Cần thay đổi công tác truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá

Ông Hồ Hồng Hải - Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Thông tin và Truyền thông - phát biểu tại Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tổ chức ngày 29/10 tại TP. Hồ Chí Minh.

Theo ông Hải, Hội nghị tập huấn là dịp để trao đổi một số kinh nghiệm về truyền thông cách phòng, chống tác hại của thuốc lá. Mục tiêu nhằm tăng cường kiểm soát, điều chỉnh các hành vi vi phạm trong quảng cáo sản phẩm thuốc lá đối với một số cơ quan báo chí; nâng cao nhận thức thực hiện các quy định của nhà nước về phòng chống tác hại của thuốc lá và xây dựng môi trường sống không khói thuốc, quyền được bảo vệ môi trường sống an toàn. Để công tác truyền thông hiệu quả đối với tác hại của thuốc lá, rất cần những bài báo có nội dung súc tích về người thật việc thật, hấp dẫn làm lay động lòng người, như vậy tính hiệu qủa của việc khuyến cáo sẽ cao hơn.

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, tại Việt Nam hàng năm có trên 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Mỗi năm, người tiêu dùng Việt Nam đã chi khoảng 31.000 tỷ đồng để mua thuốc lá sử dụng và tiêu tốn khoảng 24.000 tỷ đồng chi phí khám, chữa bệnh do thuốc lá gây ra.

Do những nguy hại của thuốc lá đến sức khỏe và kinh tế của người dân, ngày 25/1/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 229 về Phê duyệt “Chiến lược quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2020”. Theo đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, địa phương, các cơ quan báo chí triển khai các hoạt động truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến cộng động.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương - đại diện Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá của Bộ Y tế - thông tin, trong những năm qua, nhờ đẩy mạnh công tác truyền thông, tỷ lệ hút thuốc chung ở nam giới khu vực thành thị đã giảm 5%, từ 47,7 % xuống 42,7%; giảm sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên từ 3,3% năm 2007 xuống 2,5% năm 2014. Tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động hiện đã giảm đáng kể so với năm 2010. Cụ thể tại nơi làm việc giảm 13,3%; trường đại học, cao đẳng giảm 16,4%; trên phương tiện giao thông công giảm 15%; tại gia đình giảm 13,2 %...

Tuy vậy, theo bà Hương, việc thực thi chiến lược quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá chưa đạt được kết qủa cáo, nhất là nơi cơ quan, công sở, trường học, bệnh viện…là do người đứng đầu đơn vị chưa nâng cao trách nhiệm thực thi, rất nhiều người dân chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của thác lá, nhất là giới trẻ tuổi.

Tại Hội nghị, các chuyên gia đưa ra khuyến cáo, ngoài tác hại của thuốc lá truyền thống, người tiêu dùng đang chịu sức ép lớn của các loại thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng) vốn đang được bày bán tràn lan trên thị trường, mặc dù luật pháp chưa cho kinh doanh loại thuốc lá mới này.

Ông Đào Thế Sơn - đại diện Liên minh Quốc tế phòng chống lao và bệnh phổi - cho biết: thông kê của WHO cho thấy, hàng năm có 8 triệu người trên thế giới bỏ mạng vì thuốc lá nhưng cũng có thêm 8 triệu người nghiện thuốc lá và số người sử dụng nicotin tăng thêm phần lớn là nhờ việc đưa vào các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng…). Thuốc lá thế hệ mới được các nhà sản xuất với nhiều mẫu mã rất bắt mắt. Để tiêu thụ, các hãng thuốc lá thường thuê những người nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng trong xã hội để quảng cáo, lôi kéo người dùng. Vì thế thu hút giới trẻ tiếp cận nhanh với thuốc lá dạng này và tỷ lệ hút ngày càng tăng, trong đó có Việt Nam.

Các chuyên gia cho rằng, để giảm nguy cơ tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ của cộng đồng, ngoài việc tăng cường giám sát của các cơ quan chức năng,, các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật,; người dân cần nâng cao sức đề kháng trước sự cám dỗ của thuốc lá.

"Thuốc lá vốn độc hại với sức khoẻ của người dùng và chưa bao giờ là muộn màng đối với việc bỏ huý thuốc lá. Một khi lâm bênh tật vì thuốc lá thì hậu quả không chỉ là đánh đổi mạng sống mà còn trực tiếp làm khánh kiệt gia sản của mình”, một chuyên gia về sức khoẻ khuyến cáo tại hội nghị.