Tác phẩm tranh chùa Thầy của tác giả Hoàng Thị Khương (đội 5, thôn Quất Động, xã Quất Động, huyện Thường Tín, Hà Nội) đạt giải nhất nhóm ngành dệt, lụa tơ tằm, thêu ren trong Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội 2021.
Bà Hoàng Thị Khương bên cạnh tác phẩm đạt giải nhất Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội 3031 nhóm dệt, lụa tơ tằm, thêu ren |
Lên ý tưởng và bắt tay vào thực hiện mất gần 1 năm, sản phẩm hoàn toàn được thêu thủ công bằng tay, sử dụng nguyên liệu vừa chỉ tơ vừa chỉ cotton kết hợp nhiều màu, tác phẩm tranh chùa Thầy với sự hiện diện của ngôi chùa cổ xưa, khu vực mua rối nước và cả những ngôi nhà cao tầng xa xa. Theo lời kể của bà Hoàng Thị Khương thì đó là sự hòa quện của quá khứ, hiện đại và tương lai. Chiều sâu của bức tranh hút mắt người xem, khiến người chiêm ngưỡng bức tranh như đang được đi du lịch nơi cảnh sắc thiên nhiên tuyệt vời này. “Tranh thêu không thiếu, nhưng thêu làm sao thể hiện được hồn, có chiều sâu của bức tranh mới là vấn đề quan trọng. Việc này đòi hỏi người nghệ nhân phải yêu nghề, có tâm với nghề, chúng tôi cố gắng làm và đã thành công”, bà Hoàng Thị Khương - chia sẻ.
Liên tục tham dự các Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội từ năm 2013 đến nay, cũng đã giành các giải thưởng từ khuyến khích đến giải nhì, và năm nay, lần đầu tiên bà Hoàng Thị Khương được giải nhất. Cảm xúc duy nhất đối với bà đó là hạnh phúc. Những bức tranh được giải, được bà Hoàng Thị Khương trưng bày và giới thiệu đến khách hàng, với bạn bè những sản phẩm từ những đôi bàn tay tài ba, từ khối óc tuyệt với của người khuyết tật như bà.
Trưng bày các tác phẩm đạt giải năm 2021 |
Cũng theo bà Hoàng Thị Khương, Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội giúp những nghệ nhân như bà không chỉ thắp sáng nghệ thuật những bàn tay Việt mà còn có thể kết nối được với khách hàng nhiều hơn, nắm bắt được nhu cầu tiêu.
Từ 2 đôi sừng bò tạo ra sản phẩm 1 đàn cá sen và với ý nghĩa cá sen trường tồn, vĩnh cửu, mang đến sự hài hòa, tài lộc cho những người trưng bày, tác phẩm “Cá vàng đậu cành sen” của tác giả Lê Thị Thuận (làng nghề lược sừng Thụy Ứng, xã Hòa Bình, huyện Thường Tín, Hà Nội) đạt giải nhì tại Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội năm 2021 nhóm ngành khảm trai, sừng, gỗ mỹ nghệ. Bà Lê Thị Thuận kể, so với nhiều chất liệu thì sừng là khó làm nhất. Để tạo ra được sản phẩm, tôi đã mất rất nhiều thời gian cũng như nguyên liệu để nghiên cứu vẽ mẫu cũng như chọn nguyên liệu cho phù hợp để tạo ra được sản phẩm độc đáo này.
Thường xuyên tham gia Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội, năm nay, tác phẩm Lọ lục bình khảm trai của ông Đỗ Văn Khoái (làng nghề Sơn mài Hạ Thái) đạt giải ba nhóm ngành sơn mài Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội 2021. Theo ông Đỗ Văn Khoái, ý tưởng là phần quan trọng nhất trong cuộc thi. Bên cạnh đó, sản phẩm phù hợp cả về mẫu mã, kiểu dáng, chất liệu có sự gắn kết các làng nghề của Hà Nội với nhau. “Để tạo ra sản phẩm phải thông qua 15 công đoạn và mất thời gian khoảng 2 tháng. Trong là sản phẩm là sự hòa quện gốm sứ bát tràng, phần gốm nung phía ngoài tạo độ xốp, sau khi sơn phần ngoài được chúng tôi gắn tiểu khẩu (một phần của con chai). Việc gắn tiểu khẩu được ghép bằng tay để miếng tiểu khẩu không chồng chéo lên nhau, được xếp theo hàng lối hoa văn, khi đưa tay chạm vào sản phẩm không có độ gợn”, ông Đỗ Văn Khoái - chia sẻ.
