Đại biểu kêu chống lãng phí không phải là dùng ô tô “hết date”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nói gì?

Sử dụng xe công 20 năm, tiền sửa chữa nhiều hơn mua mới

Tại phiên thảo luận tại Quốc hội về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ngày 31/10, rất nhiều đại biểu Quốc hội nêu vấn đề bất cập liên quan tới việc sử dụng xe công.

Đại biểu Trần Đình Gia - đoàn Hà Tĩnh cho biết, hiện có quy định sử dụng xe ô tô trong 20 năm. Tuy nhiên, với thời gian này, xe ô tô công sẽ xuống cấp, chi phí bảo dưỡng, sửa chữa "còn tốn kém hơn mua xe mới". Đây chính là quy định thực chất gây ra lãng phí.

Ông cũng cho rằng, định mức xe công cũng cào bằng, chưa sát thực tiễn. Cơ quan nhu cầu xe ít thì được bố trí nhiều, trong khi có địa phương quản lý địa bàn rộng, số lượng cán bộ đi công tác nhiều, thì chỉ được bố trí 1-2 xe. Có đơn vị thiếu xe phải thuê, mượn, ảnh hưởng đến nhu cầu công việc và phát sinh chi phí.

Đại biểu Phạm Văn Hoà - đoàn Đồng Tháp

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hoà - đoàn Đồng Tháp nhận định, việc thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021 đã có một số kết quả tích cực, tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại như lập dự toán ngân sách hàng năm chưa sát thực tế, nợ đọng thuế, thất thu, chậm thu.

Hàng năm, nhiều dự án đầu tư công trên các lĩnh vực chậm tiến độ, tình trạng đấu thầu, nhận thầu để được có công trình, sau đó đề nghị điều chỉnh bổ sung vốn tăng cho công trình diễn ra chưa được khắc phục.

“Tình trạng công trình chờ vốn, vốn chờ công trình không phải là hiếm. Vốn không thiếu nhưng không được giải ngân là bài toán khó giải từ nhiều năm qua. Việc thất thoát vốn ở các doanh nghiệp nhà nước mặc dù có khắc phục nhưng chưa được nhiều, có doanh nghiệp thua lỗ, lãng phí, đầu tư không hiệu quả”, đại biểu Hoà nêu.

Vị đại biểu này cũng cho rằng, "tiết kiệm để tích lũy cho đầu tư, phát triển, chứ không phải tiết kiệm là giảm chi tiêu những thứ cần, ngại mua sắm, chi nhỏ giọt”. Ông cũng ví dụ, theo quy định không được mua ô tô mới mà phải sử dụng lại ô tô cũ chưa hết đát, nhưng lại được chi sửa chữa hàng năm với số tiền không nhỏ. Hay quy định mỗi sở, ngành cấp tỉnh chỉ được sử dụng 1 xe ô tô công, cán bộ đi công tác phải thuê xe tư nhân.

“Tôi muốn đề xuất với Chính phủ đáng chi là phải chi, chi mang lại hiệu quả để kích thích lao động sản xuất, chi để tái năng suất như chi tăng lương cho công chức viên chức, người lao động để ổn định cuộc sống”, đai biểu đề xuất.

Tuy nhiên, đại biểu nêu, không vì thế mà chi không đảm bảo quy định, chi chưa hết năm đã hết tiền hoạt động... Tiết kiệm là đúng nhưng tiết kiệm quá mức chưa hẳn là hiệu quả.

Chậm tiến độ vì loay hoay câu chuyện “quả trứng và con gà”

Trước ý kiến đề xuất của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã giải trình ý kiến cụ thể.

Về vấn đề xe công, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, hiện Bộ Tài chính đang xây dựng các quy định về các định mức sử dụng xe ô tô (Nghị định 04), quy định về cơ chế tiếp khách, công tác phí…

Trong đó, dự kiến tháng 11/2022, Chính phủ sẽ ban hành quy định về sử dụng xe ô tô. Bộ Tài chính đã 2 lần công khai trên Cổng Thông tin điện tử, và đã tổ chức họp hội thảo lấy ý kiến của 63 tỉnh thành, lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách, hiện nay đã được hoàn chỉnh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Dự thảo quy định rõ tiêu chí về việc mua sắm ô tô tại cấp huyện, nhằm giải quyết các vướng mắc hiện tại.

“Có ý kiến cho rằng ở cấp huyện chỉ được 1 xe ô tô, hiện nay trong dự thảo của Nghị định 04 có tối thiểu 6 ô tô, còn lại nếu đạt được 1 trong 3 tiêu chí thì được thêm 1 ô tô nữa, đạt 02 tiêu chí trở lên thêm 2 ô tô nữa, có thể nói là 8 ô tô. Tiêu chí ở cấp huyện thì 15 xã trở lên sẽ được thêm 01 ô tô hay là đạt 02 tiêu chuẩn, ví dụ có diện tích 450 km trở lên và gói gọn 15 xã trở lên hoặc vùng đặc biệt khó khăn sẽ có được thêm 2 ô tô”- Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình.

Liên quan đến nội dung giải ngân vốn đầu tư công chậm, ông Phớc lấy ví dụ, Luật Đầu tư công quy định “quả trứng và con gà”, con gà có trước hay quả trứng có trước, chính điều này cũng tác động đến tại sao giải ngân chậm, chậm tiến độ, điều chỉnh tổng mức đầu tư nhiều lần hay các vấn đề liên quan.

Trong Luật Đầu tư công quy định: "Dự án đầu tư phải được phê duyệt trước ngày 30/10 thì mới được bố trí vốn đầu tư công". Luật Đầu tư công cũng quy định phải bố trí vốn thì mới lập được dự án và thiết kế. Mà chưa có vốn thì không lập được dự án, không lập được dự án lại đòi hỏi có dự án mới được vay vốn. Cho nên, khi được vay vốn rồi thì bắt đầu mới lập dự án mất một năm, đền bù giải phóng mặt bằng mất một năm nữa, có khi mất 2 năm chưa giải ngân được” - Bộ trưởng Bộ Tài chính giải thích.

Hay như trong Luật Đầu tư công quy định tiền sửa chữa các công trình, như nhà ở, đường xá, xe đều phải đưa vào trong Luật Đầu tư công, có nghĩa phải được ghi vào vốn của đầu tư công mới được triển khai. Vậy gần như các cơ quan, đơn vị rất bế tắc. Khi nhà bị hỏng, nhà bị sập, hàng rào sập cần phải xây lại, không có vốn thì rất bí. Muốn thay một bong bóng đèn của thiết bị bệnh viện cũng phải lập dự án.

“Chúng tôi thấy rất ách tắc trong Luật Đầu tư công, cho nên chúng tôi đã lấy ý kiến của 84 bộ, ngành, tức là gồm có 63 địa phương và lấy ý kiến của 21 bộ, ngành thì có 83 ý kiến đồng ý, một bộ, ngành không đồng ý. Bộ đã đề nghị dưới 15 tỷ về vấn đề sửa chữa các công trình kiến trúc, nhà cửa…, thì không phải thực hiện Luật Đầu tư công để trình Quốc hội kỳ này”- ông Hồ Đức Phớc nói.