Gạo hữu cơ "nảy mầm" trên cát

Trái ngọt trên vùng đất khắc nghiệt

Trong mắt bạn bè quốc tế, gạo là một sản vật đặc trưng của Việt Nam. Với sự cần cù, chịu khó của người Việt, chắt lọc tinh hoa để không ngừng đưa đến những hạt thơm, ngon, giàu giá trị dinh dưỡng hơn gắn với bảo vệ sự bền vững của môi trường, những mô hình trồng gạo hữu cơ đang trở thành xu hướng nông nghiệp bền vững.

Canh tác lúa gạo theo hướng hữu cơ đang là lựa chọn ưu tiên của 2 địa phương vùng đất nằm dải đất hẹp và khắc nghiệt nhất đất nước là Quảng Bình và Quảng Trị. Khi tại các địa phương này có điều kiện tự nhiên vô cùng khắc nghiệt, việc tìm ra hình thức canh tác tốt mang lại hiệu quả cho nền công nghiệp là vấn đề rất được quan tâm.

Ông Đoàn Ngọc Thọ- Chủ tịch UBND thị xã Ba Đồn (Quảng Bình) - chia sẻ, thị xã Ba Đồn là địa phương tiên phong tại tỉnh Quảng Bình trong việc triển khai chương trình hành động về phát triển nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ gắn với Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2020 - 2025. Trong đó, tập trung tăng năng suất, sản lượng đảm bảo an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường gắn liền với bảo vệ môi trường. "Hiện thị xã đã tiến hành ký kết với Tổng công ty Cổ phần Sông Gianh thực hiện chuỗi liên kết giá trị sản phẩm lúa trên một số địa bàn xã, phường. Ngoài ra, trong năm 2022 thị xã sẽ triển khai thử nghiệm giống lúa ST25 với diện tích 28ha tại xã Quảng Tiên. Hiện nay, công ty Sông Gianh đang hướng dẫn canh tác và bao tiêu sản phẩm với mong muốn nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả theo hướng bền vững, hình thành các chuỗi sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản sạch và nông sản hữu cơ"- ông Thọ chia sẻ.

Tại vùng "đất lửa" Quảng Trị, quy trình canh tác lúa theo công nghệ hữu cơ bước đầu khẳng định có hiệu quả về kinh tế cũng như môi trường. Việc ứng dụng canh tác hữu cơ trong sản xuất nông nghiệp sạch trên địa bàn tỉnh đã cho năng suất lúa bình quân đạt trên 6 tấn/ha, thu nhập bình quân cao hơn nhiều so với canh tác truyền thống trước đây.

Theo các nhà nghiên cứu, khí hậu Quảng Trị khắc nghiệt và điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt đã tạo ra những hạt gạo với hương vị và hàm lượng dinh dưỡng cao vượt trội. Những ưu điểm đó kết hợp với phương pháp chế biến theo tiêu chuẩn hữu cơ đã giữ lại nguyên vẹn dưỡng chất quý giá có trong cám, gạo.

Hình thành các vùng canh tác đạt chuẩn

Là đơn vị tiên phong trong việc trồng và sản xuất gạo hữu cơ, Công ty Cổ phần Nông sản hữu cơ Quảng Trị (QTOrganic) bước đầu đã đạt được nhiều thành công khi chinh phục thị trường trong nước và quốc tế. Gạo hữu cơ Quảng Trị được QTOrganic canh tác bằng quy trình công nghệ hữu cơ hàng đầu Nhật Bản do Phó giáo sư Trần Đăng Xuân - Trưởng phòng Thí nghiệm sinh lý thực vật và Hóa sinh (Đại học Hiroshima - Nhật Bản) trực tiếp hướng dẫn canh tác.

Trên những cánh đồng Quảng Trị đã được QTOrganic xử lý và cải tạo đất trong 4 năm liền bằng chủng men vi sinh Ong Biển đặc biệt do nhà khoa học Trần Ngọc Nam nghiên cứu, chế tạo dành riêng cho thổ nhưỡng Quảng Trị. Đặc biệt, phương thức cấy lúa tam giác đều giúp cây lúa hấp thụ toàn bộ ánh sáng từ nhiều phía; từ đó tăng khả năng quang hợp của cây lúa, tạo ra hạt gạo với hàm lượng dinh dưỡng cao vượt trội so với phương thức cấy lúa thông thường đang áp dụng tại Việt Nam và trên thế giới.

Một năm theo đuổi việc trồng lúa gạo hữu cơ, hiện tại QTOrganic đã ký kết với 13 hợp tác xã, tổ hợp tác thuộc 6 huyện, thành phố tại Quảng Trị. Từ những bước đi đầu tiên đó, đến nay sản phẩm gạo hữu cơ Quảng Trị đã xuất hiện tại các siêu thị trong nước. QTOrganic cũng đã thực hiện quảng bá sản phẩm tại Hội chợ Thương mại ASEAN - Trung Quốc (CAEXPO 2019) lần thứ 16 tại thành phố Nam Ninh với sản phẩm chủ lực là gạo hữu cơ QuảngTrị.

"Đến thời điểm hiện tại, gạo hữu cơ Quảng Trị đã có mặt tại hơn 100 nhà phân phối, các siêu thị, cửa hàng thực phẩm cao cấp trên cả nước. Đây được xem là bước tăng trưởng đáng kể, là động lực để gạo hữu cơ Quảng Trị tiến đến chinh phục các thị trường khác trên thế giới"- Bà Phạm Thị Diễm Lệ- Giám đốc QTOrganic chia sẻ.

Theo ông Trương An Ninh- Bí thư thị xã Ba Đồn (Quảng Bình), trong tương lai, thị xã Ba Đồn sẽ hình thành các vùng canh tác đạt tiêu chuẩn nông nghiệp theo hướng hữu cơ trên một số cây trồng, vật nuôi, đặc biệt là sản phẩm lúa gạo. Đồng thời, nâng cấp các cơ sở sản xuất nông nghiệp được cấp giấy chứng nhận VietGAP, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm hướng đến nông nghiệp hữu cơ. Mục tiêu đến năm 2025 giá trị sản phẩm chăn nuôi, trồng trọt theo hướng hữu cơ sẽ cao gấp 1,5-1,7 lần so với sản xuất nông nghiệp theo hướng phi hữu cơ. Trong đó, tỷ lệ giống lúa mới chất lượng và chất lượng cao đạt 65-70%/năm.