Ngân hàng sẽ bị thu hẹp chỉ tiêu tăng tín dụng nếu “lách” huy động lãi suất

Quan sát thị trường ngân hàng từ cuối tháng 7 trở về đây cho thấy, hầu hết các ngân hàng thương mại đã thực hiện điều chỉnh tăng lãi suất huy động, chủ yếu ở kỳ hạn 6 tháng trở lên. Mức tăng từ 0,5-0,8%/năm tùy từng kỳ hạn; cá biệt có ngân hàng tăng từ 1-1,2%/năm với những kỳ hạn dài trên 12 tháng, hay với sản phẩm chứng chỉ tiền gửi 24-60tháng. Hiện tại, lãi suất huy động kỳ hạn 6 tháng được các ngân hàng thương mại áp dụng quanh mức 7,5%-7,8%/năm và 12 tháng lên 8,2%- 8,5%/năm; chứng chỉ tiền gửi được đẩy lên tới 10,2%/năm cho kỳ hạn 60 tháng.

Trên thực tế, lượng tiền nhàn rỗi từ cá nhân và tổ chức từ đầu năm đến nay được đánh giá khá dồi dào nên tăng trưởng huy động từ các ngân hàng thương mại cũng tăng so với cuối năm 2018. Thông tin từ NHNN Hà Nội cho biết, trong tháng 8/2019, huy động vốn của các ngân hàng trên địa bàn tăng mạnh so với cuối năm 2018. Dự kiến đến ngày 31/8, tổng nguồn vốn huy động đạt 3.362.506 tỷ đồng, tăng 8,46% so với cuối năm 2018. Trong đó, tiền gửi tiết kiệm tăng 9,16%, tiền gửi thanh toán tăng 8,66%, tiền gửi bằng VND tăng 10,19%.

Theo đánh giá của các chuyên gia tài chính, việc đồng loạt tăng lãi suất huy động của các nhà băng không hẳn do thiếu thanh khoản mà các ngân hàng muốn tập trung được nguồn vốn dồi dào để đáp ứng cho mùa kinh doanh cuối năm. Đồng thời cũng để giữ chân khách hàng gửi tiền, nếu như không điều chỉnh tăng lãi suất huy động thì khách hàng sẽ tìm đến gửi ở những ngân hàng khác.

Tuy nhiên, theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), hiện tượng các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài điều chỉnh lãi suất tiền gửi bằng VND nhanh và khá lớn ở một số kỳ hạn hoặc triển khai các sản phẩm chứng chỉ tiền gửi với mức lãi suất cao trong thời gian qua là tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vì thế, ngày 26/8, nhà điều hành đã phát đi công văn số 6669/NHNN-CS với những yêu cầu và cảnh báo tới các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Theo NHNN, “động thái tăng lãi suất này làm tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển lành mạnh của hệ thống ngân hàng, tạo ra diễn biến tâm lý tiêu cực trên thị trường, có nguy cơ dẫn đến cuộc đua về lãi suất huy động giữa các tổ chức tín dụng, gây bất ổn thị trường tiền tệ”.

NHNN dẫn chứng, từ đầu năm 2019 đến nay chính sách tiền tệ được điều hành kiên định nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế hợp lý. Trong bối cảnh thị trường tài chsinh toàn cầu có nhiều biến động và cú sốc nhưng thị trường tiền tệ, ngoại hối trong nước luôn giữ vững được sự ổn định; mặt bằng lãi suất, tỷ giá ổn định, thị trường thông suốt.

Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế- NHNN, tính đến thời điểm này, tín dụng tăng khoảng hơn 8% so với cuối năm 2018, tập trung vào lĩnh vực tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Trong đó, so với cuối năm 2018, tín dụng vào lĩnh vực xuất khẩu tăng hơn 10%; nông nghiệp nông thôn tăng khoảng 6%; công nghiệp xây dựng ước tăng 8%.

Vì thế, để đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ cũng như các mục tiêu điều hành kinh tế vĩ mô, NHNN đã yêu cầu các tổ chức tín dụng cần nghiêm túc thực hiện chỉ thị số 01/CT-NHNN ngày 8/1/2019. Cụ thể, duy trì mặt bằng lãi suất huy động ổn định hợp lý, phù hợp với khả năng cân đối vốn, khả năng mở rộng tín dụng lành mạnh và năng lực quản lý rủi ro; không làm ảnh hưởng đến sự ổn định thị trường tiền tệ và mặt bằng lãi suất thị trường.

Các tổ chức tín dụng phải chấp hành quy định về lãi suất tiền gửi, kiểm soát tăng trưởng tín dụng phù hợp với năng lực quản lý rủi ro, khả năng huy động vốn, đảm bảo cân đối đủ nguồn vốn để cấp tín dụng; tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng, kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro. Đồng thời, tăng cường kiểm soát chặt chẽ về việc chấp hành tín dụng đối với khách hàng và người có liên quan; thực hiện kiểm soát tốt chất lượng tài sản có, phân loại và trích lập dự phòng đầu đủ theo các quy định của pháp luật. NHNN cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng thường xuyên rà soát, phát hiện và điều chỉnh các sản phẩm,c hinhs ách huy động vốn, đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật, kịp thời phát hieenjk xử lý các trường hợp vi phạm đạo đức quy định nội bộ và quy định của pháp luật trong hoạt động huy động vốn.

Đặc biệt, NHNN sẽ theo dõi sát tình hình triển khai giải pháp về lãi suất, tín dụng của các tổ chức tín dụng và có biện pháp nhằm xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật và chỉ đạo của NHNN, trong đó bao gồm cả biện pháp thu hẹp chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng của tổ chức tín dụng vi phạm.