Quản lý nợ công ở Việt Nam: còn nhiều bất cập

Có nhiều câu hỏi về nợ công chưa được trả lời hoặc trả lời chưa thấu đáo, như: Nợ công của nước ta hiện nay là bao nhiêu? Nợ công trong “ngưỡng an toàn” hay đã trong tình trạng “báo động đỏ”? Vì sao các số liệu về nợ công của Việt Nam không thống nhất?

CôngThương - Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó, nhưng nguyên nhân quan trọng nhất là khái niệm về nợ công của Việt Nam hiện nay còn xa lạ với thông lệ quốc tế.

Khoản 2 Điều 1 Luật Quản lý nợ công năm 2009, nợ công ở Việt Nam được quy định như sau: “Nợ công được quy định trong luật này bao gồm: Nợ chính phủ; nợ được Chính phủ bảo lãnh; nợ chính quyền địa phương”. Đó lại là một khái niệm... không giống ai. Bởi, khái niệm về nợ công phổ biến của quốc tế có phạm vi rộng hơn nhiều.

Theo Hệ thống quản lý nợ và phân tích tài chính của UNCTAD, nợ công không chỉ bao gồm nợ chính phủ, nợ được chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương mà còn bao gồm các nghĩa vụ nợ của ngân hàng trung ương, các đơn vị trực thuộc chính phủ, bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước (DNNN) ở tất cả các cấp chính quyền và một số khoản nợ ngầm định khác.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), nợ công còn phải bao gồm nợ của các tổ chức tự chủ, các DN tài chính và phi tài chính, ngân hàng thương mại và phát triển, công ty công ích... thỏa mãn một trong các điều kiện: Ngân sách của các tổ chức này phải được chính phủ phê duyệt; Chính phủ/nhà nước sở hữu trên 50% hoặc có đại diện chiếm hơn 50% thành viên ban giám đốc; trong trường hợp các tổ chức này mất khả năng thanh toán, nhà nước phải chịu trách nhiệm về nợ của các tổ chức đó.

Bội chi ngân sách thường xuyên tăng; các khoản vay của Chính phủ cho các dự án, công trình trọng điểm, cho các DNNN vay lại... được sử dụng kém hiệu quả, thất thoát, lãng phí, tham nhũng; hiệu lực của các luật có liên quan tới quản lý nợ công không nghiêm... là nguyên nhân dẫn đến nợ công tăng cao.

Hơn nữa, theo WB, khoản mục DNNN tự vay và tự trả không được tính vào nợ công là bất hợp lý, bởi DNNN là DN do nhà nước góp toàn bộ số vốn điều lệ hoặc nắm cổ phần, vốn góp chi phối. Ngoài ra, UNCTAD tính cả nợ lương hưu trong khoản nợ Chính phủ vào nợ công, còn Việt Nam thì dường như “lãng quên”.

Do có khái niệm riêng nên số liệu về nợ công ở Việt Nam thường thiếu thống nhất. Chẳng hạn, ngày 27/3/2013, đồng hồ nợ công thế giới (The global debt clock- GDC) của Tạp chí The Economist điểm nợ công của Việt Nam vượt con số 80 tỷ USD, với tổng dư nợ cả năm tăng 11,2%, chiếm 48% GDP. Tỷ lệ nợ công của Việt Nam năm 2013 mà GDC đưa ra là 49,3% GDP (theo định nghĩa của IMF), nhưng theo Bộ Tài chính thì tới 55,7% GDP.

Nhiều chuyên gia tài chính và một số tổ chức tài chính quốc tế cho rằng: Nếu tính cả nợ tiềm ẩn của DNNN thì tỷ lệ nợ công của Việt Nam có thể trên 100% GDP, vượt xa so với ngưỡng nợ công 65% GDP được đặt ra trong chiến lược phát triển tài chính đến năm 2020. Nếu xác định nợ công bao gồm nợ trong nước và nợ nước ngoài của Chính phủ (cả trung ương, địa phương và DNNN); nợ để chi và nợ bảo lãnh; nợ ngân hàng, nợ qua phát hành giấy nợ như trái phiếu... thì nợ công Việt Nam hiện nay xấp xỉ 106% GDP.

