Khởi động đàm phán FTA Việt Nam-MERCOSUR, tạo đột phá thương mại giữa Việt Nam - Brazil và các đối tác

Khởi động đàm phán FTA, tạo đột phá thương mại, đầu tư

Năm 2024 đánh dấu mốc kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Brazil. Trải qua 35 năm, quan hệ song phương giữa hai nước Việt Nam - Brazil đã có những động lực đáng kể, được đánh dấu bằng các chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo hai nước, thông qua đối thoại hiệu quả và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục và công nghệ.

Điển hình, tháng 9/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có chuyến thăm chính thức Brazil. Đây là chuyến thăm Brazil đầu tiên sau 17 năm của lãnh đạo cấp cao Việt Nam kể từ chuyến thăm của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh năm 2007. Chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định cam kết sâu sắc của Việt Nam trong việc phát triển tình hữu nghị giữa hai nước.

Những triển vọng tốt đẹp trong mối quan hệ song phương cũng được thể hiện qua việc trao đổi các đoàn doanh nghiệp gần đây, trong đó, có chuyến thăm của đoàn doanh nghiệp Việt Nam đến Sao Paulo vào năm 2023 và của đoàn doanh nghiệp Brazil đến Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội vào tháng 3/2024. Các chuyến thăm này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đối thoại và hợp tác giữa các khu vực tư nhân của hai nước, tạo ra các cơ hội kinh doanh mới và mở đường cho các dự án đầu tư tiềm năng.

Hiện nay, Brazil hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh. Dẫn số liệu từ Tổng cục Hải quan, Thương vụ Việt Nam tại thị trường Brazil cho biết, nửa đầu năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Brazil đạt gần 3,97 tỷ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Brazil đạt 1,32 tỷ USD, tăng gần 3%, Việt Nam nhập khẩu từ Brazil đạt gần 2,66 tỷ USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong nửa đầu năm, Việt Nam xuất khẩu sang Brazil các mặt hàng chủ yếu như: Điện thoại các loại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện tử; hàng dệt may; hàng thủy sản; giày dép các loại; sắt thép các loại; cao su; sản phẩm từ cao su...

Ông Ngô Xuân Tỵ - Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Brazil - nhận định, hiện nay, nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam vào thị trường Brazil tương đối tốt nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng nội địa, phục vụ sản xuất và tái xuất khẩu của các doanh nghiệp địa phương. Các doanh nghiệp Việt Nam cần đẩy mạnh cơ hội xuất khẩu.

Chiều ngược lại, trong 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam tăng nhập khẩu từ Brazil các mặt hàng: Chất dẻo nguyên liệu (tăng 48%), thức ăn gia súc và nguyên liệu (15%), hóa chất (27%), nguyên liệu dệt may, da giày (99%), nguyên liệu thuốc lá (94%), bông các loại (124,2%), gỗ và sản phẩm gỗ (27%), lúa mì (199%), linh kiện, phụ tùng ôtô (439%).

Nguyên nhân nhập khẩu tăng là để đáp ứng nhu cầu cao về nguyên phụ liệu cho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong nước, đáp ứng nhu cầu sản xuất phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu các thị trường khác.

Về đầu tư, tính lũy kế đến tháng 10/2024, Brazil có 7 dự án đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký 3,85 triệu USD, chủ yếu trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, bán buôn và bán lẻ, hoạt động chuyên môn khoa học - công nghệ.

Đánh giá cao sự phát triển của quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Brazil, trong buổi làm việc với Đại sứ Brazil tại Việt Nam hôm 6/11 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong năm 2023, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Brazil đạt 7,1 tỷ USD, tăng 4,8% so với năm trước. Brazil hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại Mỹ Latinh và lớn thứ hai tại khu vực châu Mỹ, với nhiều tiềm năng hợp tác còn chưa được khai thác hết.

Mặc dù vậy, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, quan hệ hợp tác hai nước vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm khoảng cách địa lý, khác biệt về ngôn ngữ và một số rào cản trong thương mại. Trong thời gian tới, Bộ trưởng đề nghị hai bên cần tăng cường nỗ lực hơn nữa thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại song phương, trên cơ sở tiềm năng và nhu cầu của hai nước.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khởi động đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) Việt Nam – MERCOSUR, với kỳ vọng Hiệp định sẽ tạo ra bước đột phá trong quan hệ thương mại, giúp thúc đẩy trao đổi hàng hóa và đầu tư giữa Việt Nam với Brazil nói riêng và với các nước trong khối nói chung.

Brazil hiện là thành viên của Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR). Với gần 300 triệu người tiêu dùng, chiếm khoảng 70% dân số Nam Mỹ, MERCOSUR là thị trường rất tiềm năng cho các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như may mặc, da giày, thủ công mỹ nghệ, thực phẩm chế biến.

Thông qua FTA giữa Việt Nam và MERCOSUR, Brazil có thể trở thành cầu nối giúp Việt Nam tiếp cận thị trường các nước Mỹ Latinh cũng như MERCOSUR. Trong khi đó, Việt Nam sẽ trở thành cầu nối giúp Brazil tiếp cận thị trường ASEAN rộng lớn với hơn 650 triệu dân và một thị trường lớn hơn với 800 triệu dân của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Khi FTA Việt Nam và MERCOSUR được ký kết, sẽ mang lại nhiều cơ hội và lợi ích cho Việt Nam, từ việc mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư đến tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Điều này không chỉ góp phần vào phát triển kinh tế của Việt Nam mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Đưa quan hệ song phương Việt Nam-Brazil lên tầm cao mới

Trên cơ sở nền tảng mối quan hệ tốt đẹp trong 35 năm qua và những triển vọng hợp tác trong thời gian tới, chuyến công tác tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 và hoạt động song phương tại Brazil lần này của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có nhiều ý nghĩa quan trọng.

Đại sứ Việt Nam tại Brazil Bùi Văn Nghị cho biết, chuyến công tác không chỉ giúp cho việc kỷ niệm dấu mốc 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao thiết thực hơn mà còn góp phần làm tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Brazil, định hướng cho công cuộc thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương lên một tầm cao mới trong thời gian tới.

“Chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tới Brazil lần này thể hiện sự củng cố quan hệ chính trị giữa Việt Nam - Brazil, giúp tăng cường sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau giữa hai chính phủ. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc phối hợp trong các vấn đề quốc tế và khu vực” - Đại sứ Việt Nam tại Brazil Bùi Văn Nghị nhận định và cho rằng, chuyến công tác của Thủ tướng cũng là cơ hội để tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực khác mà hai bên có nhu cầu và thế mạnh như sản xuất lương thực thực phẩm Halal, văn hóa, thể thao - đào tạo bóng đá, du lịch, giáo dục đào tạo, an ninh - quốc phòng, giao lưu nhân dân...

Chung quan điểm, Đại sứ Brazil tại Việt Nam Marco Farani cũng nhìn nhận và cho rằng, chuyến công tác của Thủ tướng tới Brazil lần này sẽ tái khẳng định những triển vọng tích cực để làm sâu sắc hơn quan hệ song phương trong các lĩnh vực hợp tác quan trọng.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình, chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ sẽ góp phần đưa quan hệ song phương Việt Nam-Brazil lên tầm cao mới, tăng cường cam kết và tin cậy chính trị, mở ra không gian hợp tác rộng lớn hơn, đưa quan hệ phát triển toàn diện, đi vào chiều sâu, bền vững, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.