Đánh thức tiềm năng du lịch Thạch Thất

Tuy nhiên để du lịch Thạch Thất cất cánh, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, Thạch Thất đang hướng tới phát triển du lịch gắn với các sản phẩm nghề truyền thống và du lịch văn hóa tâm linh.

Thạch Thất- Nhiều điểm đến hấp dẫn

Huyện Thạch Thất hiện có 209 di tích như đình, chùa , đền, quán, miếu, chỉ… trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến chùa Tây Phương đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích cấp quốc gia đặc biệt, bộ tượng Phật giáo thời Tây Sơn tại chùa Tây Phương đã được công nhận là bảo vật quốc gia, 33 di tích đã được xếp hạng quốc gia, 62 di tích xếp hạng cấp tỉnh, thành phố.

Du khách thăm chùa Tây Phương

Đặc biệt, mỗi địa phương trong huyện đều có những lễ hội văn hóa riêng gắn với truyền thống, lịch sử của làng xã. Nhiều môn nghệ thuật cổ truyền được lưu giữ, bảo tồn và được khôi phục như: chèo Canh Nậu, Đại Đồng; múa rối nước Chàng Sơn, Bình Phú, Thạch Xá…

Bên cạnh đó, huyện Thạch Thất còn là địa phương nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống, phong phú, đa dạng, có lịch sử phát triển hàng nghìn năm và hiện có 10 làng nghề được công nhận làng nghề truyền thống với những sản phẩm hết sức độc đáo như: chuồn chuồn tre, chè Lam (Thạch Xá), quạt giấy, nghề mộc (Chàng Sơn)…

Gia đình ông Nguyễn Văn Tái với nghề làm chuồn chuồn tre

Xóm chùa Tây Phương (xã Thạch Xá) nổi tiếng với nghề làm chuồn chuồn tre. Từ các nguyên liệu đơn giản, những người thợ tài hoa nơi đây đã tạo ra những sản phẩm sinh động, ngộ nghĩnh khiến nhiều du khách trong và ngoài nước thích thú. Đến thăm gia đình anh Nguyễn Văn Tái và chị Khương Thị Tân - cơ sở sản xuất chuồn chuồn tre nổi tiếng nhất Thạch Xá, chúng tôi được chứng kiến những công đoạn hết sức tỷ mỉ mà người thợ thủ công ở đây làm ra những con chuồn chuồn tre nổi tiếng khắp thế giới bởi sự độc đáo, giản dị, mang đậm nét truyền thống văn hóa của các làng quê vùng đồng bằng Bắc bộ.

Anh Nguyễn Văn Tái cho biết: “Để hoàn thành những con chuồn chuồn tre, người thợ phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau: từ tạo thân, đuôi, hơ mỏ để tạo hình cong của đầu; tiếp tục vót cánh, mài đầu và lắp ghép thành một con chuồn chuồn mộc.

Các hoa văn, họa tiết đều được những người thợ sáng tạo ra, do đó chuồn chuồn tre tại Thạch Xá luôn có sự thu hút, hấp dẫn riêng”.

“Để làm ra được con chuồn chuồn tre phải trải qua hơn 10 công đoạn, đòi hỏi người thợ tỉ mỉ, chính xác trong từng chi tiết thì chuồn chuồn mới giống như thật và đậu thăng bằng trên các cành cây, ngón tay, mép bàn, sợi dây, sợi chỉ... Để chuồn chuồn thêm đẹp, hấp dẫn, những người thợ đã trang trí lên chuồn chuồn các hoa văn, họa tiết bắt mắt. Mỗi con chuồn chuồn, chim, công, rùa… làm bằng vật liệu tre như một bức tranh sinh động về làng quê Việt Nam. Không chỉ làm chuồn chuồn mà chúng tôi còn làm cả con chim, bướm hoặc con công, con rùa", anh Tái chia sẻ.

Chuồn chuồn tre xóm chùa Tây Phương được trải dài từ Bắc, Trung, Nam, làm quà du lịch ở những thành phố lớn như Hà Nội, Hội An, Đà Nẵng, Nha trang, Phú Quốc, TP. Hồ Chí Minh. Chuồn chuồn tre bán cả ở Mỹ, Pháp, Đức, Anh, Nhật Bản…. Nhiều du khách nước ngoài khi đến đây được nghe giới thiệu chuồn chuồn có thể đứng được trên mọi vật liệu, mọi chỗ có điểm tựa kể cả sợi chỉ đã không khỏi ngạc nhiên, thích thú.

Cùng với chuồn chuồn tre, Thạch Thất còn nổi tiếng bởi những sản phẩm quạt giấy của xóm Đình xã Chàng Sơn.

Nghề làm Quạt giấy ở Chàng Sơn

Đến thăm cơ sở sản xuất quạt giấy Gỗ Giang ở xóm Đình, được chứng kiến những công đoạn làm quạt mới thấy hết sự công phu tỉ mỉ của người thợ. Từng nan quạt được xòe ra cố định trên mặt bàn, người thợ dùng keo sữa phết lên. Ngày trước khi chưa có keo người thợ phải dùng bột sắn hay nhựa quả hồng non. Nay cải tiến người làm sử dụng loại keo dán gỗ giúp quạt được gắn chắc, bền đẹp hơn. Giấy làm quạt truyền thống thường là giấy dó của làng Kẻ Bưởi (Hà Nội) hoặc giấy điệp Đông Hồ (Bắc Ninh), nay sử dụng cả giấy Indo. Khi đặt giấy vào nan quạt phải khéo léo tỉ mỉ sao cho mặt giấy phẳng phiu không bị nhàu, nếp gấp thẳng đẹp.

