Phát triển thị trường trái phiếu 2018- Thúc đẩy nhiều giải pháp

Đấu thầu TPCP qua HNX tiếp tục khẳng định là kênh huy động vốn hiệu quả cho ngân sách nhà nước (NSNN), tổng giá trị huy động năm 2017 chiếm 32,6% so với tổng vốn đầu tư của khu vực nhà nước. Trong năm 2017, HNX đã tổ chức 240 phiên đấu thầu, huy động 194.315 tỷ đồng.

Chỉ tính riêng Kho bạc Nhà nước năm 2017 đã phát hành thành công 159.920 tỷ đồng TPCP qua HNX, hoàn thành 100% chỉ tiêu được giao, trong đó TPCP có kỳ hạn từ 10 năm trở lên chiếm khoảng 55% tổng khối lượng huy động (tăng 23% so với năm 2016), lãi suất phát hành bình quân giảm 42 điểm cơ bản so với năm 2016 (6,49%/năm), góp phần tiết kiệm chi phí huy động vốn cho NSNN.

Trên thị trường trái phiếu thứ cấp, giá trị vốn hóa đã đạt 997.500 tỷ đồng, tương đương 22% GDP năm 2016, tăng 7,2% so với năm 2016. Giá trị giao dịch trái phiếu bình quân năm 2017 đạt 9.000 tỷ đồng/phiên, tăng 40% so với năm 2016 và tăng gần gấp đôi so với mức thanh khoản trên toàn thị trường cổ phiếu. Tỷ trọng giao dịch repos tăng, chiếm 49,2% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường, cao hơn 11,4% so với năm 2016.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, thị trường TPCP năm 2017 có nhiều chuyển biến tích cực về kỳ hạn, lãi suất phát hành và cơ cấu nhà đầu tư. Tổng khối lượng phát hành (gồm TPCP, TPCP bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương và trái phiếu doanh nghiệp) đạt 396.204 tỷ đồng, tương đương 7,91% GDP. Kỳ hạn phát hành TPCP bình quân chung đạt mức kỷ lục 12,74 năm, lãi suất phát hành bình quân là 5,98% thấp nhất từ trước đến nay. Cơ cấu nhà đầu tư có sự cải thiện theo hướng giảm tỷ lệ các ngân hàng thương mại (giảm 3%), tăng tỷ lệ nhà đầu tư dài hạn như bảo hiểm xã hội, doanh nghiệp bảo hiểm, bảo hiểm tiền gửi, quỹ đầu tư (tăng 3% và chiếm tỷ trọng 47,6%).

Mục tiêu năm 2018 đặt ra là huy động 275.970 tỷ đồng TPCP, 34.100 tỷ đồng TPCP bảo lãnh, 5.000 tỷ đồng trái phiếu chính quyền địa phương, 50.000 - 65.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp. HNX cho biết, ngoài việc tiếp tục tổ chức đấu thầu trái phiếu huy động vốn cho các tổ chức phát hành một cách an toàn, hiệu quả sẽ triển khai các sản phẩm cho vay TPCP (stock borrowing and lending - SBL), vay TPCP để bán và bán/mua lại (Sell-buyback - SBB) trên thị trường trái phiếu thứ cấp; triển khai lộ trình xây dựng cổng thông tin về thị trường trái phiếu doanh nghiệp, xây dựng hệ thống và hạ tầng công nghệ thông tin, các quy định pháp lý và quy chế nội bộ của HNX để triển khai thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Trong năm 2017, Chính phủ đã phê duyệt lộ trình phát triển thị trường trái phiếu giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn đến năm 2030 với nhiều giải pháp về khung pháp lý, phát triển thị trường sơ cấp, thị trường thứ cấp, cơ sở nhà đầu tư… Bước sang năm 2018, Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục xây dựng hành lang pháp lý và hướng dẫn nghiệp vụ cho thị trường phát triển. Tăng cường phối hợp điều hành chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, phát hành TPCP có kỳ hạn dài, điều hành lãi suất theo nguyên tắc thị trường, phù hợp với diễn biến thị trường trái phiếu cũng như thị trường tiền tệ.