Hội nghị MC13 là cơ hội "cùng nhau vạch ra con đường tương lai"

Tổ chức WTO hiện đang nắm giữ bộ Luật có ảnh hưởng lên 75% thương mại toàn cầu và tổ chức vẫn đang cố gắng đạt được các thỏa thuận bằng sự đồng lòng của các quốc gia thành viên. Nhưng những nỗ lực như vậy ngày càng trở nên khó khăn hơn trong bối cảnh có dấu hiệu cho thấy nền kinh tế toàn cầu đang phân mảnh thành các khối riêng biệt.

“Chúng ta không nên khinh suất ”, bà Ngozi Okonjo-Iweala - Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nói trong bài phát biểu khai mạc hôm 26/2, mô tả bầu không khí “khó khăn” hơn cuộc họp năm 2022 vừa qua của WTO, trích dẫn các cuộc chiến tranh, căng thẳng và bầu cử cũng như các dấu hiệu cho thấy tăng trưởng thương mại sẽ kém hơn mục tiêu của tổ chức.

Bà Ngozi Okonjo-Iweala kêu gọi các Bộ trưởng cùng góp sức và hoàn tất các cuộc đàm phán, nhưng dường như loại trừ bất kỳ thỏa thuận nào ở Abu Dhabi về việc cải tổ tòa phúc thẩm bị trì hoãn của cơ quan.

Cùng với sự đồng thuận, ông Thani Al Zeyoudi, Chủ tịch Hội nghị và Bộ trưởng Ngoại thương của UAE cho biết trong bài phát biểu khai mạc: Hệ thống thương mại đa phương với cốt lõi là WTO đang ở thời điểm quan trọng. Chúng ta đang phải đối mặt với nhiều thách thức.

Ông cho biết thêm: “Mục tiêu của chúng ta là cho thế giới thấy rằng WTO vẫn tồn tại. Chúng ta vẫn hoạt động tốt và có đủ khả năng để mang lại những kết quả quan trọng cho người dân ở khắp mọi nơi”.

Trong cuộc họp, một số đại biểu bày tỏ lo ngại riêng rằng Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ, được coi là người nắm giữ chính trong một số vấn đề quan trọng bao gồm nông nghiệp, đã vắng mặt vào thứ Hai mặc dù New Delhi cho biết ông sẽ có mặt tại Abu Dhabi.

Trong khi đó, các nhà đàm phán cho biết họ vẫn hy vọng về một thỏa thuận có thể làm tăng nguồn cá toàn cầu và bảo vệ ngư dân bằng cách cấm trợ cấp của chính phủ.

Ngoài ra, các kết quả có thể đạt được từ cuộc họp kéo dài 4 ngày là việc gia nhập của hai thành viên mới Comoros và Đông Timor. Cùng với đó là một thỏa thuận giữa khoảng 120 quốc gia nhằm xóa bỏ các rào cản đầu tư cản trở sự phát triển.

Các khu vực trong giai đoạn khó khăn đang gia hạn lệnh cấm áp dụng thuế quan đối với thương mại kỹ thuật số trong 25 năm, điều mà Nam Phi và Ấn Độ phản đối, cũng như một thỏa thuận về các quy tắc thương mại nông nghiệp đã khiến các nhà đàm phán lảng tránh trong nhiều thập kỷ.

Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal, người đang ở New Delhi hôm 26/2 để tham dự một sự kiện dệt may, lặp lại trong một tuyên bố đăng trên trang web của WTO. Sự khẳng định của Ấn Độ về việc từ bỏ vĩnh viễn các quy định của WTO hiện đang hạn chế trợ cấp nông nghiệp trong nước gây tranh cãi về các mặt hàng thực phẩm như gạo.

Ông Simon Conveney, Bộ trưởng Doanh nghiệp, Thương mại Ireland, cho biết: “Tôi nghĩ tuần này thực sự là để cố gắng củng cố tiến bộ từ hai năm trước và phát triển dựa trên những gì có thể, nhưng tôi không nghĩ sẽ có những bước đột phá trong các lĩnh vực mới”.

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, bà Katherine Tai cho biết cuộc gặp là cơ hội để "cùng nhau vạch ra con đường tương lai" và thành công đó không nên được đo lường bằng số lượng giao dịch.

Đại diện văn phòng của bà sau đó cho biết bà khẳng định lại các ưu tiên của Hoa Kỳ trong cuộc họp, bao gồm "khôi phục tính minh bạch, xây dựng lại WTO để giải quyết những thách thức hiện nay và cải cách giải quyết tranh chấp.

Bà Katherine Tai cũng đã gặp Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Wentao, bà nêu lên mối lo ngại về công suất thép dư thừa của Trung Quốc ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu và “sự mất cân bằng đang diễn ra do cách tiếp cận chính sách thương mại phi thị trường, do nhà nước lãnh đạo của Trung Quốc”.

Một yếu tố có thể giúp ích cho các cuộc đàm phán của WTO là quyết tâm của bà Ngozi Okonjo-Iweala, cựu Bộ trưởng Tài chính Nigeria, người đã kiên quyết tổ chức các cuộc họp thâu đêm giúp đạt được thỏa thuận tại Geneva vào năm 2022. Bà đã yêu cầu các bộ trưởng lên kế hoạch cho bốn cuộc đàm phán.

Ủy viên Thương mại châu Âu Valdis Dombrovskis nói rằng sự không chắc chắn và nhiều cuộc khủng hoảng đang ảnh hưởng đến trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ. Ông nói: “Môi trường địa chính trị căng thẳng này khiến các tổ chức đa phương như WTO trở nên quan trọng hơn nhiều”.