Đề nghị giải quyết dứt điểm tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai

Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đạt 83.087 tỷ đồng

Chiều 15/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023.

Ông Lê Quang Mạnh, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho biết, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhận thấy, báo cáo của Chính phủ đã thể hiện khái quát, toàn diện các nội dung theo quy định của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; các phụ lục thống kê khá đầy đủ, chi tiết.

Ông Lê Quang Mạnh, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội

Theo báo cáo của Chính phủ, nhận thức, trách nhiệm về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của các Bộ, ngành, địa phương được nâng lên, công tác hoàn thiện thể chế, ban hành chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tích cực, chủ động, thể hiện tính kế thừa và phát triển.

Chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023 của Chính phủ ban hành đúng thời gian quy định, các Bộ, ngành, địa phương đã xây dựng, triển khai chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong phạm vi quản lý. Triển khai Nghị quyết số 74/2022/QH15 của Quốc hội, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 53/NQ-CP ngày 14/4/2023 với 6 giải pháp, 26 nhiệm vụ cụ thể và tập trung chỉ đạo thực hiện, đã bước đầu có báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6.

Chính phủ đã hoàn thành khối lượng lớn các nhiệm vụ lập pháp; quan tâm chỉ đạo ban hành, sửa đổi, bổ sung định mức, tiêu chuẩn, chế độ trên các lĩnh vực; ban hành nhiều chính sách và giải pháp thực hiện chính sách tài khóa, miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và thu ngân sách; thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp; cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu; sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và cơ cấu lại các đơn vị sự nghiệp công lập; tăng cường thanh tra, giám sát thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách được tăng cường. Nguyên tắc công khai, minh bạch và yêu cầu tiết kiệm triệt để, chống lãng phí được quán triệt và thực hiện từ khâu lập dự toán đến phân bổ, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước.

"Điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra. Kết quả đã tiết kiệm được 83.087 tỷ đồng, cao hơn so với năm 2022 (năm 2022 tiết kiệm chi ngân sách nhà nước đạt 53.887 tỷ đồng)" - ông Mạnh cho hay.

Có 31 bộ, cơ quan ngang bộ và 63/63 tỉnh, thành phố có số tiết kiệm về chi ngân sách, trong đó một số Bộ, ngành, địa phương có số tiết kiệm cao; một số địa phương đã thực hiện tốt việc tiết kiệm chi thường xuyên.

Kết quả giải ngân vốn đầu tư công trên phạm vi cả nước nhất là các công trình trọng điểm quốc gia đạt cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Công tác quản lý, sử dụng tài sản công cơ bản chặt chẽ, tiết kiệm từ khâu đầu tư, mua sắm đến khai thác, sử dụng. Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công tiếp tục cập nhật, vận hành có hiệu quả. Nhiều Bộ, ngành, địa phương thực hiện tốt việc rà soát, sắp xếp, bố trí lại trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp.

Chính sách pháp luật về quản lý, sử dụng tài nguyên được quan tâm, hoàn thiện. Công tác thanh tra, kiểm tra, quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản được tăng cường; chú trọng chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai.

Công tác cải cách hành chính, thủ tục hành chính, áp dụng dịch vụ công trực tuyến, xây dựng kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số có nhiều kết quả tích cực. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của nhân dân tiếp tục được quan tâm chỉ đạo, có nhiều chuyển biến.

Còn 404 dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng

Tuy đạt nhiều kết quả tích cực song công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vẫn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, lãng phí, là nguy cơ dẫn đến tham nhũng, tiêu cực.

Ông Mạnh dẫn chứng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài sản công còn nhiều tồn tại, lãng phí. Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công chưa đầy đủ; nhiều vướng mắc trong xử lý tài sản hình thành từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước chưa được giải quyết triệt để.