Đặt ra khái niệm riêng của Việt Nam về nợ công để có chỉ tiêu nợ công/GDP “đẹp” là không hợp lý và không cần thiết. Hơn nữa, với khái niệm về nợ công “không giống ai” trong công tác quản lý nợ công, Việt Nam sẽ là “một mình một chợ” và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng khi thực trạng về nợ công không được đánh giá đúng.

Luật gia Vũ Xuân Tiền

baocongthuong.com.vn
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Tước giấy phép 4 tháng hai phòng khám đa khoa Tháng Tám và Y học Sài Gòn vì ‘vẽ bệnh, moi tiền’

Tước giấy phép 4 tháng hai phòng khám đa khoa Tháng Tám và Y học Sài Gòn vì ‘vẽ bệnh, moi tiền’

Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh đã xử phạt, tước giấy phép 4 tháng đối với 2 cơ sở phòng khám đa khoa Tháng Tám và Y học Sài Gòn do “vẽ bệnh, moi tiền".
Bà Rịa – Vũng Tàu: Xả thải vượt chuẩn, Công ty dầu khí IDICO bị phạt 330 triệu đồng

Bà Rịa – Vũng Tàu: Xả thải vượt chuẩn, Công ty dầu khí IDICO bị phạt 330 triệu đồng

Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng dầu khí IDICO vừa bị Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ra quyết định xử phạt tổng 330 triệu đồng do xả thải vượt chuẩn.
Đắk Lắk: Bắt giam 2 đối tượng thuê xe ô tô thực hiện hàng loạt vụ trộm cắp liên tỉnh

Đắk Lắk: Bắt giam 2 đối tượng thuê xe ô tô thực hiện hàng loạt vụ trộm cắp liên tỉnh

Công an TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đã ra quyết định khởi tố và lệnh bắt tạm giam 2 đối tượng thuê xe ô tô gây ra hàng loạt vụ trộm cắp liên tỉnh.
Chi nhánh Công ty Vương Ưng tại Yên Bái bị cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn​

Chi nhánh Công ty Vương Ưng tại Yên Bái bị cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn​

Chi nhánh Công ty TNHH Vương Ưng tại Yên Bái vừa bị cơ quan thuế tỉnh Yên Bái cưỡng chế thuế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn do nợ hơn 1,9 tỷ đồng.
Vĩnh Long: Công khai danh sách 136 doanh nghiệp, người nợ thuế hơn 13 tỷ đồng

Vĩnh Long: Công khai danh sách 136 doanh nghiệp, người nợ thuế hơn 13 tỷ đồng

Theo Cục Thuế Vĩnh Long tính đến ngày 30/10/2024, trên địa bàn TP. Vĩnh Long và huyện Long Hồ có 136 doanh nghiệp, người nợ thuế hơn 13 tỷ đồng.

Tin cùng chuyên mục

Lâm Đồng: Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân cấp 7 sổ đỏ trái luật

Lâm Đồng: Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân cấp 7 sổ đỏ trái luật

Tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc cấp 7 sổ đỏ trái pháp luật trên phần đất của Trại giam Đại Bình.
Công an Hà Nội truy tìm thanh niên nhận tiền chạy việc rồi

Công an Hà Nội truy tìm thanh niên nhận tiền chạy việc rồi 'mất hút'

Công an Thành phố Hà Nội đang tìm Nguyễn Tuấn Anh nhận tiền chạy việc, nhưng đến nay không thể liên lạc được với người này.
Công an Hà Nội cảnh báo thủ đoạn giả danh shipper gọi điện lừa đảo

