Giải trình, làm rõ trách nhiệm trong phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử

Sáng 4/5, Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội phối hợp với Ủy ban Xã hội của Quốc hội tổ chức Phiên giải trình Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Phiên giải trình Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Phiên giải trình có sự tham gia của nhiều bên - nhằm mục đích công khai, minh bạch trước đồng bào, cử tri về nhận diện tác hại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; thực trạng tình hình việc mua bán, sử dụng, xử lý và phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; làm rõ những tồn tại, hạn chế và trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan.

Qua đó, tìm sự thống nhất về các giải pháp nâng cao nhận thức, hoàn thiện hành lang pháp lý và tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước trong phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, từ thực tiễn theo dõi và ý kiến thảo luận của các vị đại biểu Quốc hội cũng như việc dư luận xã hội phản ánh những quan ngại về việc gia tăng sử dụng thuốc lá mới, trong đó có thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, nhất là ở thanh thiếu niên sẽ tác động tiêu cực đến sức khỏe, thể chất và tinh thần, đến an ninh trật tự xã hội và xa hơn nữa là chất lượng dân số Việt Nam, vì vậy, khi xây dựng Chương trình giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Xã hội và Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đều đề xuất tổ chức Phiên giải trình về Trách nhiệm quản lý nhà nước liên quan đến việc phòng, chống tác hại của thuốc lá mới.

Trên cơ sở thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Quốc hội trong việc điều phối hoạt động giám sát, Ủy ban Xã hội chủ trì, phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tổ chức Phiên giải trình về Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh

Theo bà Nguyễn Thúy Anh, Luật Phòng chống tác hại thuốc lá được Quốc hội khóa XIII thông qua và có hiệu lực ngày 1/5/2013. Qua hơn 10 năm thực hiện đã đạt nhiều kết quả đáng kể, các ngành các cấp đã tập trung tổ chức triển khai thực hiện Luật và các văn bản dưới Luật, nhận thức người dân từng bước được nâng lên.

Tuy nhiên, những năm gần đây, bên cạnh thuốc lá “truyền thống”, xuất hiện những loại hình thuốc lá mới như thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử và loại kết hợp giữa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Tình hình trở nên phức tạp khi tỷ lệ sử dụng các loại thuốc lá này ngày càng tăng, nhất là ở giới trẻ, đặc biệt là đối với học sinh - nhóm đối tượng hiểu biết chưa đầy đủ và dễ bị tác động, lôi kéo.

Hiện nay, trên thị trường, đã xuất hiện tình trạng pha trộn, tẩm ướp các chất gây nghiện trong sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; trong khi đó, việc quảng cáo, mua bán qua mạng xã hội tràn lan, thiếu kiểm soát chất lượng, nhất là các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội nhấn mạnh đã có các báo cáo, nhiều bằng chứng khoa học cho rằng, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng gây ra nhiều tác hại đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Việc sử dụng các sản phẩm được tẩm ướp ma túy và các chất gây nghiện, chất kích thích còn tăng gánh nặng kinh tế đối với cá nhân, gia đình khi vừa phải mất tiền mua thuốc lá, đồng thời phải chi tiền để điều trị bệnh gây ra bởi chính sản phẩm thuốc lá mình mua, giảm khả năng và năng suất lao động. Về lâu dài, có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng dân số, ở các đối tượng trẻ - tương lai của đất nước.

Trước thực trạng sử dụng thuốc lá mới và những hệ lụy của việc sử dụng các sản phẩm này đối với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội, qua công tác theo dõi, giám sát, Ủy ban Xã hội và Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, nhận thức, quan điểm về phương thức quản lý các sản phẩm này chưa được thống nhất, công tác quản lý nhà nước trong phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có những khó khăn, bất cập, hạn chế.

Từ tình hình thực tiễn nêu trên, qua ý kiến của đông đảo cử tri, các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Xã hội, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đã tổ chức khảo sát thực tế, nghiên cứu, rà soát hệ thống văn bản pháp luật hiện hành, làm việc với các chuyên gia về các vấn đề liên quan đến thuốc lá mới.