Tổng kết công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2022

Hội nghị tổng kết công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2022 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2023 dưới sự chủ trì của ông Hồ Đức Phớc - uỷ viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Xử lý 139.758 vụ việc vi phạm

Báo cáo kết quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mạivà hàng giả năm 2022 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2023, ông Lê Thanh Hải - Uỷ viên Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia thông tin, năm 2022, các bộ, ngành, lực lượng chức năng, đơn vị, địa phương (đơn vị, địa phương) phát hiện, bắt giữ, xử lý 139.758 vụ việc vi phạm (tăng 1,17% so với cùng kỳ năm 2021).

Trong đó, các đơn vị, địa phương phát hiện, bắt giữ 11.945 vụ mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu (giảm 17,75% so với cùng kỳ năm 2021); 124.121 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế (tăng 2,36% so với cùng kỳ năm 2021); 3.692 vụ sản xuất, mua bán, vận chuyển hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ (tăng 56,51% so với cùng kỳ năm 2021); thu nộp ngân sách nhà nước 12.829 tỷ đồng (giảm 29,92% so với cùng kỳ năm 2021); khởi tố hình sự 642 vụ (giảm 68,96% so với cùng kỳ năm 2021), 720 đối tượng (giảm 73,86% so với cùng kỳ năm 2021).

Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cho biết, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn ra phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi trên các tuyến biên giới đất liền, tuyến cảng biển, các vùng biển, tuyến hàng không và bưu chính quốc tế; cùng với đó tình hình sản xuất, mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hàng giả, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng hết hạn sử dụng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm và các hành vi gian lận thương mại khác diễn ra trên hầu hết các địa bàn trong cả nước.

Cụ thể, trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, tuyến biên giới Việt Nam - Lào, tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới diễn biến phức tạp. Các đối tượng lợi dụng việc đi lại qua các đường mòn, lối mở, kênh rạch, sông, suối biên giới thuận tiện để buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu, đường cát, vàng, ngoại tệ, hàng gia dụng... từ nước ngoài vào Việt Nam.

Tại các cảng biển, lợi dụng chính sách thông thoáng của Nhà nước và thực tế hoạt động xuất nhập hàng hóa qua các cảng biển có lưu lượng rất lớn, các đối tượng thành lập các doanh nghiệp, không khai báo hải quan hoặc khai báo gian dối về số lượng, giá trị, chủng loại, xuất xứ… để trốn thuế, xuất lậu, nhập lậu hàng hóa có điều kiện, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Địa bàn trọng điểm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là khu vực các cảng Hải Phòng, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh.

Đáng chú ý, trên các vùng biển, hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng cấm như ma túy, vật liệu nổ, thuốc lá điếu, vận chuyển trái phép các loại hàng hóa như xăng, dầu, than, khoáng sản, hàng điện tử, điện lạnh, thực phẩm, hàng đông lạnh… diễn biến phức tạp trên các vùng biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Ninh Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh, Sóc Trăng, Cà Mau, Kiên Giang. Các đối tượng thường hoán cải phương tiện khai thác, đánh bắt hải sản, sử dụng trang thiết bị hiện đại, đổi tên, số hiệu phương tiện, lợi dụng đường phân định, vùng biển giáp ranh để mua bán, trao đổi, vận chuyển trái phép hàng hóa trên biển.

Ông Lê Thanh Hải cho biết, năm 2022, tình hình dịch bệnh Covid-19 trên thế giới, khu vực được kiểm soát, các chuyến bay quốc tế được mở trở lại nên hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng hóa khác qua đường hàng không và bưu chính quốc tế như Nội Bài (Hà Nội) và Tân Sơn Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh) có chiều hướng tăng cả về quy mô và số lượng. Các đối tượng lợi dụng hoạt động chuyển phát nhanh, dịch vụ bưu chính qua các tuyến hàng không, khai báo hàng hóa gửi từ nước ngoài về Việt Nam dưới dạng quà tặng, quà biếu để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm như ma túy, tiền chất, sản phẩm động vật hoang dã, các mặt hàng có giá trị cao, dễ cất giấu như ngoại tệ, xì gà, điện thoại di động, vật tư y tế, thuốc tân dược, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng.

Bên cạnh đó, năm 2022, xu hướng mua bán, giao dịch qua các sàn thương mại điện tử, các trang mạng xã hội ngày một tăng cao, các đối tượng đã triệt để lợi dụng để kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ hàng cấm, hàng hóa nhập lậu, hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ… nhằm tránh sự kiểm tra, kiểm soát, phát hiện của các lực lượng chức năng.

Đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới

Trước bối cảnh này, nhằm thực hiện hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương và hàng giả năm 2023, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quán triệt, chỉ đạo tổ chức thực hiện các trọng tâm. Trong đó, Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chuyên đề, kế hoạch, văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Cụ thể, tiếp tục thực hiện nghị quyết của Chính phủ về đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới (Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 09/06/2015); Thực hiện các chỉ thị, công điện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá (Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30/09/2014); về đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và sản xuất nhóm hàng dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, dược liệu và vị thuốc y học cổ truyền (Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 19/06/2018); về chấn chỉnh, xử lý các hành vi tiêu cực liên quan hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới đất liền (Công điện số 871/CĐ-TTg ngày 29/09/2022); Thực hiện các kế hoạch, công điện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa (Kế hoạch số 92/KH-BCĐ389 ngày 13/09/2022); về tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không quốc tế (Kế hoạch số 111/KH-BCĐ389 ngày 22/11/2022) …

Song song với đó, chủ động nắm chắc, dự báo sát, đúng tình hình; xác định tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm, mặt hàng, hoạt động nổi lên; nhận diện phương thức, thủ đoạn hoạt động; đề ra các giải pháp phù hợp nhằm đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thuộc lĩnh vực, địa bàn phụ trách, quản lý.

Chỉ đạo, thanh tra, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các lực lượng, đơn vị, địa phương các cấp, nắm chắc tình hình tuyến, địa bàn quản lý, làm tốt công tác điều tra cơ bản theo dõi đối tượng, mặt hàng, hoạt động nổi lên; nhận diện phương thức, thủ đoạn hoạt động mới về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; thực hiện hiệu quả các chuyên đề, kế hoạch, văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; Xây dựng các chương trình, kế hoạch chuyên đề, cao điểm, các giải pháp tổ chức lực lượng, phương tiện, biện pháp nghiệp vụ kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tập trung đánh trúng, đánh đúng đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây, ổ nhóm, tụ điểm phức tạp, nổi cộm; Chủ động kết nối, trao đổi, chia sẻ thông tin, phối hợp các lực lượng, đơn vị, địa phương trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Cùng với đó, thường xuyên rà soát khó khăn, vướng mắc, nhất là vướng mắc liên quan đến nơi sản xuất, xuất xứ hàng hóa, hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, hoạt động thương mại điện tử... kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế chính sách, pháp luật còn bất cập, sơ hở, góp phần nâng cao hiệu quả chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; Tiếp nhận, xử lý kịp thời tin báo về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả qua đường dây nóng;

Đồng thời, đề cao và gắn trách nhiệm người đứng đầu các ngành, lực lượng chức năng, đơn vị, địa phương các cấp với kết quả công tác; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công vụ nhằm phòng ngừa tiêu cực, kịp thời phát hiện, ngặn chặn, xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức thiếu tinh thần trách nhiệm, vi phạm kỷ luật, pháp luật, tham gia hoặc tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả…