Phát triển du lịch: Cần di đều bằng “hai chân”

Đây là nhấn mạnh của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trong cuộc chia sẻ bên lề với phóng viên tại Diễn đàn Du lịch nội địa toàn quốc vừa diễn ra tại Ninh Bình.

Du lịch nội địa đang được tập trung khai thác trong bối cảnh mới

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam được Chính phủ ban hành năm 2020 đã khẳng định rất rõ chiến lược phát triển du lịch nội địa. Thời gian qua, ngành du lịch đã thực hiện chủ trương này như thế nào, nhất là trong giai đoạn khó khăn do dịch Covid-19 gây ra, thưa ông?

Nhằm thực hiện chủ trương của Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam được Chính phủ ban hành năm 2020 về phát triển du lịch nội địa, trong tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trên thế giới, thời gian qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai mạnh mẽ chương trình Người Việt Nam đi du lịch Việt Nam.

Thuận lợi là chương trình kích cầu du lịch nội địa được cộng đồng doanh nghiệp du lịch hưởng ứng rất tích cực. Thông qua việc tính toán chuyển hướng và khai thác đối tượng khách hàng tiềm năng trong bối cảnh mới và hiện đang thực hiện nội dung này theo chỉ đạo của Bộ.

Mặc dù vậy, chúng tôi luôn quán triệt tinh thần là thực hiện mục tiêu kép, vừa phát triển, vừa thực hiện công tác phòng chống dịch. Theo đó, toàn ngành xác định, dù là du lịch quy mô nhỏ nhưng không được chủ quan với công tác phòng chống dịch bệnh, hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng có thể xảy ra một lần nữa, ảnh hưởng đến nền kinh tế chung của xã hội.

Vậy, ngành du lịch có nên tiếp tục những chiến dịch như vậy không trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn có những tác động tiêu cực đến nền kinh tế, trong đó có du lịch?

Những chiến dịch này đã cho thấy bước đầu đáp ứng được nhu cầu người dân, góp phần tăng trưởng du lịch nội địa. Tôi nghĩ rằng những mô hình chiến dịch đó đã và đang phát huy hiệu quả thì cần tiếp tục củng cố và nhân lên, bởi thực tế mới chỉ triển khai thí điểm ở một số địa phương.

Thời gian qua, do phát triển “nóng” nên chúng ta đang chú ý khai thác lượng khách quốc tế mà chưa quan tâm nhiều đến du lịch nội địa. Tác động của đại dịch Covid-19 buộc toàn ngành và cộng đồng doanh nghiệp phải nhìn nhận lại thị trường còn bỏ ngỏ này, để thấy rằng du lịch nội địa là một hướng đi căn cơ và là trụ đỡ cho phát triển du lịch bền vững.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã đề nghị các doanh nghiệp phải tái cấu trúc, chuyển hướng tiếp cận, thay vì tập trung vào khách quốc tế, nay tập trung xây dựng kế hoạch đón khách trong nước; chuyển từ phong cách phục vụ khách ngoại sang phục vụ khách nội. Như vậy, khách Việt sẽ được thừa hưởng và trải nghiệm sản phẩm có giá trị cao vốn dành cho khách quốc tế.

Như số liệu chúng tôi nắm được, dịp nghỉ lễ 30/4 này, các hãng hàng không đã bán được hết vé đi nhiều điểm đến trên cả nước… Qua đó để thấy nhu cầu du lịch nội địa của người dân đang khá cao. Vấn đề là chúng ta cần tạo ra được sản phẩm đặc sắc, chú ý tiếp thị và rút kinh nghiệm từ gói kích cầu trước để đạt hiệu quả cao và bền vững.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng

Lực lượng doanh nghiệp được coi là nòng cốt của ngành du lịch, tuy nhiên “sức khỏe” của doanh nghiệp đang rất yếu trước sự công phá của dịch Covid-19. Hiện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã kiến nghị về giải pháp như thế nào lên Chính phủ nhằm có những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp?

Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang phối hợp với Hiệp hội Du lịch nghiên cứu, xem xét để trình với Chính phủ chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp. Tuy nhiên, sẽ chỉ tập trung được về vấn đề cơ chế, còn thực tế nguồn lực của Nhà nước cũng rất khó có ngay để hỗ trợ cho các hoạt động của doanh nghiệp du lịch. Vì vậy, Chính phủ đang nghiên cứu phương án hỗ trợ theo hướng miễn, giảm thuế sử dụng đất và miễn, giảm tiền điện.

Về lâu dài, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần phải lắng nghe từ phía cộng đồng doanh nghiệp, các cơ quan thẩm định của Nhà nước để trình Chính phủ có một chính sách căn cơ và cân đối chung giữa các nhóm ngành kinh tế khác.

Trong bối cảnh mới, theo Bộ trưởng ngành du lịch cần tập trung vào những giải pháp gì để phát triển bền vững hậu Covid-19, đặc biệt là có những ưu tiên gì để phát triển du lịch địa hiệu quả?

Nếu như trước đây du lịch đóng góp vào ngân sách 10% GDP cả nước, thì từ năm 2020 đến quý I năm 2021, nguồn thu từ toàn ngành giảm rất sâu.Quý I vừa qua, khách du lịch nội địa chỉ đạt gần 18 triệu lượt, giảm tới 50% so với cùng kỳ năm trước.

Với những con số đó, chúng ta đều thấy rõ ngành du lịch đang phải đối mặt với những khó khăn bởi Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp. Hiện tại, Việt Nam vẫn chưa thể mở cửa thị trường quốc tế do chưa có được các biện pháp đảm bảo an toàn nhất trước dịch bệnh.

Chúng tôi cho rằng nhiệm vụ quản lý Nhà nước là phải xây dựng kế hoạch phát triển du lịch giai đoạn 2021-2026 trong điều kiện bình thường mới và với các nhóm giải pháp mà chúng tôi đang tập trung xây dựng.

Theo đó, các doanh nghiệp du lịch, đặc biệt là lữ hành cần sớm cơ cấu lại, có giải pháp để quản lý về nhân lực, nguồn lực; nghiên cứu lại thị trường nội địa, cơ cấu lại thị trường khách để điều tiết thị trường, xây dựng sản phẩm đúng với nhu cầu và chiến lược phải được tính toán lâu dài cho vấn đề phát triển thị trường du lịch nội địa; liên kết du lịch phải dựa trên những sản phẩm du lịch có tính đặc biệt, đặc trưng, có tính thu hút cao và tăng cường công tác quảng bá, xúc tiến, xây dựng thương hiệu sản phẩm; kết nối các giá trị và lan tỏa những giá trị của sản phẩm để khơi lên nhu cầu du lịch của du khách; gắn du lịch, sản phẩm du lịch với yếu văn hóa.

Ngoài ra, từ thực tế rút ra trong đại dịch, chúng tôi đã nhận định có hai hướng tiếp cận để thúc đẩy phát triển du lịch nội địa. Trước hết, đó là các doanh nghiệp lữ hành, các cơ sở lưu trú và cung ứng dịch vụ du lịch tái cấu trúc lại bộ máy hoạt động, chuyển từ đón các đoàn khách lớn, làm các tour/tuyến lớn sang tiếp cận các nhóm khách gia đình nhỏ, an toàn. Hai là, xây dựng các sản phẩm du lịch dựa trên các di tích lịch sử, danh thắng, văn hóa bản địa của các vùng miền và tăng cường công tác tuyên truyền, quảng cáo để đưa sản phẩm du lịch tiếp cận gần hơn với người dân.

Xin cảm ơn ông!