Quản lý nợ công ở Việt Nam: còn nhiều bất cập

Có nhiều câu hỏi về nợ công chưa được trả lời hoặc trả lời chưa thấu đáo, như: Nợ công của nước ta hiện nay là bao nhiêu? Nợ công trong “ngưỡng an toàn” hay đã trong tình trạng “báo động đỏ”? Vì sao các số liệu về nợ công của Việt Nam không thống nhất?

CôngThương - Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó, nhưng nguyên nhân quan trọng nhất là khái niệm về nợ công của Việt Nam hiện nay còn xa lạ với thông lệ quốc tế.

Khoản 2 Điều 1 Luật Quản lý nợ công năm 2009, nợ công ở Việt Nam được quy định như sau: “Nợ công được quy định trong luật này bao gồm: Nợ chính phủ; nợ được Chính phủ bảo lãnh; nợ chính quyền địa phương”. Đó lại là một khái niệm... không giống ai. Bởi, khái niệm về nợ công phổ biến của quốc tế có phạm vi rộng hơn nhiều.

Theo Hệ thống quản lý nợ và phân tích tài chính của UNCTAD, nợ công không chỉ bao gồm nợ chính phủ, nợ được chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương mà còn bao gồm các nghĩa vụ nợ của ngân hàng trung ương, các đơn vị trực thuộc chính phủ, bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước (DNNN) ở tất cả các cấp chính quyền và một số khoản nợ ngầm định khác.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), nợ công còn phải bao gồm nợ của các tổ chức tự chủ, các DN tài chính và phi tài chính, ngân hàng thương mại và phát triển, công ty công ích... thỏa mãn một trong các điều kiện: Ngân sách của các tổ chức này phải được chính phủ phê duyệt; Chính phủ/nhà nước sở hữu trên 50% hoặc có đại diện chiếm hơn 50% thành viên ban giám đốc; trong trường hợp các tổ chức này mất khả năng thanh toán, nhà nước phải chịu trách nhiệm về nợ của các tổ chức đó.

Bội chi ngân sách thường xuyên tăng; các khoản vay của Chính phủ cho các dự án, công trình trọng điểm, cho các DNNN vay lại... được sử dụng kém hiệu quả, thất thoát, lãng phí, tham nhũng; hiệu lực của các luật có liên quan tới quản lý nợ công không nghiêm... là nguyên nhân dẫn đến nợ công tăng cao.

Hơn nữa, theo WB, khoản mục DNNN tự vay và tự trả không được tính vào nợ công là bất hợp lý, bởi DNNN là DN do nhà nước góp toàn bộ số vốn điều lệ hoặc nắm cổ phần, vốn góp chi phối. Ngoài ra, UNCTAD tính cả nợ lương hưu trong khoản nợ Chính phủ vào nợ công, còn Việt Nam thì dường như “lãng quên”.

Do có khái niệm riêng nên số liệu về nợ công ở Việt Nam thường thiếu thống nhất. Chẳng hạn, ngày 27/3/2013, đồng hồ nợ công thế giới (The global debt clock- GDC) của Tạp chí The Economist điểm nợ công của Việt Nam vượt con số 80 tỷ USD, với tổng dư nợ cả năm tăng 11,2%, chiếm 48% GDP. Tỷ lệ nợ công của Việt Nam năm 2013 mà GDC đưa ra là 49,3% GDP (theo định nghĩa của IMF), nhưng theo Bộ Tài chính thì tới 55,7% GDP.

Nhiều chuyên gia tài chính và một số tổ chức tài chính quốc tế cho rằng: Nếu tính cả nợ tiềm ẩn của DNNN thì tỷ lệ nợ công của Việt Nam có thể trên 100% GDP, vượt xa so với ngưỡng nợ công 65% GDP được đặt ra trong chiến lược phát triển tài chính đến năm 2020. Nếu xác định nợ công bao gồm nợ trong nước và nợ nước ngoài của Chính phủ (cả trung ương, địa phương và DNNN); nợ để chi và nợ bảo lãnh; nợ ngân hàng, nợ qua phát hành giấy nợ như trái phiếu... thì nợ công Việt Nam hiện nay xấp xỉ 106% GDP.

Đặt ra khái niệm riêng của Việt Nam về nợ công để có chỉ tiêu nợ công/GDP “đẹp” là không hợp lý và không cần thiết. Hơn nữa, với khái niệm về nợ công “không giống ai” trong công tác quản lý nợ công, Việt Nam sẽ là “một mình một chợ” và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng khi thực trạng về nợ công không được đánh giá đúng.

