Chủ động thích ứng, TP. Hồ Chí Minh tiếp tục dẫn đầu cả nước về xuất nhập khẩu

Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, TP. Hồ Chí Minh tiếp tục dẫn đầu cả nước về xuất nhập khẩu khi ghi nhận kim ngạch trong tháng 7 đạt 54,7 tỉ USD. Trong đó, xuất khẩu đạt 23,6 tỉ USD, nhập khẩu đạt 31,1 tỉ USD.

Mặc dù tiếp tục giữ vững vị trí là địa phương đi đầu cả nước về xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, giống như nhiều địa phương khác trên cả nước, xuất nhập khẩu của TP. Hồ Chí Minh từ đầu năm đến nay gặp rất nhiều khó khăn và bị suy giảm. 7 tháng đầu năm nay, xuất khẩu của thành phố đã giảm 5 tỷ USD.

Lý giải nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm này, Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh cho biết, nguyên nhân chính là do kinh tế thế giới đang phải chịu tác động mạnh mẽ từ các xung đột địa chính trị, lạm phát toàn cầu tăng cao khiến người tiêu dùng "thắt chặt hầu bao" gây tác động tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa của cả nước, trong đó có TP. Hồ Chí Minh.

Kết quả khảo sát hội viên của Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh cho thấy, trong tháng 6/2023 cho thấy có đến 30-50% doanh nghiệp thiếu đơn hàng mới, trong đó ảnh hưởng mạnh nhất là ngành da giày, may mặc với doanh thu giảm từ 30-50%; sản xuất kinh doanh ngành gỗ giảm 31%; ngành cao su-nhựa giảm doanh thu 20%, giảm lao động 30% do đơn hàng giảm sâu. Đặc biệt, ngành thép thể hiện sự khó khăn nhất khi có tới 95% số doanh nghiệp báo lỗ, doanh thu giảm từ 40-50% và hàng tồn kho ngày càng tăng lên, sức mua nội địa giảm.

Thực tế, ngay từ đầu năm Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh đã xác định năm 2023, hoạt động xuất nhập khẩu của thành phố tiếp tục đối mặt nhiều thách thức do tác động của tình hình kinh tế thế giới, xung đột địa chính trị, lạm phát toàn cầu tăng cao dẫn đến xu hướng tiêu dùng giảm.

Trong bối cảnh đó, ngành Công Thương thành phố đã phối hợp tổ chức các hội chợ, triển lãm, kết nối cung cầu, kết nối các doanh nghiệp với ngân hàng, chương trình phát triển doanh nghiệp và sản phẩm các ngành chủ lực, hỗ trợ doanh nghiệp về lao động, hỗ trợ các hoạt động kích cầu tiêu dùng…

Cùng với sự hỗ trợ của cơ quan chức năng, các doanh nghiệp cũng không chịu ngồi im mà chủ động thích ứng linh hoạt. Ông Lư Nguyễn Xuân Vũ - Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Xuân Nguyên cho biết, trong bối cảnh còn nhiều bất lợi thì bản thân các doanh nghiệp càng phải chủ động để "xoay sở." Theo đó, năm 2023, doanh nghiệp tiếp tục duy trì các thị trường truyền thống như Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, doanh nghiệp sẽ không bán sản phẩm thô mà đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm chế biến có thương hiệu riêng của mình nhằm gia tăng giá trị cho nông sản Việt Nam và đa dạng hoá lựa chọn cho người tiêu dùng.

Chia sẻ kinh nghiệm ứng phó với các biến động bất lợi thời gian qua, ông Nguyễn Ngọc Luận - Giám đốc Công ty TNHH Liên Kết Thương Mại Toàn Cầu cho rằng, các doanh nghiệp cần tập trung điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh để thích ứng, thay vì xây dựng kế hoạch dài hạn từ 1-2 năm thì cần linh hoạt chuyển sang kế hoạch ngắn hạn 3-6 tháng, thậm chí điều chỉnh cho từng tháng.

Bởi kế hoạch dài hạn đòi đỏi doanh nghiệp phải có đội ngũ nhân sự đông để điều tiết, đầu tư vốn lớn cho tích trữ nguyên liệu nhưng trong bối cảnh không đoán định được thị trường thì việc đầu tư đó sẽ đi cùng rủi ro, đặc biệt là rủi ro về mất cân đối tài chính đối với những doanh nghiệp vay ngân hàng lãi suất cao.

Với quan điểm "trong nguy có cơ" từ khi các thị trường xuất khẩu truyền thống chững lại, doanh nghiệp không ngồi im chờ mà chủ động tìm kiếm các thị trường mới, trong đó tập trung vào thị trường châu Âu và Nga. Nhờ đó, từ việc chỉ xuất khẩu cà phê chế biến, hiện nay đơn vị đang được khách hàng đề xuất cung cấp thêm các loại nông sản khác của Việt Nam như gạo, bưởi... Năm 2023 công ty sẽ tập trung khai thác thị trường châu Âu và liên kết với các doanh nghiệp nông sản khác để hỗ trợ, phối hợp xuất khẩu một cách hiệu quả.

Ông Trần Việt Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh cho rằng, dù kinh tế năm 2023 được nhận định tiếp tục bất lợi với một số ngành nhưng vẫn có cơ hội cho những ngành khác. Ví dụ như giai đoạn hiện nay, dệt may, da giày, đồ gỗ đang khan hiếm đơn hàng nhưng cũng có rất nhiều doanh nghiệp đang tăng ca sản xuất nhờ có những thị trường truyền thống, sản phẩm có uy tín trên thị trường.

"Có thể thấy, dù kinh tế khó khăn đến đâu thì những sản phẩm dân dụng, bình dân phục vụ các nhu cầu cơ bản của cuộc sống vẫn có thị trường tiêu thụ. Những sản phẩm này không mang lại giá trị lợi nhuận cao nhưng vẫn có thể giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất, giữ được nguồn lao động để tái đầu tư sản xuất cho các chu kỳ phát triển tiếp theo. Điều quan trọng là các doanh nghiệp phải nhạy bén, nắm được nhu cầu thực tế của thị trường để đáp ứng kịp thời", ông Trần Việt Anh nhấn mạnh.