Công an Hà Nội cảnh báo thủ đoạn giả danh shipper gọi điện lừa đảo

Công an TP. Hà Nội vừa đưa ra cảnh báo về thủ đoạn giả danh nhân viên giao hàng (shipper) gọi điện lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân.
TP. Cần Thơ: Tạm hoãn xuất cảnh nhiều lãnh đạo doanh nghiệp do nợ thuế

TP. Cần Thơ: Tạm hoãn xuất cảnh nhiều lãnh đạo doanh nghiệp do nợ thuế

Ngày 11/11, Cục Thuế TP. Cần Thơ thông tin về việc tạm hoãn xuất cảnh với hàng loạt cá nhân là giám đốc, đại diện doanh nghiệp nợ thuế trên địa bàn thành phố.
Nghệ An: Công ty TNHH Phúc Thổ nợ thuế hơn 53 tỷ đồng

Nghệ An: Công ty TNHH Phúc Thổ nợ thuế hơn 53 tỷ đồng

Công ty TNHH Phúc Thổ là doanh nghiệp đứng đầu danh sách công khai nợ thuế của cơ quan thuế tỉnh Nghệ An, với số tiền nợ hơn 53 tỷ đồng.
TP. Hồ Chí Minh: Thanh tra phát hiện nhiều sai phạm tại 2 dự án chợ Minh Phụng và Phú Lâm

TP. Hồ Chí Minh: Thanh tra phát hiện nhiều sai phạm tại 2 dự án chợ Minh Phụng và Phú Lâm

Thanh tra quận 6 (TP. Hồ Chí Minh) đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong quá trình quản lý dự án nâng cấp, sửa chữa, cải tạo chợ Minh Phụng và chợ Phú Lâm.
Lào Cai: Ngừng sử dụng hoá đơn của Công ty Xây dựng và Thương mại Bắc Long do nợ thuế

Lào Cai: Ngừng sử dụng hoá đơn của Công ty Xây dựng và Thương mại Bắc Long do nợ thuế

Cục Thuế tỉnh Lào Cai vừa ban hành Quyết định cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn Công ty TNHH MTV Xây dựng và Thương mại Bắc Long do nợ thuế hơn 1,9 tỷ đồng.
Bộ Công an khám xét kho chứa titan của Công ty Chế biến khoáng sản Thân Gia

Bộ Công an khám xét kho chứa titan của Công ty Chế biến khoáng sản Thân Gia

Hôm nay (10/11), Bộ Công an vẫn đang tiếp tục khám xét kho chứa titan của Công ty TNHH Chế biến khoáng sản Thân Gia ở thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận.
Hà Tĩnh: Cưỡng chế thuế hơn 4,7 tỷ đồng đối với Công ty vật liệu xây dựng Licogi 166

Hà Tĩnh: Cưỡng chế thuế hơn 4,7 tỷ đồng đối với Công ty vật liệu xây dựng Licogi 166

Công ty TNHH MTV vật liệu xây dựng Licogi 166 vừa bị Cục Thuế tỉnh Hà Tĩnh cưỡng chế thuế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn do nợ hơn 4,7 tỷ đồng.
Công ty Hoàng Long Tuyên Quang nợ thuế hơn 4,5 tỷ đồng bị cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn

Công ty Hoàng Long Tuyên Quang nợ thuế hơn 4,5 tỷ đồng bị cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn

Công ty Hoàng Long Tuyên Quang vừa bị cơ quan thuế Tuyên Quang cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn do nợ thuế hơn 4,5 tỷ đồng.
Đồng Nai: 3 công ty Bá Lộc, Công nghiệp Plus Việt Nam và Quốc tế Grande bị phạt hơn 1,2 tỷ đồng

Đồng Nai: 3 công ty Bá Lộc, Công nghiệp Plus Việt Nam và Quốc tế Grande bị phạt hơn 1,2 tỷ đồng

UBND tỉnh Đồng Nai xử phạt hơn 1,2 tỷ đồng đối với 3 công ty là Bá Lộc, Công nghiệp Plus Việt Nam và Quốc tế Grande do vi phạm trong lĩnh vực môi trường.
Vì sao Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường TP. Vũng Tàu bị bắt?

