Chủ nhật 17/11/2024 16:16

Hoa sen trong đời sống và văn hóa người Việt

Cây hoa sen có vai trò, vị trí đặc biệt trong đời sống và văn hóa của người Việt. Giản dị, tao nhã nhưng vô cùng tinh tế, cây hoa sen là hiện thân cho tính cách, khí chất tâm hồn người quân tử. Cây hoa sen mọc trong bùn đất nhưng vẫn vươn lên mạnh mẽ tiếp nhận sinh khí từ ánh dương mà không hề bị vấy bẩn.

Giống như con người sinh ra trên đời trải bao sóng gió, cám dỗ của tham lam đố kỵ và dục vọng vẫn bản lĩnh sống đúng với đạo lí làm người, theo đuổi đam mê và khát vọng. Khi nói đến cây hoa sen, là người Việt Nam chắc hẳn ai cũng thuộc câu ca dao: “Trong đầm gì đẹp bằng sen. Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng. Nhị vàng bông trắng lá xanh. Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.

Cây hoa sen trong đời sống và văn hóa người Việt

Đối với người Việt Nam, cây hoa sen ngoài vẻ đẹp tự nhiên, hương thơm hữu sắc còn có ý nghĩa gắn liền với nền văn hóa dân tộc Việt là nền văn minh lúa nước. Cây hoa sen là thảo mộc tồn tại phát triển trên mọi miền đất nước Việt Nam, gắn bó với đời sống người dân và trở thành một phần trong tâm thức của người dân về vẻ đẹp của nó. Từ Bắc, Trung, Nam, cây hoa sen có mặt khắp nơi, gần gũi và thân thiết với mọi người, mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi.

Mọc trong bùn, sống trong nước và vươn lên mạnh mẽ
Cây hoa sen có vai trò, vị trí đặc biệt trong đời sống và văn hóa của người Việt
Hoa sen luôn gắn bó với đời sống người dân

Trong mỗi người Việt Nam, cây hoa sen tượng trưng cho vẻ đẹp tươi sáng, cao sang và thuần khiết mang tính dân tộc. Không chỉ vật, cây hoa sen có sức sống mãnh liệt kỳ lạ: Mọc trong bùn, sống trong nước và vươn lên dưới ánh mặt trời để nở hoa kết trái. Cây hoa sen tượng trưng cho bản tính tự thích nghi, thân thiện, phong thái tao nhã tinh thần vươn dậy trong mọi hoàn cảnh của con người Việt Nam.

Cây hoa sen tượng trưng cho vẻ đẹp tươi sáng, cao sang và thuần khiết
Hoa sen trắng tượng trưng cho sự tinh khiết, đẹp đẽ và thanh cao
Hoa sen đỏ trông giống một trái tim đang rực cháy

Cây hoa sen chẳng những là biểu tượng cho tinh thần cốt cách, bản sắc văn hóa mà còn gần gũi, thông dụng trong đời sống hàng ngày của người Việt Nam. Điều đặc biệt tất cả các bộ phận trên cây hoa sen được biến chế thành những món ăn đặc trưng, mang đậm hương vị Việt Nam như: Gỏi ngó sen, mứt sen, trà sen, cháo sen, bánh tráng trộn ngó sen, xôi sen, chè sen nhãn, chè sen hoa cúc, rượu sen, hạt sen, kẹo sen…

Trà sen thức uống tao nhã của người Việt
Hấp dẫn món nộm ngó sen
Hương cốm thơm nồng nàn trong lá sen

Bên cạnh đó, những cánh hoa được sử dụng để tô điểm món ăn, lá sen được dùng để gói thức ăn, gói cốm thơm nồng nàn. Rễ (ngó sen) ngoài món gỏi có thể dùng chế biến nhiều món ăn (xúp, canh, món xào)... Nhị hoa phơi khô dùng để ướp chè và trà. Các hạt nhỏ lấy ra từ bát sen có thể ăn tươi (khi non) hoặc sấy khô và cho nổ rất thơm và bùi. Thêm vào đó, tâm sen và lá còn có tác dụng chữa bệnh. Trong đó, tâm sen là phần rất quý, có tác dụng chữa được nhiều bệnh. Tâm sen có màu xanh, y học cổ truyền gọi tâm sen là liên tâm hay liên tử tâm, chúng có vị đắng, tính hàn, không độc, có tác dụng thanh tâm, an thần, chữa mất ngủ, chữa khát nước sau khi sinh đẻ do hư nhiệt, giải nhiệt, trừ cảm nắng.

Tơ của sen dệt thành những chiếc khăn độc đáo

Điều đặc biệt thân cây hoa sen trước đây thưởng ít được sử dụng nhất, nay đã được nghệ nhân Ưu tú Phan Thị Thuận nghiên cứu biến những cọng sen thành những chiếc khăn tơ sen đắt đỏ và độc đáo thế giới.

Cây hoa sen mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân

Cây hoa sen có giá trị gắn bó với đời sống vật chất, tinh thần và rất gần gũi với mọi người Việt Nam trong đời sống hằng ngày. Một loài hoa đẹp, mang trong mình rất nhiều ý nghĩa cùng những công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe, không có gì ngạc nhiên khi cây hoa sen đang được đông đảo người dân Việt Nam lựa chọn.​​​​​​

Phạm Tiệp
Bài viết cùng chủ đề: Văn hoá

Tin cùng chuyên mục

Hòa Bình đón nhận Bằng xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt Hang xóm Trại và Mái đá làng Vành

Tiếp cận thị trường, thu hút khách du lịch Trung Quốc đến Việt Nam

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số TP Hồ Chí Minh và Công an Hà Nội, V-League 2024/2025

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 16/11: Đại chiến rực lửa TP Hồ Chí Minh và Công An Hà Nội, V-League

Link xem trực tiếp Quảng Nam và Sông Lam Nghệ An, 17h00 ngày 15/11, V-League 2024/2025

Lào Cai: 250 vận động viên tham gia Giải leo núi 'Chinh phục đỉnh Lảo Thẩn'

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 15/11: Tâm điểm V-League Quảng Nam FC và Sông Lam Nghệ An

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Hồng Lĩnh Hà Tĩnh và Hoàng Anh Gia Lai, 17h00 ngày 15/11

Sắp diễn ra triển lãm tranh 'Tôi vẽ Hà Nội' và sự thăng hoa ngành công nghiệp văn hóa đương đại

Lai Châu: Sắp diễn ra Lễ hội PuTaLeng huyện Tam Đường “Về miền đỗ quyên”

Họa sĩ Quỳnh Thơm: Kết nối giá trị văn hóa truyền thống giữa dòng chảy đương đại

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 14/11: Trận thư hùng nảy lửa giữa Hà Nội FC và Becamex Bình Dương

Nhận định bóng đá, dự đoán tỷ số Bỉ và Italia, UEFA Nations League

Sự kiện văn hoá, ẩm thực được mong chờ – Lễ hội Bia Hà Nội 2024 sắp quay trở lại

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 13/11: U16 Ba Lan và U16 Hàn Quốc

Hoa hậu Thanh Thuỷ đăng quang Miss International 2024

Vé 'chợ đen' Anh trai vượt ngàn chông gai: ‘Bay phấp phới’ cao ‘đỉnh nóc kịch trần’

Quảng bá Văn hóa – Du lịch Lai Châu tại TP. Đà Nẵng

Sắp diễn ra Tuần Văn hóa - Thể thao - Du lịch tỉnh Long An lần thứ 2 năm 2024

Thành phố Đà Lạt ‘chạy nước rút’ chỉnh trang đô thị, chào mừng Festival Hoa lần thứ X – năm 2024