Tuy nhiên, đi kèm theo đó là những thách thức không nhỏ về tạo lập những điều kiện nền tảng về hạ tầng, công nghệ; yêu cầu hoàn thiện khuôn khổ pháp lý; cách thức quản trị, các kênh phân phối sản phẩm dịch vụ và vấn đề bảo mật thông tin và an ninh mạng tài chính quốc gia…
Thực tế là vài năm trở lại đây, đón đầu xu hướng phát triển của CMCN 4.0, các ngân hàng Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, đầu tư mạnh mẽ vào một số công nghệ thành tựu của CMCN 4.0 trong sản phẩm, dịch vụ, hoạt động và quản trị của mình. Nổi bật nhất là việc triển khai thực tế các công nghệ số nền tảng như: điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, các ứng dụng, giải pháp như xác thực sinh trắc học, trao đổi dữ liệu mở qua giao diện chương trình ứng dụng (open API)… nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, gia tăng trải nghiệm khách hàng.
Tại Hội thảo “Ngành ngân hàng Việt Nam với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư”, do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức sáng ngày 15/5, Phó Thống đốc NHNN - Nguyễn Kim Anh - cho biết: Nhận biết được tầm quan trọng và sự tác động mạnh mẽ của CMCN 4.0, NHNN đã chủ động thực hiện nhiều hoạt động của ngành nhằm cụ thể hóa các nhiệm vụ theo Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 4/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc CMCN 4.0. Trong đó tập trung vào việc hoàn thiện hành lang pháp lý hỗ trợ cho hoạt động thanh toán, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT), an toàn, bảo mật; đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và Chính phủ điện tử. Song song với đó tích cực hỗ trợ sự phát triển của các công ty Fintech; tăng cường công tác truyền thông và nghiên cứu khoa học về ứng dụng công nghệ 4.0 trong ngành ngân hàng.
Công nghệ số, công nghệ mới gắn với CMCN 4.0 không chỉ giúp chuyển dịch kênh phân phối sản phẩm, dịch vụ ngân hàng truyền thống từ các chi nhánh, quầy giao dịch, ATM vật lý sang các kênh số hóa, giúp tương tác khách hàng nhiều và hiệu quả hơn; mà còn có khả năng thay đổi mô hình kinh doanh, quy trình nghiệp vụ, cấu trúc sản phẩm, dịch vụ theo hướng số hóa, giúp các ngân hàng từng bước trở thành ngân hàng số, cung cấp tiện ích, trải nghiệm mới mẻ và đem lại lợi ích thiết thực cho khách hàng. Bên cạnh đó, với sự phát triển mạnh mẽ của CMCN 4.0, các ngân hàng bước đầu tiếp cận và mở rộng cung ứng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng phù hợp đến những người dân hiện chưa có tài khoản ở vùng sâu, vùng xa với chi phí hợp lý, góp phần đẩy mạnh phổ cập tài chính quốc gia.
Với sự thích ứng và bước đầu ứng dụng một số công nghệ, giải pháp của CMCN 4.0 một số ngân hàng thương mại đã chuyển đổi mô hình hoạt động, kinh doanh và sản phẩm, dịch vụ theo hướng số hóa thực thụ như các ngân hàng TPBank với ngân hàng tự động LiveBank, VPBank với ứng dụng ngân hàng số Timo, OCB với chiến lược chuyển đổi ngân hàng số, Vietcombank với không gian ngân hàng số Digital Lab, VietinBank với corebank thế hệ mới và kho dữ liệu doanh nghiệp (EDW) hiện đại, MB với ứng dụng trở lý ảo ChatBot phục vụ 24x7 trên mạng xã hội…
Tuy nhiên, để phát triển hệ thống ngân hàng Việt Nam thích ứng với CMCN 4.0, cơ quan quản lý nhà nước mà ở đây là NHNN hiện vẫn đang phải đối mặt với 4 thách thức lớn trong xu hướng đổi mới từ tiền điện tử, thanh toán xuyên biên giới; kiểm soát dòng tiền, rủi ro trong thanh toán và an toàn hoạt động. Hạ tầng IT, chuẩn mực thẻ, thông tin kết nối hay năng lực, thể chế cũng là những thách thức đòi hỏi để theo kịp với sự bùng nổ của tài chính số.
Để hóa giải những thách thức này, đối với các ngân hàng thương mại cần xác định rõ chiến lược phát triển sản phẩm chủ lực, mang tính cạnh tranh, tích hợp và bám sát với những công nghệ mới để đầu tư phát triển. Cơ quan quản lý nhà nước thì cần hoàn thiện chính sách và hạ tầng CNTT.