Việt Nam cần nâng cao năng lực thể chế cạnh tranh trong AEC

Hội thảo “Đánh giá mức độ sẵn sàng của Việt Nam về mặt kinh tế - xã hội trước thềm Cộng đồng kinh tế ASEAN 2015”

sáng 19/12 tại TPHCM

Tại hội thảo, các diễn giả đã tập trung đánh giá mức độ sẵn sàng của Việt Nam về mặt kinh tế - xã hội trước thềm Cộng đồng kinh tế ASEAN 2015. Theo ông Nguyễn Anh Dương - Phó trưởng ban CIEM, Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) dự kiến được thành lập vào năm 2015, là một nỗ lực hướng tới tạo dựng một thị trường và cơ sở sản xuất thống nhất cho các quốc gia thành viên ASEAN, gắn với thúc đẩy tự do lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, lao động có tay nghề trong ASEAN. AEC cũng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế một cách công bằng, thiết lập khu vực kinh tế có năng lực cạnh tranh cao và có thể hội nhập đầy đủ vào nền kinh tế toàn cầu.

Đánh giá về mức độ sẵn sàng của Việt Nam hướng tới AEC, ông Dương cho hay, quá trình thực hiện AEC của Việt Nam vẫn phải đối đầu với khá nhiều khó khăn. Những khó khăn này một phần xuất phát từ những bất cập trong hệ thống thể chế (kể cả thể chế hội nhập kinh tế quốc tế), chất lượng nguồn nhân lực và kết cầu hạ tầng. Triển vọng hội nhập AEC cũng bị ảnh hưởng không nhỏ bởi bối cảnh khu vực còn đan xen cạnh tranh, hợp tác và tranh chấp, rủi ro bẫy thu nhập trung bình, cũng như sự nổi lên của một số nền sản xuất lớn như Trung Quốc, Ấn Độ. “Tuy nhiên, DN Việt Nam muốn cạnh tranh tốt, xuất khẩu nhiều hơn thì cần phải đáp ứng được các quy định về xuất xứ hàng hóa của các đối tác nhập khẩu” - ông Dương nhấn mạnh.

Theo bà Trần Bình Minh - Chuyên gia Dự án EU- MUTRAP, báo cáo đánh giá kết quả thực hiện các biện pháp AEC, cụ thể đối với trụ cột về một thị trường và một cơ sở sản xuất chung, Việt Nam đã có những tiến bộ vượt bậc trên các phương diện quản trị và công bằng, tham gia vào cộng đồng thương mại, quy trình rà soát, thủ tục, dù chưa thực sự hiệu quả với phí và lệ phí, hợp tác cơ quan biên giới. Đối với trụ cột về khu vực kinh tế cạnh tranh, Việt Nam đã tích cực trong việc sửa đổi và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng thúc đẩy một khu vực kinh tế cạnh tranh cũng như ký kết và tích cực tham gia các thỏa thuận trong ASEAN. Về trụ cột phát triển kinh tế công bằng được thực hiện thông qua thúc đẩy phát triển các DN nhỏ và vừa và sáng kiến hội nhập ASEAN. Đối với trụ cột về hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đang hướng đến những “sân chơi” có chất lượng cam kết cao hơn như Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định đối tác toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định đối tác toàn diện Việt Nam - EU, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh hải quan Nga, Belarus và Kazakstan, Hiệp định FTA với Hàn Quốc.

Theo TS Võ Trí Thành - Phó Viện trưởng CIEM, để củng cố nỗ lực chuẩn bị hướng tới AEC 2015, Việt Nam cần tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả các cam kết của mình, tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện khả năng cạnh tranh, nâng cao năng lực thể chế và DN để tận dụng các cơ hội và ứng phó với khủng hoảng, bảo đảm sự tham gia sâu rộng của nhiều tầng lớp dân cư. Song song với các biện pháp này là các nỗ lực truyền bá, quản lý, giám sát thông tin. Bên cạnh đó, tăng cường cải cách trong nước về môi trường kinh doanh- đầu tư, chất lượng hạ tầng, nguồn nhân lực cùng với khuôn khổ pháp lý thông suốt là bước đi căn bản, không thể thiếu để Việt Nam có thể tham gia hiệu quả vào sân chơi chung của khu vực.