Kiến tạo mô hình mới, thích ứng với chiến lược sống chung với Covid-19

Uy tín Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng nâng cao

Phiên họp toàn thể tại hội trường chiều ngày 09/11, Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV

Phát biểu về kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2022, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân - đoàn TP. Hồ Chí Minh cho rằng, hai năm qua, dịch Covid-19 đã tác động nghiêm trọng đến nhiều mặt, nhiều lĩnh vực của nước ta. Tình hình dịch bệnh hiện nay vẫn còn đang diễn biến phức tạp, rất đáng quan ngại, tuy nhiên, nhìn về tương lai có thể thấy Việt Nam vẫn có nhiều tiềm năng và cơ hội để phát triển cao và tăng tốc.

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, quá trình đổi mới, cơ cấu lại nền kinh tế đã giúp nước ta có được nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Vì thế, uy tín Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng nâng cao. "Các thị trường lớn về xuất khẩu của Việt Nam như Mỹ và châu Âu hiện nay đang phục hồi rất mạnh. Nước ta đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) và đã có 14 FTA đã có hiệu lực, mở ra nhiều cơ hội phát triển" - đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh.

Đồng tình với 16 chỉ tiêu của kế hoạch kinh tế - xã hội trong năm 2002 và 12 giải pháp quan trọng mà Thủ tướng Chính phủ đã trình bày trước Quốc hội, tuy nhiên, để thực hiện mục tiêu nêu trên, đại biểu đoàn TP. Hồ Chí Minh cho rằng, trước tiên là kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19.

Theo đó, Chính phủ cần quan tâm thêm vấn đề tự chủ vaccine, tạo điều kiện chủ động nguồn vaccine để cung cấp và bảo đảm an toàn sức khỏe của nhân dân. Đồng thời, cần tăng cường công tác dự báo vì đây được coi là yếu tố rất quan trọng, giúp có thể xây dựng các kịch bản phòng thủ từ xa, tránh bị động như biến thể Delta thời gian vừa qua và chú ý thêm về nguồn thuốc điều trị Covid-19.

Nhóm giải pháp thứ hai, cần tăng cường quản lý, kiểm soát giá cả, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, lũng đoạn giá, làm cho lạm phát cao tăng trở lại vì nếu để lạm phát cao sẽ phá vỡ việc thực hiện các kế hoạch phát triển của Việt Nam.

Nhóm giải pháp thứ ba, tập trung giải ngân đầu tư công theo đúng kế hoạch và hiệu quả. Năm 2021, kế hoạch đầu tư công là 477.300 tỷ đồng nhưng đến nay chỉ mới giải ngân được 65%, còn trên 160.000 tỷ đồng cần tập trung giải ngân để tạo đà phát triển cho giai đoạn tới. Năm 2022, kế hoạch đầu tư công lên đến 526.100 tỷ đồng.

Vì vậy, theo đại biểu, đây vừa là cơ hội, vừa là thử thách lớn. Nếu cần tăng đầu tư công lên nữa thì cần phải chú ý đến yếu tố giải ngân và xem xét ưu tiên đầu tư các khu vực trọng tâm, trọng điểm có tính lan tỏa để góp phần tăng nguồn thu ngân sách trong giai đoạn tới. Bởi hiện nay, tuy nợ công có giảm nhưng nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ đã lên đến 24,8% so với mức trần là 25%.

Nhóm giải pháp cuối cùng, để nền kinh tế nước ta tăng trưởng từ 6 - 6,5% cần phải huy động được vốn đầu tư xã hội trên 3 triệu tỷ đồng, trong đó nguồn vốn nhân dân là gần 2 triệu tỷ đồng. "Muốn vậy, cần phải có gói hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp và có thể hỗ trợ từ 2 - 3% cho khoản dư nợ từ 1 - 2 triệu tỷ đồng và nếu chúng ta hỗ trợ trong 2 năm, cần nguồn lực là 40.000 - 60.000 tỷ đồng. Khoản này có thể lấy từ nguồn vốn đầu tư công chưa phân bổ" - đại biểu Trần Hoàng Ngân kiến nghị.

Kiến tạo mô hình mới, thích ứng với chiến lược sống chung với Covid-19

Với mục tiêu thích ứng linh hoạt kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của nhân dân, tập trung tận dụng tốt các cơ hội để phục hồi và phát triển kinh tế xã hội, bên cạnh các giải pháp và nhiệm vụ đã nêu, đại biểu Quốc hội Trần Chí Cường - đoàn Đà Nẵng đề nghị Chính phủ cần quan tâm, xúc tiến triển khai hệ thống quản lý rủi ro quốc gia để tăng cường, nâng cao năng lực công tác dự báo và ứng phó với các tình huống khẩn cấp.

Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Đà Nẵng thảo luận tại phiên họp

Bên cạnh đó, cần tập trung quan tâm nghiên cứu và triển khai mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn vấn đề phân cấp, phân quyền cho địa phương nhằm tăng tính chủ động, tự quyết định và tự chịu trách nhiệm của địa phương. Đi đôi với công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện xử lý trách nhiệm cá nhân nhưng cũng tạo ra cơ chế, điều kiện để cán bộ tham mưu, đề xuất; lãnh đạo dám quyết định và chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Đồng thời, cần có giải pháp căn cơ để xử lý những hạn chế, yếu kém, tồn đọng từ lâu của nền kinh tế, nhất là cải cách thủ tục về đầu tư, việc giải ngân vốn đầu tư công, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, xử lý vấn đề các dự án thua lỗ lớn, các dự án chậm triển khai kéo dài do vướng mắc về thủ tục.

Trước bối cảnh tác động rất lớn của dịch bệnh đến nền kinh tế toàn cầu và khu vực, làn sóng dịch chuyển đầu tư, chuyển đổi mô hình kinh tế, thay đổi thói quen,… đòi hỏi và đặt ra yêu cầu phải sáng tạo, lựa chọn cách làm và phương thức quản lý để giải quyết vấn đề phát sinh.

Theo đại biểu Trần Chí Cường, cần nghiên cứu kỹ lưỡng để kiến tạo mô hình mới, thích ứng với chiến lược sống chung với Covid-19, ưu tiên thực hiện cơ cấu đối với nội hàm từng lĩnh vực kinh tế, từng ngành kinh tế để nâng cao khả năng đề kháng vượt qua khó khăn và khôi phục phát triển cho từng lĩnh vực nhất là ngành du lịch, dịch vụ.

"Việc cơ cấu lại không gian kinh tế, phát triển mạng lưới doanh nghiệp sản xuất cần gắn với phân bổ nguồn lực lao động, nhất là trong xu hướng dịch chuyển người lao động như đã diễn ra vừa qua, tạo cơ hội phát triển đồng đều hơn ở các cấp, địa phương" - đại biểu Trần Chí Cường nói, đồng thời chia sẻ thêm, cần khẩn trương xây dựng chính sách mở cửa cho thị trường du lịch quốc tế để nhanh chóng thí điểm phục hồi hoạt động du lịch và giao thương quốc tế ở những trung tâm du lịch đủ điều kiện về phòng, chống dịch.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh và phát huy liên kết vùng gắn với thể chế điều phối vùng để sự liên kết có hiệu lực, hiệu quả, thống nhất và thực chất hơn, phát huy được yếu tố bổ trợ lẫn nhau giữa các địa phương liên kết. Đây là vấn đề còn khá yếu, nhất là trong thực hiện phòng, chống dịch và duy trì hoạt động nền kinh tế trong thời gian vừa qua.

Đại biểu Quốc hội Hà Đức Minh - đoàn Lào Cai cho rằng, đã có nhiều cơ chế, chính sách về miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và các gói hỗ trợ trực tiếp người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn, góp phần phục hồi sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên so với yêu cầu và mặt bằng chung, các gói hỗ trợ, kích thích này chưa bảo đảm được tính toàn diện và bền vững.

Vì vậy, cần đánh giá căn cơ tổng nhu cầu cần hỗ trợ của người dân, doanh nghiệp và các thành phần kinh tế như thế nào để vượt ngưỡng khó khăn và khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nước để từ đó đưa ra các gói kích thích kinh tế đủ lớn, đủ rộng trong khoảng thời gian đủ dài để đạt được các mục tiêu.

Theo đại biểu đoàn Lào Cai, nền kinh tế của chúng ta đang phải chịu tác động rất lớn bởi sự bùng phát của đợt dịch Covid-19 lần thứ 4 kể từ cuối tháng 4/2021. Năng lực chống chịu của nền kinh tế thì có hạn, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài thì cú sốc đối với tăng trưởng và tính ổn định của nền kinh tế sẽ rất khó lường trong thời gian tới.

Do đó, ngoài các nguồn lực hiện nay, đại biểu đề xuất có thể tăng thêm mức bội chi ngân sách. Tiếp đó là có thể nới trần nợ công. Hiện nay, trần nợ công của nước ta quy định ở mức khoảng 60% GDP, nhưng trên thực tế chỉ mới đạt khoảng 44 - 45% GDP. Như vậy là hoàn toàn có thể nới nợ công để có thể tiếp tục huy động vốn để vừa chống dịch vừa hỗ trợ doanh nghiệp và người dân…