Vì sao Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường TP. Vũng Tàu bị bắt?

Ông Trần Phú Vinh - Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường TP. Vũng Tàu, vừa bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về hành vi "môi giới hối lộ".
Công an thành phố Hà Nội đánh sập trang phim lậu Fmovies với gần 50.000 phim xâm phạm quyền tác giả

Công an thành phố Hà Nội đánh sập trang phim lậu Fmovies với gần 50.000 phim xâm phạm quyền tác giả

Công an TP Hà Nội vừa đánh sập trang phim lậu Fmovies với gần 50.000 phim xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan.
Lạng Sơn: Công ty TNHH 8888 LS bị phong tỏa tài khoản do nợ thuế hơn 5,9 tỷ đồng

Lạng Sơn: Công ty TNHH 8888 LS bị phong tỏa tài khoản do nợ thuế hơn 5,9 tỷ đồng

Nợ thuế hơn 5,9 tỷ đồng, Công ty TNHH 8888 LS vừa bị cơ quan thuế tỉnh Lạng Sơn cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản.
Bộ Công an thông tin mới nhất vụ án Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC, Tập đoàn Thuận An

Bộ Công an thông tin mới nhất vụ án Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC, Tập đoàn Thuận An

Bộ Công an đã khởi tố vụ án tham ô tài sản và lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ xảy ra tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC.
Nghệ An: Công ty thương mại đầu tư Miền Bắc bị cưỡng chế nợ thuế hơn 3,2 tỷ đồng

Nghệ An: Công ty thương mại đầu tư Miền Bắc bị cưỡng chế nợ thuế hơn 3,2 tỷ đồng

Cơ quan thuế tỉnh Nghệ An thông tin về việc cưỡng chế nợ thuế hơn 3,2 tỷ đồng đối với Công ty thương mại đầu tư Miền Bắc.
Vì sao Công ty công nghệ mỏ Thanh Hóa bị bác đề xuất thăm dò mở rộng mỏ khoáng sản Vân Du?

Vì sao Công ty công nghệ mỏ Thanh Hóa bị bác đề xuất thăm dò mở rộng mỏ khoáng sản Vân Du?

Công ty công nghệ mỏ Thanh Hóa đã bị tỉnh Thanh Hóa đã bác đề xuất thăm dò mở rộng mỏ khoáng sản Vân Du, do có nhiều vi phạm trong khai thác khoáng sản...
Bà Rịa – Vũng Tàu: Bắt 1 nhân viên chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thị xã Phú Mỹ

Bà Rịa – Vũng Tàu: Bắt 1 nhân viên chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thị xã Phú Mỹ

Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu vừa bắt ông Cao Bá Hoài – nhân viên chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thị xã Phú Mỹ về tội Lạm quyền khi thi hành công vụ.
Lâm Đồng: Tạm giữ nhân viên quản lý bảo vệ rừng cấu kết với

Lâm Đồng: Tạm giữ nhân viên quản lý bảo vệ rừng cấu kết với 'lâm tặc' khai thác lâm sản trái phép

Nhân viên Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Lộc Bắc, huyện Bảo Lâm (Lâm Đồng) đã móc nối với lâm tặc để thực hiện hành vi khai thác gỗ trái phép.
Đà Nẵng: Công ty GFDI nợ khách hàng hơn 3.700 tỷ đồng

Đà Nẵng: Công ty GFDI nợ khách hàng hơn 3.700 tỷ đồng

Theo Công an TP. Đà Nẵng, Công ty GFDI mất khả năng chi trả cho 7.541 khách hàng với tổng số tiền dư nợ gốc hơn 3.700 tỷ đồng.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động