Phòng, chống ma túy qua Chương trình mục tiêu quốc gia

Theo đó, các đại biểu Quốc hộiđã cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030.

Đại biểu Âu Thị Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang nêu rõ, hiện nay, tình hình phòng, chống ma túy diễn biến phức tạp; phương thức, thủ đoạn hoạt động phạm tội ngày càng tinh vi, xảo quyệt, thường xuyên thay đổi, gia tăng sử dụng công nghệ cao, sẵn sàng trang bị các loại vũ khí quân dụng, manh động, sẵn sàng chống trả và gây khó khăn, nguy hiểm cho lực lượng chức năng trong quá trình đấu tranh, bắt giữ.

Mặt khác, số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy vẫn cao. Theo thống kê, toàn quốc hiện có khoảng có 223.700 người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy và người bị quản lý sau cai nghiện ma túy (chiếm 0,23% dân số cả nước); chủ yếu là đối tượng trẻ, trong độ tuổi lao động; độ tuổi từ 30 trở lên chiếm 65,98%.

Từ những hệ lụy xã hội do tệ nạn ma túy gây ra cho thấy, ma túy là hiểm họa lớn cho toàn xã hội, là một trong những nguyên nhân làm phát sinh, gia tăng các loại tội phạm và vi phạm pháp luật. Do đó, đại biểu Âu Thị Mai đề nghị, cần thiết ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy giai đoạn 2025 - 2030 để tập trung giải quyết, khắc phục những tồn tại, hạn chế và những vấn đề mang tính cấp bách trong công tác này trong tình hình mới.

Đưa ra ý kiến tại phiên thảo luận tổ, đại biểu Nguyễn Đại Thắng - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên đánh giá, giai đoạn 2021 - 2025, Chương trình phòng, chống ma túy đã đạt được nhiều thành tựu, kết quả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo; tuyên truyền phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy; cai nghiện ma túy, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai nghiện.

Mặc dù được đầu tư ngân sách để công tác phòng, chống ma túy đạt được hiệu quả nhưng thời gian qua, tình hình ma túy trong nước diễn biến rất phức tạp và khó lường với số vụ, đối tượng và tang vật bắt giữ có xu hướng tăng qua các năm, gây tác hại đến nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội, sức khỏe của con người. Do đó, việc đầu tư Chương trình sẽ đáp ứng mong đợi của cử tri và nhân dân.

Quan tâm tới các chỉ tiêu chủ yếu cần đạt được đến năm 2030, đại biểu Nguyễn Đại Thắng cho biết, tại điểm c khoản 1 Điều 1 quy định một số chỉ tiêu đạt mức tuyệt đối như các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, điểm nguy cơ, đối tượng bán lẻ về ma túy phấn đấu phát hiện, triệt phá 100%; 100% diện tích trồng trái phép cây có chứa chất ma túy phát hiện được triệt phá.

Băn khoăn về chỉ tiêu trên, đại biểu đặt vấn đề liệu chỉ tiêu đề ra đạt mức tuyệt đối 100% có phải là cao, khó thực hiện hay không? Để đạt được các chỉ tiêu đề ra trong Chương trình thì việc bố trí nguồn lực để thực hiện có đủ bảo đảm hay không? Do đó, đại biểu cho rằng chỉ tiêu đề ra phải tính đến khả năng thực thi và khả năng hoàn thành; đề nghị Chính phủ rà soát, đánh giá nguồn lực để triển khai thực hiện Chương trình nêu ra trong Nghị quyết, cân nhắc việc đặt chỉ tiêu hợp lý để bảo đảm triển khai thi hành, bảo đảm tính khả thi trong thực tiễn.

Ngoài ra, đại biểu cũng cho rằng cần đưa thêm chỉ tiêu giảm tỷ lệ tái nghiện bởi qua thực tiễn cho thấy quá trình đánh giá, rà soát phát hiện người nghiện đưa đi cai nghiện rất tốn kém nhưng tỷ lệ tái nghiện rất cao. Do đó, cần đưa thêm chỉ tiêu này vào trong dự thảo Nghị quyết, từ đó tạo ra môi trường tốt để khi người cai nghiện về không bị kỳ thị, tạo công ăn việc làm, tăng cường động viên và tăng cường quản lý, giám sát.

Đồng quan điểm trên, đại biểu Lò Thị Việt Hà – Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang cho rằng: Nhiều chỉ tiêu của chương trình đề ra cao, khó thực hiện như: 100% điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý, điểm nguy cơ, đối tượng bán lẻ ma tuý được phát hiện, triệt phá; kiềm chế tỷ lệ gia tăng người nghiện ma tuý hằng năm dưới 1%; trên 90% người nghiện ma tuý, người sử dụng trái phép chất ma tuý, người sau cai nghiện được hỗ trợ can thiệp về y tế, tâm lý… trong khi nguồn lực thực hiện còn hạn chế.

Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đánh giá, phân tích số liệu, kết quả, tỷ lệ vào thời điểm xây dựng Chương trình; dự báo tình hình ma tuý trong giai đoạn tới và giải pháp thực hiện Chương trình, khẳng định tính khả thi của mục tiêu, các chỉ tiêu đề ra.

Ngoài ra, đại biểu đã thống nhất giai đoạn thực hiện từ 2025-2030 như Chính phủ trình, dự kiến năm 2025 sẽ xây dựng cơ chế chính sách, hướng dẫn, tạo điều kiện triển khai thực hiện chính thức Chương trình từ năm 2026 đến năm 2030.

Liên quan đến nguồn vốn thực hiện chương trình, đại biểu thấy rằng mức vốn còn thấp khi thực hiện cho cả giai đoạn, vì vậy đại biểu đề nghị Chính phủ cân nhắc có lộ trình bổ sung vốn trung hạn cho chương trình kịp thời trong quá trình thực hiện.

“Đặc biệt, đối với tỷ lệ vốn đối ứng từ ngân sách địa phương, đề nghị Chính phủ cân nhắc bởi vì địa bàn phức tạp về ma tuý là địa phương rất khó khăn, và khi phân bổ ngân sách trung ương lớn thì vốn đối ứng của các địa phương cũng sẽ gặp khó khăn”- đại biểu Lò Thị Việt Hà nhấn mạnh.