Đi tìm truyền thuyết Maldives

Từ chuyện của “thổ dân”…

Qua chuyến “vượt” mây, “cưỡi” sóng với 3 lần di chuyển máy bay, 2 lần cano và 3 chuyến ôtô để tới “thiên đường” của Ấn Độ Dương, tôi có cơ hội nói chuyện với bà Tamil - người gốc Ấn Độ, sinh sống tại đảo Utheemu Ganduvaru (phía Bắc Maldives) từ những ngày đầu lập quốc (1968). Bà sử dụng tiếng Anh theo ngôn ngữ Ấn. Bà cũng nói, tiếng Anh được sử dụng rộng rãi trong thương mại ở các hòn đảo du lịch và hiện nay đang trở thành ngôn ngữ trung gian trong giảng dạy tại các trường học của Chính phủ.

Cũng cần nói thêm, Utheemu Ganduvaru là hòn đảo lịch sử - nơi một sultan (vị vua của đất nước Hồi giáo) tên là Mohamed Thankurufaan từng sinh sống. Vị vua này được coi là một trong những anh hùng của Maldives bởi những hành động bảo vệ người dân từ những kẻ xâm lược Bồ Đào Nha.

Câu chuyện tìm hiểu quốc đảo bắt đầu từ sử sách, được bà Tamil kể lại. Bà bảo, dường như những vị vua cổ đại đã đưa Phật giáo tới từ Sri Lanka, nhưng các truyền thuyết của Maldives lại không giải thích rõ việc này. Bố của bà là nhà giáo, có kể rằng, tại Sri Lanka cũng có những truyền thuyết tương đồng và có lẽ nguồn gốc những dấu tích cổ còn tồn tại ở quốc đảo đã minh chứng cho việc nguồn gốc của Phật giáo tới từ đất nước phía nam Ấn Độ kia.

Giữa thế kỷ 12, người dân Maldives cải theo đạo Hồi giáo Sunni. Hồi giáo là tôn giáo chính thức của toàn bộ dân cư.

Thời cổ, Maldives nổi tiếng về tiền vỏ ốc, xơ dừa, cá ngừ khô, long diên hương. Những con tàu buôn trong nước và nước ngoài thường chất hàng tại Maldives và đưa chúng tới các bến cảng ở Ấn Độ Dương.

Năm 1968, vương triều bị xóa bỏ và thay thế bằng chính thể cộng hòa. Tên chính thức của đất nước được đặt là Maldives. Du lịch bắt đầu phát triển trên quần đảo này khoảng 5 năm sau đó, từ đầu thập niên 1970.

Maldives bị tàn phá bởi một trận sóng thần sau trận động đất Ấn Độ Dương năm 2004. Chỉ 9 hòn đảo thoát khỏi cơn sóng thần này, 57 hòn đảo phải chịu những thiệt hại nghiêm trọng về cơ sở hạ tầng, 14 hòn đảo phải sơ tán hoàn toàn, 6 hòn đảo thiệt hại khá nhiều người. Nhắc tới đây, bà Tamil bùi ngùi: “Utheemu Ganduvaru của chúng tôi cũng là 1 trong 21 hòn đảo bị buộc phải đóng cửa vì những thiệt hại vật chất. Tưởng chừng khi đó cả quốc đảo không thể vực dậy”.

… Đến chuyện của hướng dẫn viên

Rời câu chuyện từ hòn đảo bốn bề sóng vỗ, Thiladhunmathi - hướng dẫn viên bản xứ - đưa chúng tôi tới thăm Nhà thờ Hồi giáo Hukuru Miskiiy - nhà thờ Hồi giáo cổ xưa nhất cùng biết bao câu chuyện ly kỳ xung quanh các bức tường đá bằng san hô, trên đó là các tác phẩm điêu khắc, sự tích nhà thờ khắc bằng tiếng Ả Rập cổ.

Bản sắc Maldives là sự pha trộn giữa các nền văn hóa, phản ánh sự có mặt của các dân tộc trên quần đảo này. Chính vì vậy, khi tới thăm bảo tàng, có thể thấy rất nhiều hiện vật được trưng bày, chứng minh sự phân tầng xã hội rất đơn giản tồn tại trên quần đảo. Chỉ có quý tộc và người dân thường. Các thành viên của xã hội thượng lưu tập trung tại thủ đô Malé. Ngoài ngành công nghiệp dịch vụ, thủ đô là nơi duy nhất người nước ngoài và người bản địa có sự tương tác với nhau.

Vừa dẫn chúng tôi tới chợ cá, Thiladhunmathi vừa cho biết, từ 1978, Maldives thi hành chiến lược phát triển kinh tế bền vững, chú trọng mở cửa kinh tế và đầu tư vào các ngành có khả năng cạnh tranh như đánh cá, du lịch, đóng tàu. Đồng tiền rufiyaa chuyển đổi tự do với các ngoại tệ. Nhờ đó, Maldives duy trì tốc độ phát triển cao ở khu vực, thu hút nhiều tài trợ nước ngoài để bù đắp cho thiếu hụt tài nguyên thiên nhiên.

Vui và ấn tượng nhất là Thiladhunmathi đã gọi cho hai bạn người Việt Nam tới chơi với chúng tôi. Họ là Vân và Thi - đều là du học sinh tại Malaysia, lấy chồng người Ấn Độ và tới định cư tại Maldives. Trong số gần 60.000 người nước ngoài đang sống và làm việc tại đây, phần lớn tới từ Ấn Độ, Sri Lanka, Bangladesh, Nepal thì cả quốc đảo chỉ có 2 người Việt Nam và vinh dự là họ đều làm việc tại cơ quan công quyền của chính phủ cộng hòa.

Cảm nhận…

Một Maldives nhỏ nhất châu Á về dân số với gần 400.000 người. Yên bình, hiền hòa với những bãi cỏ xanh tít tắp đầy những đàn bồ câu thân thiện.

Một Maldives chỉ có duy nhất một nhà tù nhỏ, trong đó chỉ canh giữ 2 tù nhân vì tội… cãi nhau.

Một Maldives không có chuyện ngoại tình bởi người dân hầu hết quen biết nhau.

Một Maldives mà ngay đường phố chính cũng nhỏ hẹp như bất cứ một ngõ chợ nào trên đất nước Việt Nam, phương tiện di chuyển chính là xe máy, nhưng không một tiếng còi xe.

Một đất nước theo đuổi chính sách đối ngoại hòa bình, phát triển quan hệ hữu nghị với tất cả các nước, là thành viên Liên Hiệp quốc, Phong trào Không liên kết, WTO và nhiều tổ chức quốc tế khác.

Hầu hết các thứ đều nhập khẩu, vì vậy giá cả tại Maldives khá đắt đỏ, nhưng du khách vẫn tới nườm nượp. Du lịch là nguồn thu ngoại tệ lớn nhất cho đất nước, mỗi năm đón cả vạn lượt khách, chiếm 20% GDP và hơn 60% trao đổi ngoại hối với 26 đảo san hô tự nhiên, bao vòng quanh một lãnh thổ gồm 1.192 đảo nhỏ, khoảng 200 đảo trong số này có các cộng đồng địa phương sinh sống, 80 đảo là nơi nghỉ mát du lịch.

Tất cả đã làm nên một Maldives không thể lãng quên…