Ngoài mục đích quạt mát, người thợ Chàng Sơn đã sáng tạo ra nhiều loại quạt khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng của khách hàng. Quạt có thể là những những bức tranh trang trí tại các gia đình, phòng khách. Có khi quạt trở thành sản phẩm văn hóa dành tặng du khách trong các sự kiện trọng đại. Rồi quạt theo chân du khách đi khắp các lễ hội, khu di tích lịch sử. Những chiếc quạt nhỏ xinh bỗng trở lên lung linh sống động khi là vật dụng biểu diễn trên sân khấu…

Theo đơn đặt hàng, người thợ thủ công đã cho ra đời nhiều sản phẩm giá trị, có ý nghĩa thiết thực trong đời sống. Người Chàng Sơn vẫn tự hào khi chiếc quạt của làng do nghệ nhân Dương Văn Mơ làm được trưng bày tại Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, được công nhận là chiếc quạt lớn nhất Việt Nam. Quạt Chàng Sơn không chỉ được sử dụng trong nước mà còn được đem đi xuất khẩu tại các thị trường Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Để du lịch Thạch Thất cất cánh

Theo ông Kiều Hoàng Tuấn – Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất cho biết: “Trong những năm qua, huyện đã tiến hành quy hoạch về phát triển du lịch mang bản sắc riêng của vùng, tập trung chủ yếu vào các loại hình như du lịch văn hóa - lễ hội; di tích làng nghề; sinh thái… Nhiều dự án phát triển du lịch cũng đã được triển khai, trong đó có việc tu bổ các di tích trọng điểm; kêu gọi các nhà đầu tư vào các loại hình du lịch nghỉ dưỡng, văn hóa. Kết nối các tour, tuyến du lịch theo trục Ba Vì, Sơn Tây, Thạch Thất, Quốc Oai, trong đó có những cơ sở lưu trú nghỉ dưỡng đạt tiêu chuẩn 3 - 4 sao như khu du lịch sinh thái Hoàng Long…”.

Tuy nhiên ngành du lịch của huyện còn đang ở giai đoạn đầu của sự phát triển nên hoạt động còn chủ yếu dựa vào tự nhiên, mang tính mùa vụ cao (theo các mùa lễ hội).

Tọa đàm nhằm nâng cao phát triển du lịch Thạch Thất

Để du lịch Thạch Thất cất cánh và trở thành điểm đến yêu thích của du khách khi đến Hà Nội, với tư cách là một chuyên gia nước ngoài đã có nhiều năm gắn bó với du lịch Hà Nội, ông Emmanuel Cerise - Đại diện vùng Ile de France tại Hà Nội, Giám đốc Cơ quan Hỗ trợ hợp tác quốc tế vùng Paris tại Hà Nội (PRX - Vietnam) chia sẻ: “Du khách quốc tế đến Hà Nội đặc biệt là các nước: châu Âu, Mỹ, Pháp, Canada, Nhật Bản… đến Việt Nam để tìm kiếm các sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống và các địa danh, di tích lịch sử văn hóa cùng không gian, môi trường khác biệt với cuộc sống hàng ngày của họ ở châu Âu mà làng quê của các bạn cùng với các sản phẩm làng nghề đã tạo nên điều khác biệt đó. Không nhất thiết phải đầu tư lớn về cơ sở hạ tầng, các bạn chỉ cần đầu tư thêm cơ sở hạ tầng dịch vụ phụ trợ, ví dụ như các điểm đến chùa Tây Phương - Thạch Xá (làm chuồn chuồn tre) - Chàng Sơn (làm quạt giấy), các bạn có thể tổ chức tour đạp xe: các quán hàng ăn, uống dọc các điểm đến vừa là điểm dừng chân vừa là giới thiệu đặc sản, ẩm thực của địa phương... thì chất lượng điểm đến sẽ được nâng cao”.

Trong khi đó, ông Đinh Xuân Tráng – Giám đốc Công ty Mai Việt cho rằng, ngành du lịch Hà Nội cùng với chính quyền địa phương cần phải bổ sung thêm các bảng, biển chỉ dẫn vào các điểm di tích, làng nghề, cần có những bài thuyết minh giới thiệu về các điểm đến một cách chuyên nghiệp và bài bản hơn.

Để giải quyết vấn đề này, ông Trần Đức Hải khẳng định: “Sở Du lịch Hà Nội sẽ cùng với chính quyền huyện Thạch Thất thống nhất các nội dung nhằm phát triển du lịch của huyện trong thời gian tới mà trước hết sẽ triển khai công tác khảo sát và gắn các biển chỉ dẫn du lịch, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về du lịch cho cán bộ quản lý tại địa phương cùng các hộ dân làng nghề và tham gia làm dịch vụ du lịch…”.