Luật gia Vũ Xuân Tiền

baocongthuong.com.vn
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Cục Thuế tỉnh Cao Bằng công khai danh sách 19 người nộp thuế nợ tiền thuế

Cục Thuế tỉnh Cao Bằng công khai danh sách 19 người nộp thuế nợ tiền thuế

Cục Thuế Cao Bằng thông tin về việc công khai danh sách 19 người nộp thuế nợ tiền thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước đến thời điểm 31/10/2024.
Hải Phòng: Công ty Cổ phần Lisemco 5 bị cưỡng chế nợ thuế hơn 15 tỷ đồng

Hải Phòng: Công ty Cổ phần Lisemco 5 bị cưỡng chế nợ thuế hơn 15 tỷ đồng

Công ty Cổ phần Lisemco 5 vừa bị cơ quan thuế thành phố Hải Phòng ra quyết định cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn do nợ thuế hơn 15 tỷ đồng.
Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh chuyển hồ sơ vụ Công ty Viên Phát Vinh có dấu hiệu buôn lậu

Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh chuyển hồ sơ vụ Công ty Viên Phát Vinh có dấu hiệu buôn lậu

Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã chuyển hồ sơ tới Viện kiểm sát cùng cấp xem xét dấu hiệu hình sự về hành vi buôn lậu của Công ty TNHH Viên Phát Vinh.
Kỷ luật khiển trách đối với Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi

Kỷ luật khiển trách đối với Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi

Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ký quyết định thi hành kỷ luật hình thức khiển trách đối với ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ.
TP. Hồ Chí Minh: Biển quảng cáo sai phép chình ình ‘trên đầu’ cây xăng

TP. Hồ Chí Minh: Biển quảng cáo sai phép chình ình ‘trên đầu’ cây xăng

Hai biển quảng cáo xây dựng sai phép, chiếm khoảng không cây xăng tại phường 8, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh, gây mất an toàn PCCC, tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Tin cùng chuyên mục

Công ty sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng Hà Tĩnh bị cưỡng chế thuế hơn 9,8 tỷ đồng

Công ty sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng Hà Tĩnh bị cưỡng chế thuế hơn 9,8 tỷ đồng

Nợ thuế hơn 9,8 tỷ đồng, Công ty CP sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng Hà Tĩnh bị cơ quan thuế tỉnh Hà Tĩnh cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn.
Công an Thanh Hóa bắt giữ nhiều đối tượng trong đường dây trộm cắp xe máy liên tỉnh

Công an Thanh Hóa bắt giữ nhiều đối tượng trong đường dây trộm cắp xe máy liên tỉnh

Công an thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa đã nhanh chóng điều tra, xác minh và bắt giữ nhiều đối tượng trong đường dây trộm cắp xe máy liên tỉnh.
Công an Bình Dương bắt tạm giam đối tượng Bùi Tiến Lợi

Công an Bình Dương bắt tạm giam đối tượng Bùi Tiến Lợi

Công an Bình Dương bắt Bùi Tiến Lợi về tội Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Cục Thuế tỉnh Sơn La công khai danh sách 62 người nộp thuế nợ tiền thuế

Cục Thuế tỉnh Sơn La công khai danh sách 62 người nộp thuế nợ tiền thuế

Cục Thuế tỉnh Sơn La vừa công khai thông tin danh sách 62 người nộp thuế nợ tiền thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước đến thời điểm 31/10/2024.
CEO Vương Long đăng video thứ 2 xin lỗi doanh nghiệp, muốn được rút kinh nghiệm

CEO Vương Long đăng video thứ 2 xin lỗi doanh nghiệp, muốn được rút kinh nghiệm

Sau khi gỡ thông tin sai sự thật về chất tạo ngọt 951 – Aspartame và thương hiệu Laura coffee, Tiktoker Ceo Vương Long đã đăng video thứ 2 xin lỗi doanh nghiệp.
Đà Nẵng: Khởi tố Tổng Giám đốc Công ty GFDI Nguyễn Quang Hoàng cùng các đồng phạm

Đà Nẵng: Khởi tố Tổng Giám đốc Công ty GFDI Nguyễn Quang Hoàng cùng các đồng phạm

Công an TP. Đà Nẵng khởi tố bị can đối với Nguyễn Quang Hoàng – Tổng Giám đốc Công ty GFDI cùng 4 đối tượng khác về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Bạc Liêu: Công ty CP tư vấn xây dựng Tiến Hưng bị cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn

Bạc Liêu: Công ty CP tư vấn xây dựng Tiến Hưng bị cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn

Công ty CP tư vấn xây dựng Tiến Hưng vừa bị cơ quan thuế Bạc Liêu cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn do nợ thuế.
Bà Rịa - Vũng Tàu: Bắt đầu cưỡng chế 2 resort ở Bãi Sau

Bà Rịa - Vũng Tàu: Bắt đầu cưỡng chế 2 resort ở Bãi Sau

Lực lượng chức năng TP. Vũng Tàu và phường 8 cùng máy móc được huy động để cưỡng chế 2 resort Vũng Tàu Intourco và Hải Dương Intourco.
TP. Hồ Chí Minh: Phát hiện nhiều vi phạm tại Công ty Gas Châu Minh Phong

