Thứ năm 14/11/2024 08:26

Các dự án điện chậm tiến độ: Cần sửa Luật đấu thầu

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng, bên cạnh việc thiếu vốn, chậm trễ trong giải phóng mặt bằng thì sự hạn chế năng lực của chủ đầu tư và các nhà thầu là nguyên nhân chính dẫn đến chậm tiến độ của các dự án điện.

Nhiều dự án chậm tiến độ do năng lực nhà thầu yếu. ảnh: Cấn Dũng

 - Doanh nghiệp có năng lực vẫn thua trên sân nhà

Tại hội nghị góp ý Đề án tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp do Bộ Công Thương tổ chức sáng 26/7 tại Hà Nội, ông Trần Viết Ngãi - Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) -  một lần nữa lên tiếng cảnh báo về sự bất cập trong cơ chế và quy trình lựa chọn nhà thầu ở các dự án điện. Ông Lê Hồng Thăng - Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội - cũng khẳng định, nhiều doanh nghiệp trong nước có năng lực nhưng vẫn thua ngay trên sân nhà vì thực tế đấu thầu vừa qua chỉ là việc đấu giá mà chưa xem xét đầy đủ các yếu tố năng lực, kinh nghiệm thi công của nhà thầu, nguồn cung cấp và giá cả vật tư, vật liệu, nhân công…

Theo VEA, hầu hết các dự án nguồn điện trong Quy hoạch điện VI (trong đó rất nhiều dự án do các nhà thầu Trung Quốc đảm nhận) như: Hải Phòng 1, 2; Cẩm Phả 1, 2; Quảng Ninh 1, 2; Mạo Khê; Vĩnh Tân 2; Duyên Hải 1… đều bị chậm tiến độ từ 1-3 năm. Nguyên nhân chủ yếu là do năng lực nhà thầu yếu, thiếu kinh nghiệm và không thu xếp được tài chính.

Theo nhiều chuyên gia, Luật đấu thầu không có quy định khống chế nhà thầu bỏ giá dưới giá sàn đã khiến các nhà thầu Trung Quốc chọn cách bỏ giá rất thấp để được trúng thầu khi tham dự đấu thầu quốc tế tại nước ta. Tuy nhiên, khi thực hiện, rất nhiều nhà thầu Trung Quốc vi phạm hợp đồng về tiến độ, chất lượng thi công, bộc lộ sự yếu kém về năng lực tài chính, kỹ thuật, tổ chức thi công. Ở nhiều dự án, nhà thầu hứa cung cấp đủ vốn cho dự án, nhưng thực chất là thiếu công nghệ, thiết bị không đồng bộ hoặc kém chất lượng, dẫn đến việc triển khai các dự án bị chậm.

Nguyên nhân của tình trạng này là do một số quy định của Luật Đấu thầu hiện chưa phù hợp. Công tác đấu thầu chỉ mới dừng lại ở đánh giá, lựa chọn nhà thầu trên hồ sơ dự thầu mà bỏ qua việc xác định năng lực thực tế của nhà thầu. 

Cần sớm sửa đổi Luật Đấu thầu

Theo ông Ngãi, cần bổ sung và sửa đổi một số quy định hiện hành về đấu thầu, coi trọng các yêu cầu về năng lực của nhà thầu dựa trên cơ sở khoa học công nghệ, năng lực sản xuất, năng lực tài chính, chất lượng thiết bị tốt chứ không nên vì giá thành thấp nhất để cho phép trúng thầu. Từ đó cho phép các chủ đầu tư (đặc biệt là các chủ dự án có sử dụng nguồn vốn nhà nước) lựa chọn các thiết bị chất lượng cao, các nhà thầu EPC có kinh nghiệm từ các nước công nghiệp phát triển như: G7, Nhật Bản, Hàn Quốc. Nói cách khác, giá dự thầu không nên được xem là tiêu chí quyết định trong việc trao hợp đồng EPC mà phải quan tâm tới các vấn đề như: chất lượng, tiến độ, tổng chi phí…

Ông Trần Ngọc Hùng- Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam - cho rằng: Hiệu quả kinh tế - xã hội khi dự án hoàn thành vượt tiến độ là rất lớn. Thuỷ điện Sơn La vượt tiến độ sớm 2 năm làm lợi hàng tỷ USD, góp phần quan trọng giải quyết nhu cầu về điện cho xã hội. Điều đó cho thấy, phải được xem xét toàn diện khi lựa chọn nhà thầu phù hợp với dự án. Thậm chí, dù giá chào thầu có cao hơn nhưng kết quả cuối cùng khi đưa dự án vào hoạt động sớm lại tốt hơn nhiều.

