Ngành công nghiệp khai thác, chế biến Bauxite: Hướng tới làm chủ công nghệ hiện đại

Theo kết quả nghiên cứu các báo cáo thăm dò của Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim, trữ lượng quặng nguyên khai của khu vực Tây nguyên khoảng 10 tỷ tấn. Với trữ lượng như vậy, nguồn tài nguyên của khu vực này được thế giới đánh giá chỉ đứng sau Australia, Guinea và là tiềm năng lớn để phát triển công nghiệp khai thác bauxit, chế biến alumin và nhôm của Việt Nam. Hơn nữa, qua nghiên cứu cho thấy quặng bauxite các mỏ ở Tây Nguyên đều có chung một đặc điểm là lợi thế cho sản xuất alumin với giá thành thấp.

Đặc biệt, từ kết quả hai dự án thí điểm nhà máy alumin Tân Rai và Nhân Cơ, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã có chủ trương đầu tư các dự án sản xuất alumin trong tương lai gần. Theo đó, từ năm 2021 - 2025, nâng công suất nhà máy alumin Tân Rai và Nhân Cơ hiện hữu lên khoảng 800.000 tấn alumin/năm và đến năm 2030 dự kiến đầu tư hai dây chuyền sản xuất alumin mới công suất 1.200.000 tấn alumin/năm trên diện tích có sẵn của nhà máy alumin Tân Rai và Nhân Cơ. Từ 2025-2035, dự kiến đầu tư dây chuyền sản xuất alumin mới công suất 2 triệu tấn alumin/năm tại khu vực mỏ Quảng Sơn, Đăk Nông.

Điều này cho thấy tiềm năng phát triển của công nghiệp chế biến bauxite là rất lớn. Tuy nhiên, để phục vụ phát triển công nghiệp chế biến bauxit, ngành công nghiệp chế tạo thiết bị của Việt Nam cần xây dựng chiến lược phát triển nâng cao năng lực thiết kế, chế tạo, cung cấp thiết bị và các dịch vụ kỹ thuật phù hợp với đặc điểm công nghệ, thiết bị ngành công nghiệp chế biến bauxit.

Theo Viện Nghiên cứu cơ khí, trong trường hợp nghiên cứu và làm chủ được công nghệ trong lĩnh vực công nghiệp khai thác và chế biến bauxite sẽ đem lại rất nhiều lợi ích trong những năm tới, đặc biệt là cơ hội để phát triển ngành công nghiệp chế tạo trong nước.

Cụ thể, trong nước sẽ xây dựng đội ngũ tư vấn thiết kế làm chủ được kỹ thuật công nghệ sau khi thực hiện từ hai đến ba dự án sắp tới và từ đó có thể tự thiết kế tổ chức thực hiện các dự án tiếp theo mà không phụ thuộc vào nước ngoài; xây dựng đội ngũ cán bộ kỹ thuật quản lý và vận hành công nghệ có trình độ cao, làm chủ công nghệ, thiết bị.

Đồng thời, thúc đẩy xây dựng bộ quy chuẩn, tiêu chuẩn riêng cho ngành khai thác và chế biến bauxite trong nước phù hợp với hệ thống quản lý chất lượng kỹ thuật của các nước phát triển; là nguồn công việc lớn cho các đơn vị chế tạo, lắp đặt trong nước. “Đây là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp chế tạo trong nước đầu tư đổi mới trang bị, công nghệ, trình độ quản lý đạt tiêu chuẩn quốc tế để đáp ứng được nhu cầu của thị trường chế tạo thiết bị, phụ tùng cho công nghiệp sản xuất alumin” - ông Phan Đăng Phong - Viện trưởng Viện Nghiên cứu cơ khí nhận định.

Theo ông Phan Đăng Phong, tổng khối lượng thực hiện trong nước có thể đạt đến 80% về khối lượng, 60% về giá trị thực hiện xây dựng nhà máy alumin nếu các đơn vị chế tạo trong nước đầu tư đủ nguồn lực đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của các dự án.

Từ đó, giảm lượng lớn ngoại tệ nhập khẩu thiết bị công nghệ và tiết kiệm chi phí đầu tư cho chủ đầu tư nhờ giá thành chế tạo trong nước rẻ.