Công tác sắp xếp lại cơ sở nhà, đất của các doanh nghiệp nhà nước chậm; còn tình trạng trụ sở làm việc, nhà ở công vụ và công trình phúc lợi công cộng tại một số địa phương để hoang hóa, lãng phí; việc xử lý, sắp xếp sử dụng tài sản công ở các đơn vị hành chính sau sáp nhập, nhất là tại các huyện, xã khu vực miền núi còn lãng phí do thiếu cơ chế, chính sách, pháp luật để xử lý.

Bên cạnh đó, còn nhiều vi phạm trong quản lý, sử dụng tài nguyên đất đai, khoáng sản, tài nguyên rừng, tài nguyên nước. Tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai của các dự án chậm do đưa vào sử dụng, để hoang hóa, đất của các nông lâm trường; các dự án bị dừng thực hiện sau thanh tra, kiểm tra, kiểm toán chưa được giải quyết dứt điểm.

"Còn 404/908 dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng với diện tích là 18.308/28.155 ha chưa được xử lý" - ông Mạnh nêu.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách cũng chỉ rõ tồn tại, lãng phí trong triển khai các dự án đầu tư bất động sản. Nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc về pháp lý triển khai dự án trong đó có quy định về phương pháp định giá đất; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, cơ chế phối hợp trong công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, tái định cư, thu hồi đất; doanh nghiệp khó khăn trong việc huy động dẫn đến nhiều dự án phải giãn tiến độ, dừng triển khai; khó khăn về thanh khoản, dòng tiền, đặc biệt trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp vào các tháng cuối năm 2023...

Theo đó, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo triển khai một số nhiệm vụ sau: Tăng cường các biện pháp tổ chức thực hiện Chị chị số 27-CT/TW, Nghị quyết số 74/2022/QH15 và Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024; tập trung giải quyết kiến nghị của cử tri về siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cấp uỷ, chính quyền, cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của nhà nước về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Đổi mới công tác tuyên truyền về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, lồng ghép nội dung thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vào chương trình học tập, giảng dạy ngoại khóa trong trường học.

Rà soát, tổng kết, đề xuất sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ lập pháp theo Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó có Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các quy định về tiêu chuẩn, chế độ, định mức.

Tiếp tục siết chặt kỷ cương - kỷ luật tài chính. Có giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế trong triển khai Chương trình 3 chương trình mục tiêu quốc gia và đầu tư công; chỉ đạo quyết liệt, hoàn thành, đưa vào sử dụng nhằm phát huy giá trị của các dự án đầu tư theo Chương trình phục hồi kinh tế. Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những vi phạm trong đấu thầu, triển khai các dự án đầu tư công, chương trình mục tiêu quốc gia, mua sắm hàng hóa, trang thiết bị, vật tư.

Đẩy mạnh công tác sắp xếp lại cơ sở nhà, đất, tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công; quản lý chặt chẽ, có phương án xử lý tình trạng để hoang hóa, lãng phí trụ sở làm việc, nhà ở công vụ, công trình phúc lợi công cộng tại một số địa phương. Khẩn trương hoàn thành việc xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu đất đai.

Giải quyết dứt điểm tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai của các dự án chậm đưa vào sử dụng, để hoang hóa, đất của các nông lâm trường, các dự án bị dừng thực hiện sau thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên nước, nhất là trong sản xuất nông nghiệp.

Xử lý các vướng mắc trong thực hiện cơ chế tự chủ các đơn vị sự nghiệp công lập, nhất là cơ chế tự chủ trong lĩnh vực y tế, giáo dục, khoa học và công nghệ; hướng dẫn xác định vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp; danh mục dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu trong từng ngành, lĩnh vực; xếp hạng các đơn vị sự nghiệp công lập; giá dịch vụ...

Có giải pháp hữu hiệu, tăng hiệu quả, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, ổn định đời sống nhân dân thông qua ổn định thị trường tiền tệ, tín dụng, ngoại tệ, khuyến khích phát triển, gỡ bỏ những rào cản chưa phù hợp trong việc tiếp cận tín dụng đối với các doanh nghiệp…