TP. Hồ Chí Minh: Phát hiện nhiều vi phạm tại Công ty Gas Châu Minh Phong

Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh phát hiện nhiều vi phạm của Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Gas Châu Minh Phong trong kinh doanh khí LPG.
Quảng Bình: Khởi tố 9 giám đốc, trưởng ban quản lý dự án

Quảng Bình: Khởi tố 9 giám đốc, trưởng ban quản lý dự án

Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Quảng Bình đã khởi tố 9 cán bộ là giám đốc, trưởng ban quản lý dự án các địa phương do vi phạm quy định về đấu thầu.
Hà Tĩnh: Công ty Đầu tư và Xây dựng Sơn Hà HT bị cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn

Hà Tĩnh: Công ty Đầu tư và Xây dựng Sơn Hà HT bị cưỡng chế thuế, ngừng sử dụng hóa đơn

Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Sơn Hà HT vừa bị cơ quan Thuế tỉnh Hà Tĩnh ra quyết định cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn do nợ thuế hơn 1,8 tỷ đồng.
Công an Thanh Hóa ra quân bắt, vận động đầu thú và thanh loại 27 đối tượng truy nã

Công an Thanh Hóa ra quân bắt, vận động đầu thú và thanh loại 27 đối tượng truy nã

Sau hơn 4 tháng đồng loạt ra quân, đến ngày 15/11/2024, lực lượng Công an Thanh Hóa đã bắt và vận động đầu thú, thanh loại 27 đối tượng truy nã.
Cục Hải quan TP. Cần Thơ công khai 13 doanh nghiệp nợ thuế

Cục Hải quan TP. Cần Thơ công khai 13 doanh nghiệp nợ thuế

Cục Hải quan TP. Cần Thơ vừa công khai danh sách 13 doanh nghiệp đang bị cưỡng chế thuế với tổng số tiền gần 30 tỷ đồng.
Người phụ nữ ở Hà Nội bị

Người phụ nữ ở Hà Nội bị 'ông bố đơn thân' lừa gần 4 tỷ đồng

Quen nhau qua mạng, người phụ nữ ở Hà Nội nảy sinh tình cảm với 'ông bố đơn thân' và bị lừa với tổng số tiền gần 4 tỷ đồng.
Làm rõ nguyên nhân bé gái 7 tuổi tử vong tại Bệnh viện Đa khoa Trí Đức Thành

Làm rõ nguyên nhân bé gái 7 tuổi tử vong tại Bệnh viện Đa khoa Trí Đức Thành

Cơ quan chức năng đã khám nghiệm tử thi để xác định nguyên nhân vụ bé gái 7 tuổi tử vong tại Bệnh viện Đa khoa Trí Đức Thành (Thanh Hóa).
Thanh Hóa: Tạm giữ hình sự đối tượng say rượu, gây tai nạn giao thông, chống người thi hành công vụ

Thanh Hóa: Tạm giữ hình sự đối tượng say rượu, gây tai nạn giao thông, chống người thi hành công vụ

Công an TP. Thanh Hóa đã quyết định tạm giữ đối với Vũ Huy Hoàng để điều tra, làm rõ về hành vi say rượu, gây tai nạn giao thông, chống người thi hành công vụ.
Công ty CP Du lịch Hồ Nam Bạc Liêu bị cưỡng chế thuế, trích tiền từ tài khoản tại 4 ngân hàng

Công ty CP Du lịch Hồ Nam Bạc Liêu bị cưỡng chế thuế, trích tiền từ tài khoản tại 4 ngân hàng

Nợ thuế hơn 18 tỷ đồng, Công ty CP Du lịch Hồ Nam Bạc Liêu bị cơ quan thuế Bạc Liêu cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản tại 4 ngân hàng.
Hà Nội: Triệt phá đường dây ma túy cực lớn, thu nhiều súng đạn

Hà Nội: Triệt phá đường dây ma túy cực lớn, thu nhiều súng đạn

Công an TP. Hà Nội vừa triệt phá đường dây ma túy cực lớn, thu giữ 5 khẩu súng và 26 viên đạn.
Đồng Tháp: Tạm hoãn xuất cảnh 4 người nợ thuế trên địa bàn huyện Tân Hồng

Đồng Tháp: Tạm hoãn xuất cảnh 4 người nợ thuế trên địa bàn huyện Tân Hồng

4 người nộp thuế tại Chi cục Thuế khu vực 6, Cục Thuế tỉnh Đồng Tháp bị tạm hoãn xuất cảnh do chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế vào ngân sách nhà nước.
TP. Hồ Chí Minh: Tạm hoãn xuất cảnh Giám đốc Công ty Ánh Ban Mai Lê Hoàng Ý Nhi

TP. Hồ Chí Minh: Tạm hoãn xuất cảnh Giám đốc Công ty Ánh Ban Mai Lê Hoàng Ý Nhi

Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đề nghị tạm hoãn xuất cảnh đối với bà Lê Hoàng Ý Nhi - Giám đốc Công ty Ánh Ban Mai do chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động