Quỹ quốc gia về việc làm giai đoạn 2016-2018: Hiệu quả, chất lượng tín dụng tốt

Nhiều lao động yếu thế đã có việc làm nhờ chương trình vay vốn từ Quỹ quốc gia

Duy trì, mở rộng nhiều việc làm cho lao động

Báo cáo từ NHCSXH, kể từ năm 2003 bắt đầu thực hiện Chương trình cho vay giải quyết việc làm và xuất khẩu lao lộng từ Quỹ quốc gia về việc làm đến nay đã được duy trì thường xuyên, chất lượng, hiệu quả vay không ngừng tăng lên, Quỹ được bảo toàn. Trong đó, trong 3 năm (2016-2018), hoạt động cho vay giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động ngày càng hiệu quả, chất lượng tín dụng tốt hơn.

Tính đến ngày 30/9/2018, nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm đạt 14.560 tỷ đồng, tăng 7.631 tỷ đồng so với năm 2015. Doanh số cho vay giai đoạn 2016 đến 30/9/2018 giải quyết việc làm đạt 15.477 tỷ đồng, doanh số cho vay xuất khẩu lao động đạt 746 tỷ đồng. Riêng 6 tháng đầu năm 2018, hoạt động cho vay vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm có sự phát triển vượt bậc, với doanh số cho vay khoảng 2.500 tỷ đồng. Thông qua đó, từ năm 2016 đến nay đã giúp cho trên 535 nghìn lao động được tạo việc làm, trên 11 nghìn lao động được vay vốn đi xuất khẩu lao động.

Để đạt được kết quả trong 3 năm qua, theo đại diện NHCSXH, ngân hàng đã tích cực tổ chức triển khai thực hiện cho vay tạo việc làm và cho vay đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài từ Quỹ quốc gia về việc làm; tổ chức tốt thu hồi nợ, thu lãi nhờ đó nguồn vốn thu hồi được để cho các đối tượng vay vốn tiếp theo, nợ quá hạn không ngừng giảm thấp qua các năm và chỉ chiếm 0,35%/tổng dư nợ cho vay giải quyết việc làm.

Đồng thời tích cực huy động vốn để cho vay hỗ trợ tạo việc làm, và xuất khẩu lao động; phối hợp chặt chẽ giữa các cấp tại địa phương để giám sát, kiểm tra các cơ quan thực hiện chương trình; tổ chức tốt công tác xử lý nợ bị rủi ro; bổ sung nguồn vốn tạo điều kiện để người vay tiếp tục đầu tư khôi phục sản xuất, theo đó đã xóa nợ gần 15 tỷ đồng cho khách hàng vay vốn để tạo việc làm, duy trì, mở rộng việc làm.

Đánh giá về quá trình thực hiện, ông Nguyễn Văn Lý – Phó Tổng giám đốc NHCSXH cho hay, việc triển khai, thực hiện hoạt động cho vay vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, thực hiện các mục tiêu quốc gia của Chính phủ. Trên cơ sở này, giai đoạn tới nguồn vốn cho chương trình được xác định là trụ cột để thực hiện các mục tiêu quốc gia như giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới; giúp cho người lao động, sinh viên ra trường khởi nghiệp, tạo việc làm.

Ghi nhận từ Bộ Lao động, Thương binh và xã hội, ông Tào Bằng Huy- Phó cục trưởng Cục Việc làm cho biết, mặc dù nguồn vốn không nhiều, nhưng hoạt động cho vay của Quỹ rất hiệu quả, góp phần quan trọng hỗ trợ giải quyết việc làm cho người lao động. Đặc biệt, thông qua Quỹ đã hỗ trợ nhiều đối tượng lao động yếu thế như lao động là người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, lao động khu vực nông thôn có cơ hội tiếp cận các nguồn tín dụng ưu đãi để mở rộng, phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần tạo và tự tạo việc làm cho bản thân, gia đình, cộng đồng.

Theo đó, năm 2017, lao động người khuyết tật là 6.112 lao động là người dân tộc thiểu số; riêng 6 tháng 2918 đã hỗ trợ tạo việc làm cho 1.107 lao động người khuyết tật và 4.502 lao động là người dân tộc thiểu số.

Hội nghị đã có những đánh giá, nhìn nhận sau 3 năm triển khai chương trình

Bổ sung thêm ngân sách từ nhiều nguồn lực

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn, rào cản. Theo đó, nguồn vốn cho vay từ Quỹ quốc gia về việc làm hạn chế, hàng năm nguồn ngân sách bổ sung vốn cho Quỹ rất ít, riêng trong 3 năm ngân sách nhà nước không cấp bổ sung vốn cho Quỹ, nguồn vốn của Quỹ chủ yếu được bổ sung một phần từ tiền lãi cho vay thu được nên mới chỉ đáp ứng 30-35% nhu cầu vốn. Do đó, chưa đáp ứng được nhu cầu vốn tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm.

Mặt khác, đối tượng vay vốn từ Quỹ không phải là đối tượng quá khó khăn so với hộ nghèo nên việc ưu tiên cho đối tượng này được vay với lãi suất bằng lãi suất vay vốn đối với hộ nghèo là chưa hợp lý, dẫn tới tâm lý ỷ lại không muốn trả nợ đúng hạn của các đối tượng vay vốn và tạo sự không bằng giữa các đối tượng thụ hưởng tín dụng, chính sách ưu đãi của Chính phủ.

Ngoài ra, hiện nhiều địa phương chưa quan tâm đúng mức đến hoạt động tín dụng chính sách nói chung và cho vay vốn từ Quỹ quốc gia; chưa phối hợp xử lý dứt điểm khoản nợ quá hạn, chây ỳ hạn chế tình trạng tồn đọng nợ. Một số doanh nghiệp trong tuyển dụng lao động đi làm việc ở nước ngoài chỉ quan tâm đến số lượng, mà không quan tâm đến chất lượng lao động; thiếu sự định hướng nên không đáp ứng được yêu cầu công việc, dẫn tới người lao động phải về nước trước thời hạn, dẫn đến khó thu hồi nợ…

Trước những bất cập đó, ông Nguyễn Văn Lý đề nghị, Chính phủ hàng năm cần tăng cấp bổ sung ngân sách Nhà nước, bổ sung từ các nguồn lực xã hội cho Quỹ quốc gia về việc làm; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nghiên cứu, tham mưu trình Chính phủ xem xét, điều chỉnh lãi suất vay vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm lên bằng lãi suất vay vốn đối với hộ cận nghèo theo từng thời kỳ do Thủ tướng Chính phủ quy định; quy định doanh nghiệp tuyển dụng lao động đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng phải mở tài khoản tại NHCSXH để người lao động nộp tiền tuyển dụng trả cho doanh nghiệp vào tài khoản mở tại ngân hàng; có biện pháp xử lý mạnh đối với doanh nghiệp không thực hiện đúng hợp đồng đã ký với người lao động đi làm việc tại nước ngoài.