của các hình thức quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo online. Chính vì vậy, giải pháp căn cơ là sửa Luật Quảng cáo. Cần có biện pháp, chế tài xử lý mạnh các sàn giao dịch thương mại điện tử. Đồng thời xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân tham gia quảng cáo TPCN có tác dụng như thuốc chữa bệnh, thổi phồng công dụng”.

Liên quan đến những sai phạm trong việc quảng cáo TPCN trong thời gian vừa qua, PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, cho biết: “Với các quảng cáo quá mức về công dụng dễ khiến nhiều người bệnh tin theo, thay vì đến bệnh viện, họ lại tin dùng sản phẩm đó để điều trị. Dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn, gây khó khăn cho việc điều trị. Chúng tôi đề nghị, người dân và các cơ quan thông tin đại chúng, khi phát hiện ra sai phạm thì phản ảnh tới chúng tôi để xử lý triệt để”.

Còn theo PGS Nguyễn Hữu Đức, khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào có tác động đến sức khỏe, người tiêu dùng nên tìm hiểu thật kỹ thông tin về chất lượng và mua từ nhà cung cấp uy tín. Không nên tự ý dùng theo lời đồn đại chia sẻ trên mạng xã hội, hoặc qua các video quảng cáo không chính thống.

Thực tế cho thấy, để tìm ra chủ thể của những website quảng cáo TPCN sai quy định, các cơ quan chức năng phải mất rất nhiều thời gian, công sức. Thế nhưng, mức xử phạt lại rất nhẹ, không đủ sức răn đe. Dư luận cho rằng, cần phải có những biện pháp đủ mạnh để ngăn chặn triệt để vấn nạn trên, không để tái diễn những vụ việc như của Công ty Cổ phần Dược phẩm Hoàng Hường vừa qua.