EU kỳ vọng trì hoãn thỏa thuận Brexit sau tháng 10
Các cuộc đàm phán về việc rời khỏi EU được tiếp tục từ ngày 21/8, nhưng việc kỳ vọng vào kết quả đạt được tại hội nghị thượng đỉnh thường xuyên của EU vào tháng 10 đang trở nên mờ nhạt.
Các nhà ngoại giao của EU vừa cho biết, quá trình thậm chí có thể bị trì hoãn đến tháng 12, dành một ít thời gian để phê chuẩn một thỏa thuận trước khi Anh trở thành quốc gia đầu tiên rời khỏi liên minh vào tháng 3/2019. “Chắc chắn sẽ có một sự thúc đẩy thực sự vào tháng 10 và có lẽ sẽ không thể đạt được mục đích đó. Vì vậy, trong khi chưa chính thức được xác nhận thì việc tổ chức thêm một hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11 là hoàn toàn có khả năng” - nhà ngoại giao cấp cao của EU trả lời hãng tin Reuters ngày 21/8.
Việc đồng ý với các điều khoản của Brexit cũng như phác thảo mối quan hệ tương lai của Anh và EU đang chứng minh một trật tự cao độ. Sự chậm trễ đã làm khuấy động nước Anh và cho rằng Anh có thể ra khỏi EU mà không có thỏa thuận nào thay thế gần 5 thập kỷ hợp tác chặt chẽ trong tất cả lĩnh vực từ tiêu chuẩn thực phẩm đến thăm dò không gian vũ trụ và ngoại giao toàn cầu.
Trong ngày 21/8, Bộ trưởng phụ trách Brexit của Anh - Dominic Raab - và Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU - Michel Barnier - đã có cuộc gặp lúc 12h30 GMT tại Brussels. Hội nghị thượng đỉnh ngày 18-19/10 của tất cả các nhà lãnh đạo EU từ lâu đã được coi là thời điểm để thực hiện một thỏa thuận Brexit, đủ thời gian cho quá trình phê chuẩn ở các nước thành viên EU và Nghị viện châu Âu. Nhưng những bất đồng liên tục diễn ra chủ yếu là làm thế nào để tránh kiểm tra biên giới giữa Cộng hòa Ailen và tỉnh Bắc Ailen thuộc Anh, giờ đã trở nên khó đoán. Do đó, việc đạt được kết quả Brexit vào tháng 10 trở nên rất khó khăn. Trong khi không có bất kỳ đề xuất cụ thể nào có thể giải quyết được vấn đề biên giới Ailen thì tháng 11 sẽ là mục tiêu cuối cùng vì “tháng 12 là quá muộn”.
Nghị viện châu Âu đang trong giai đoạn cuối nhiệm kỳ và sẽ tập trung vào cuộc bầu cử tháng 5 đối với cơ quan lập pháp. Brussels và London mong muốn các cuộc đàm phán được tăng tốc nhưng một nhà ngoại giao cho biết người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Brexit sẽ phải đợi lâu hơn cho bất kỳ sự rõ ràng về một thỏa thuận. Nếu không có gì đạt được vào cuối năm nay thì thật khó để các doanh nghiệp bắt đầu triển khai kế hoạch dự phòng.
Các nguồn tin nhấn mạnh sự đấu tranh chính trị ở Anh như một yếu tố rủi ro vì hội nghị thường niên của Đảng Bảo thủ của Thủ tướng Anh - Theresa May - sẽ được tổ chức từ ngày 30/9 đến 3/10. Các dấu mốc quan trọng khác bao gồm cuộc họp không chính thức của các nhà lãnh đạo EU ngày 19-20/9 tại Salzburg, Áo, nơi mà Thủ tướng Anh dự kiến sẽ đưa ra vấn đề của mình. Hội nghị thượng đỉnh cuối cùng của năm nay sẽ diễn ra ngày 13-14/12. Phát ngôn viên của Thủ tướng Anh cho biết, mục tiêu hướng tới của nước này chính là đạt được thỏa thuận vào tháng 10. Và London đã nhiệt tình với kế hoạch khẩn cấp do Brussels đề xuất, theo đó Bắc Ailen vẫn sẽ vận hành theo các quy tắc thương mại của EU hậu Brexit, trừ khi có ý tưởng tốt hơn.
Anh không phải là bên duy nhất bị áp lực. Sự thống nhất của 27 quốc gia còn lại trong EU đang đối mặt với phản ứng từ Anh khi có nguy cơ tổn hại về một Brexit không có thỏa thuận. Bộ trưởng EU của Ba Lan - Konrad Szymanski - đã chia sẻ với các đồng nghiệp tại hội nghị tháng 7 rằng có thể EU sẽ buộc phải lựa chọn giữa Ailen và việc có thỏa thuận với Anh. Điều này đánh dấu sự khởi đầu của EU khi đứng trước vấn đề Ailen, nơi mà cả hai bên lo sợ sự trở lại kiểm tra biên giới có thể làm sống lại hàng thập kỷ bạo lực. Về phần mình, Anh đã chủ động sẽ công bố một loạt tài liệu về tác động tiềm ẩn của một kịch bản Brexit không có thỏa thuận.