Cơ hội quảng bá, phát triển thương hiệu gạo Việt Nam

Khoảng 450 đại biểu là các diễn giả quốc tế đến từ tập đoàn kinh doanh thương mại gạo lớn nhất thế giới, tập đoàn tư vấn tài chính tái cơ cấu doanh nghiệp và tập đoàn tư vấn chuỗi cung ứng giá trị gạo Phoenix Global, The International Finance Corporation World Bank Group, Rice Exchange Company và các các diễn giả chuyên gia trong nước đã tham dự.

Gạo Việt chiếm 15% tỷ trọng gạo xuất khẩu toàn thế giới

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho hay, sản xuất, xuất khẩu gạo có vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Những năm gần đây, ngành gạo đã có những bước phát triển và đạt được những kết quả tích cực. Hàng năm, lượng gạo của Việt Nam xuất khẩu chiếm 15% tổng lượng gạo xuất khẩu toàn thế giới.

Tính riêng 9 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu trên 4,89 triệu tấn gạo, tăng 6,7% so với cùng kỳ năm 2017; giá trị xuất khẩu gạo 2,46 tỷ USD, tăng 21, 3% so với cùng kỳ. “Hiện mặt hàng gạo của Việt Nam đã có mặt tại 150 quốc gia và vùng lãnh thổ. Cùng với các thị trường truyền thống, gạo Việt đã từng bước thâm nhập vào các thị trường khó tính. Năm 2017, Việt Nam tiếp tục duy trì vị trí là nước xuất khẩu đứng thứ 3 thế giới sau Ấn Độ và Thái Lan” - Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Những tiến bộ trong sản xuất và cơ cấu giống, mùa vụ, cùng với các biện pháp canh tác thích hợp đã từng bước nâng cao chất lượng gạo Việt Nam. Đáng chú ý, ngày 15/8/2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 107/2018/NĐ-CP thay thế Nghị định 109/NĐ-CP ngày 4/11/2010 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo sẽ tiếp tục tạo dựng môi trường thông thoáng, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực sản xuất, thương mại gạo. Bên cạnh đó, các cơ chế, chính sách khác cũng như Đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo… sẽ góp phần thúc đẩy tăng cường liên kết sản xuất với thị trường theo chuỗi giá trị, bảo đảm chất lượng gạo xuất khẩu và xây dựng khẳng định uy tín và thương hiệu gạo Việt.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết thêm, việc phát triển thị trường gạo xuất khẩu đã được Việt Nam xác định rõ như sau: Phát triển thị trường xuất khẩu gạo để nâng cao hiệu quả và thúc đẩy xuất khẩu gạo; Phát triển thị trường xuất khẩu gạo để định hướng công tác quy hoạch và tổ chức sản xuất lúa gạo hàng hóa trong nước; Phát triển thị trường xuất khẩu gạo gắn với nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng thương hiệu gạo xuất khẩu; Phát triển thị trường gạo xuất khẩu gạo theo hướng đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào một số thị trường nhất định.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) thông tin, dự kiến, cả năm 2018, xuất khẩu gạo sẽ đạt con số 3,2-3,3 tỷ USD. “Hiện, gạo trắng cấp thấp chiếm hơn 30%. Thời gian tới, Việt Nam định hướng sẽ giảm gạo phẩm cấp thấp, nâng cao thị phần gạo thơm, gạo đặc sản, gạo Japonica” - ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.

Để đạt mục tiêu này, Bộ Công Thương sẽ tăng cường đàm phán, mở cửa thị trường mặt hàng gạo. Cạnh đó, sẽ xúc tiến thương mại gạo, xây dựng thương hiệu gạo Việt. “Nghị định 107/2018/NĐ-CP có hiệu lực từ 1/10/2018 đã giúp hoàn thiện khung khổ pháp lý về xuất khẩu, tạo thuận lợi cho DN tham gia xuất khẩu, khuyến khích xuất khẩu gạo hữu cơ, gạo tăng cường vi chất, đồng thời nâng cao chất lượng thương hiệu gạo xuất khẩu của Việt Nam”, ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.

Mặc dù gạo Việt đã có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhưng Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng thừa nhận mặt hàng gạo của Việt Nam cần khắc phục và hoàn thiện việc nâng cao năng lực tiếp cận thị trường, marketing, đàm phán, ký kết hợp đồng xuất khẩu; Các sản phẩm thương hiệu gạo Việt Nam vẫn chưa được phần lớn người tiêu dùng cuối cùng tại các nước biến đến. Đây là những vấn đề cần được khắc phục trong thời gian tới.