Ngoài ra, cần có cơ chế thẩm tra thực tế năng lực của các nhà thầu và chế tài, cơ chế xử lý nhà thầu năng lực thực tế không đúng với hồ sơ trúng thầu.

Kiên quyết loại bỏ các nhà thầu có công trình không đảm bảo tiến độ, chất lượng.

 VEA kiến nghị Chính phủ có giải pháp động viên, khuyến khích các nhà thầu, các nhà đầu tư trong nước liên danh, liên kết với nước ngoài (các nước G7, châu Âu) để đầu tư phát triển mạnh các nguồn nhiệt điện chạy than. Trong trường hợp đặc biệt, có thể cho phép chủ đầu tư được  chỉ định trực tiếp nhà thiết kế chế tạo thiết bị, nhà thầu EPC và các tư vấn mà chủ đầu tư đã biết rõ năng lực kinh nghiệm, khả năng tài chính.

Ngoài ra, nhà nước cần quy định rõ cơ chế xử lý “hậu đấu thầu”, trong đó chủ đầu tư, ban quản lý dự án được áp dụng biện pháp cấm tham gia hoạt động đấu thầu đối với nhà thầu đã vi phạm hợp đồng ở các gói thầu khác; cho phép xác minh, làm rõ những điểm bất hợp lý của hồ sơ dự thầu. Kiên quyết sử dụng các biện pháp chế tài được quy định cụ thể trong Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng để xử lý nhà thầu vi phạm pháp luật, vi phạm hợp đồng đã ký. Điều tra làm rõ những điểm bất hợp lý trong giá dự thầu và dự toán xây lắp của nhà thầu chào giá thấp trước khi quyết định chọn nhà thầu. Trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XIII, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư - Võ Hồng Phúc đã khẳng định, việc chọn nhà thầu không hợp lý là do năng lực và trách nhiệm của chủ đầu tư. Như vậy, cần có quy định làm rõ trách nhiệm của những tập thể, cá nhân có trách nhiệm trong công tác chọn thầu để nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu và quản lý thực hiện dự án.

Ông Lê Hồng Thăng - Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội:

Nhiều doanh nghiệp trong nước có năng lực nhưng vẫn thua ngay trên sân nhà vì thực tế đấu thầu vừa qua chỉ là việc đấu giá mà chưa xem xét đầy đủ các yếu tố năng lực, kinh nghiệm thi công của nhà thầu, nguồn cung cấp và giá cả vật tư, vật liệu, nhân công…

Ngọc Loan

baocongthuong.com.vn

Tin cùng chuyên mục

Chủ tịch HĐTV EVNCPC Nguyễn Thanh làm việc với Công ty Điện lực Bình Định

Sắp diễn ra Hội thảo quốc tế "Giới thiệu Dự án đào tạo về điện gió".

Tháng 10/2024, EVNGENCO1 đã đạt sản lượng điện gần 2,9 tỷ kWh

Sau hơn ba thập kỷ, Thủy điện Hòa Bình cán mốc sản xuất 280 tỷ kWh điện

Ngành điện TP. Hồ Chí Minh: Cung cấp điện ổn định cho sản xuất, kinh doanh trong tháng 10

Gấp rút sửa đổi Luật Điện lực tạo đà cho phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Giải bài toán lãng phí từ dự án lưới điện - Bài 1: Hàng loạt dự án cấp bách chậm tiến độ

Tòa nhà Bảo tàng Hà Nội: Tiết kiệm năng lượng nhờ thiết kế xanh

Thừa Thiên Huế: Đâu là nguyên nhân khiến sản xuất điện giảm trong 10 tháng đầu năm?

Chính sách năng lượng Mỹ: Chuyển đổi lớn dưới thời ông Donald Trump?

Sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu tháng 10 tăng 7%

PC Đắk Lắk: Tăng cường tuyên truyền an toàn điện trong thời điểm giá nông sản tăng cao

Cách tính hóa đơn tiền điện trong tháng điều chỉnh giá như thế nào tại 21 tỉnh thành phía Nam?

Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng: Vượt kế hoạch tiến độ tháng 10/2024

Hải Dương: Chấp thuận dự án truyền tải điện tổng mức đầu tư hơn 783 tỷ đồng

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu những nhiệm vụ trọng tâm để gỡ vướng cho các dự án lưới điện

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì họp trực tuyến về các dự án lưới điện

Sửa đổi Luật Quy hoạch và Luật Đầu tư: Động lực mới cho ngành điện Việt Nam

EVNCPC chủ động ứng phó với mưa lớn khu vực miền Trung

Tổng giám đốc EVNCPC kiểm tra công tác khắc phục hậu quả của bão số 6 tại PC Quảng Bình