Điều hành tài khóa 2018: Quyết liệt thu, “siết” kỷ luật chi

Tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả vốn vay

Năm 2017, tăng trưởng GDP đạt 6,81% đã có tác động tích cực đến các nguồn thu, kết quả thu NSNN thực hiện đạt vượt dự toán. Tuy nhiên, vẫn có một số khoản thu và sắc thuế có số thu đạt thấp, đặc biệt là từ khu vực sản xuất, kinh doanh. Chẳng hạn, thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước mới đạt 87,9% dự toán (giảm 4,3%); doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 85,1% dự toán; khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 93,1% dự toán; cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp đạt thấp. Số thu từ dầu thô, hoạt động xuất nhập khẩu và viện trợ trong tổng thu NSNN vẫn chiếm tỷ trọng tương đối cao; phụ thuộc vào giá dầu thô, xuất khẩu (đặc biệt là của khu vực FDI).

Năm 2018, dự toán thu NSNN Quốc hội đã giao là 1,319 triệu tỷ đồng, tăng 2,8% so với thực hiện của năm 2017. Đây là một chỉ tiêu thách thức không nhỏ đối với ngành tài chính, bởi tăng trưởng kinh tế năm 2018 đề ra dự kiến đạt từ 6,5 - 6,7%, không cao hơn so với năm 2017 (6,81%), sẽ khó mở rộng nguồn thu.

Bên cạnh đó, chi NSNN vẫn còn tình trạng chưa phân bổ hết dự toán, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công từ NSNN và trái phiếu Chính phủ còn chậm… Trong cơ cấu chi, tỷ trọng chi thường xuyên vẫn chiếm tỷ lệ cao 64%; xu hướng giải ngân vốn ngoài nước cũng cao hơn dự kiến; huy động các nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vay ưu đãi nước ngoài với chi phí thấp trong xu thế giảm; rủi ro đối với những khoản trả thay như bảo lãnh Chính phủ đối với dự án kém hiệu quả của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, hay khoản nợ của chính quyền địa phương không có khả

năng trả nợ… là những vấn đề cần lưu ý bởi có thể tác động tới bội chi NSNN.

Trong bối cảnh đó, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính khuyến nghị, ngay từ đầu năm, cần theo dõi sát diễn biến tình hình kinh tế, tài chính, ngân sách để điều hành chính sách tài khóa thích hợp trên cơ sở phối hợp đồng bộ với chính sách tiền tệ. Đối với hoạt động thu NSNN, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế, quản lý chặt hoàn thuế, đẩy mạnh các biện pháp chống thất thu đối với các hoạt động chuyển giá, buôn lậu, gian lận thương mại, thu hồi nợ đọng thuế... Quyết liệt thực

hiện các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp… để mở rộng và nuôi dưỡng các nguồn thu.

Đồng thời, phải kiểm soát chặt chẽ các khoản chi, hạn chế ứng trước dự toán và chi chuyển nguồn. Tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả vốn vay, chỉ vay trong khả năng trả nợ và kiểm soát chặt khoản vay của chính quyền địa phương, doanh nghiệp nhà nước, quản lý tốt nợ trung hạn và quỹ tích lũy trả nợ, cơ cấu lại các khoản vay và tăng cường quản lý khoản vay mới, khoản vay có bảo lãnh của Chính phủ theo hướng “siết” chặt điều kiện cấp bảo lãnh. Tăng cường quản lý tài chính doanh nghiệp, đẩy mạnh thoái vốn đầu tư ngoài ngành… tại các doanh nghiệp, kiên quyết khắc phục tình trạng đầu tư phân tán, dàn trải.