Cũng theo ông Đỗ Văn Khoái, năm 2021, tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp đã và đang ảnh hưởng tới hầu hết mọi mặt của đời sống xã hội và cũng gây trở ngại không nhỏ đến việc nghiên cứu xu hướng thị trường để nắm bắt diễn biến thị hiếu người tiêu dùng đối với những sản phẩm để có những thiết kế phù hợp. Do vậy, việc tham gia Cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội năm 2021 cũng gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nghệ nhân như ông đều cố gắng để có các tác phẩm dự thi và vinh dự đạt giải.
Khu trưng bày các sản phẩm thiết kế mới |
Tối ngày 9/12, trong khuôn khổ Lễ khai mạc của chuỗi sự kiện: Hội chợ quốc tế quà tặng Hàng TCMN Hà Nội và Hội chợ hàng lưu niệm chất lượng cao Thủ đô, Sở Công Thương Hà Nội tổ chức lễ trao giải Cuộc thi Thiết kế mẫu sản phẩm TCMN Hà Nội năm 2021. 90 sản phẩm thuộc 6 nhóm ngành TCMN gồm sản phẩm gốm sứ; sơn mài; mây, tre, giang đan, guột tế; sản phẩm khảm trai, gỗ, sừng mỹ nghệ; sản phẩm thêu, lụa tơ tằm; sản phẩm đồng, đá và sản phẩm TCMN khác đã được vinh danh.
Với chủ đề “Sáng tạo giá trị tinh hoa nghề truyền thống Thăng Long-Hà Nội”, các sản phẩm được lựa chọn đều thể hiện rõ giá trị văn hóa truyền thống nghề Hà Nội. Sự sáng tạo ở mỗi sản phẩm được tạo ra trên nền tảng giá trị tinh hoa của mỗi nghề TCMN truyền thống lâu đời. Những chất liệu mới đã được các nghệ nhân, thợ giỏi tích hợp hài hòa, tinh tế, độc đáo vào từng sản phẩm, sự kết hợp sáng tạo từ nhiều loại nguyên liệu trên cùng một sản phẩm, ứng dụng khoa học công nghệ vào thiết kế, chế tác đã tạo ra những mẫu sản phẩm, tác phẩm vừa mang “hơi thở” hiện đại vừa có giá trị nghệ thuật, thẩm mỹ cao, những hoa văn, họa tiết, hình khối và màu sắc độc đáo tạo sự đa dạng phong phú, ứng dụng trong nhiều mục đích sử dụng.
Các sản phẩm TCMN của các làng nghề của Hà Nội cũng đã xuất khẩu đi nhiều thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản… Dù được giải nhất hay giải khuyến khích, dù đạt giải hay không nhưng có một điểm chung của các nghệ nhân đó là họ sẽ tiếp tục tham gia các cuộc thi này. Bởi theo các nghệ nhân làng nghề, thông qua cuộc thi giúp tổ chức, cá nhân trên địa bàn thành phố phát huy những ý tưởng sáng tạo trong thiết kế mẫu sản phẩm TCMN. Tập hợp trí tuệ, ý kiến đóng góp của các chuyên gia TCMN trong và ngoài nước để tạo ra những sản phẩm TCMN có thiết kế mới, sáng tạo, có giá trị kinh tế, kỹ thuật, mỹ thuật cao phù hợp thị hiếu khách hàng. Đây là tiền đề để các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất hàng TCMN trên địa bàn thành phố đẩy mạnh phát triển ngành hàng, mẫu mã sản phẩm mới phục vụ nhu cầu thị trường, đặc biệt là thị trường xuất khẩu.
Về phía các nghệ nhân làng nghề TCMN cũng mong muốn các ban, ngành, thành phố hỗ trợ thêm để khuyến khích các doanh nghiệp, nghệ nhân tìm tòi mẫu mã nhiều hơn, tập trung thiết kế mẫu mới nhiều hơn.