“Đây là lý do Bộ Công Thương lần đầu tiên tổ chức Hội nghị Quốc tế mặt hàng gạo Việt Nam nhằm giới thiệu đến bạn bè quốc tế về hình ảnh gạo Việt đã có những bước phát triển về chất lượng, đa dạng hóa về chủng loại và có khả năng đáp ứng được mọi yêu cầu của khách hàng”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Thương hiệu – nâng cao giá trị hạt gạo

Tại buổi thảo luận, các diễn giả đã tập trung vào các vấn đề về tình hình sản xuất, xuất khẩu gạo; cơ chế chính sách quản lý điều hành xuất khẩu gạo; cơ cấu sản xuất gạo chất lượng và chiến lược phát triển thị trường gạo Việt Nam trong thời gian tới; vấn đề xây dựng phát triển thương hiệu gạo của các nước cũng như bài học cho Việt Nam; con đường tham gia vào chuỗi cung ứng giá trị gạo toàn cầu của Việt Nam; thảo luận về cơ hội và thách thức đối với sản phẩm gạo Việt Nam trên con đường phát triển bền vững.

Chia sẻ kinh nghiệm xây dựng thương hiệu gạo ở châu Á và lợi ích mang lại cho Việt Nam, ông Martin Albani – Chuyên gia Tập đoàn Tài chính quốc tế - nhấn mạnh, hiện nay chúng ta phải thay đổi từ buôn bán hàng hóa sang thực hiện hoạt động makerting đối với hàng hóa đó. Thương hiệu chính là việc xác định hình ảnh. Trong đó, giai đoạn đầu tiên là đưa ra hình ảnh. Tiếp đó là phát triển thương hiệu. Việc đưa ra thương hiệu không chỉ tác động đến chủ thương hiệu, khách hàng mà còn tác động quan trọng đối với đối tác.

Dẫn câu chuyện xây dựng thương hiệu gạo từ Thái Lan, ông Martin Albani cho hay, Thái Lan luôn đưa ra phía trên của thương hiệu đó đó là chỉ dẫn địa lý, đây là yếu tố bảo hộ thương hiệu gạo của họ. Đầu tiên họ làm ở cấp quốc gia, sau đó, họ đưa hồ sơ lên EU, việc này giúp thúc đẩy xây dựng thương hiệu gạo đặc sản Thái Lan, giúp nâng cao giá bán so với sản phẩm thông thường. Theo khảo sát, người tiêu dùng chấp nhận trả mức giá cao hơn gấp đôi so với sản phẩm thông thường để mua các sản phẩm có nguồn gốc, có chỉ dẫn địa lý. Kinh nghiệm xây dựng thương hiệu gạo của Thái Lan là điều mà Việt Nam có thể học hỏi.

Đưa ra những khuyến nghị đối với Việt Nam, ông Martin Albani nêu quan điểm, mục tiêu thương hiệu của khối khu vực tư nhân thì cần chọn sản phẩm hoặc nhóm sản phẩm và các lợi ích của nhóm sản phẩm đó. Đối với khu vực công và nhà nước cần xác định mục tiêu phát triển của ngành gạo mà Việt Nam cam kết như tập trung vào chất lượng hay là các khía cạnh khác mà Chính phủ muốn thúc đẩy.

Về phía doanh nghiệp, ông Huỳnh Văn Thòn - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Lộc Trời - một trong những doanh nghiệp tiên phong trong xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam chia sẻ, thay vì đầu mùa vụ, nông dân phải tự trang trải nguồn giống và những vật tư, thì hiện nay, Lực lượng 3 cùng của Tập đoàn sẽ hỗ trợ trong việc cung cấp nguồn giống chất lượng và ứng trước vật tư nông nghiệp đến tận nhà cho bà con. Đồng thời, công ty đảm bảo đầu ra với mức giá được thỏa thuận đảm bảo lợi ích hài hòa giữa Lộc Trời và hợp tác xã trước thời điểm thu hoạch. Khi hợp tác với Lộc Trời, nhờ lợi chi phí từ các vật tư ứng trước ban đầu dẫn đến giá thành sản xuất 1 kg lúa chỉ khoảng 2.700 đồng, trong khi giá bán trung bình là 5.000 đồng/kg. Lộc Trời cũng là doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam có sản phẩm được vinh danh Top 3 loại gạo ngon nhất thế giới.