Nợ công toàn cầu cao kỷ lục, chiếm 97,8% GDP thế giới

Con số này thấp hơn 0,8 điểm phần trăm so với một năm trước nhưng vẫn ở mức cao kỷ lục do các phản ứng tài chính lớn đối với đại dịch Covid-19.

Theo IMF, trên toàn cầu, nợ công hiện tăng thêm 88 nghìn tỷ USD, nhưng dự kiến ​​sẽ giảm khoảng 1 điểm phần trăm GDP mỗi năm của thế giới vào năm 2021 và 2022 trước khi ổn định ở mức khoảng 97% GDP.

Trong những năm tới, IMF cho biết trong báo cáo rằng nợ công “​​sẽ tiếp tục cao hơn mức dự kiến ​​trước đại dịch - ở các nền kinh tế tiên tiến, nợ được dự báo sẽ cao hơn gần 20 điểm phần trăm cho đến năm 2026”. Theo ước tính sơ bộ, nợ toàn cầu do các chính phủ, tập đoàn phi tài chính và hộ gia đình phát hành vào năm 2020 đạt 226 nghìn tỷ USD, tăng 27 nghìn tỷ USD so với năm 2019. Đây là mức tăng lớn nhất trong kỷ lục và vượt xa mức nợ tích lũy 20 nghìn tỷ USD được thấy trong cả hai năm xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009.

Báo cáo cho biết, các nền kinh tế tiên tiến và Trung Quốc chiếm hơn 90% tổng số nợ tích lũy trên toàn thế giới vào năm 2020, trong khi các thị trường mới nổi và các nước đang phát triển có thu nhập thấp chỉ chiếm khoảng 7%. IMF cũng ước tính rằng, sẽ có thêm 65 đến 75 triệu người rơi vào cảnh nghèo đói vào cuối năm 2021 so với trường hợp không có đại dịch. Do đại dịch và các chính sách được đưa ra để ứng phó đã khiến mức nợ tăng nhanh và đạt mức cao.

Giám đốc Tài chính IMF Vitor Gaspar cho biết, mức nợ công và nợ tư đang tăng cao có liên quan đến rủi ro đối với sự ổn định tài chính và tài chính công. Các ràng buộc về tài chính đặc biệt nghiêm trọng đối với các nước nghèo hơn. Lưu ý rằng vào năm 2020, chính sách tài khóa đã chứng minh được giá trị của nó, gia tăng nợ công vào năm 2020 là hoàn toàn có cơ sở bởi nhu cầu ứng phó với Covid-19 và các hậu quả kinh tế, xã hội và tài chính. Nhưng sự gia tăng này dự kiến ​​chỉ diễn ra một lần. Trước khi ổn định, các động lực nợ này được thúc đẩy bởi sự đóng góp mạnh mẽ từ tăng trưởng GDP danh nghĩa, đi kèm với việc giảm dần thâm hụt cơ bản nhiều hơn.

Trong báo cáo, IMF cho biết rủi ro đối với triển vọng tài khóa đang gia tăng. Việc mở rộng quy mô sản xuất và phân phối vắc xin, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi và các nước đang phát triển có thu nhập thấp, sẽ hạn chế thiệt hại thêm cho nền kinh tế toàn cầu. Mặt khác, các biến thể mới của vi rút, tỷ lệ bao phủ vắc xin thấp ở nhiều quốc gia và sự chậm trễ trong việc chấp nhận tiêm chủng của một số người có thể gây ra thiệt hại mới và tăng áp lực lên ngân sách công.

Việc thực hiện các khoản nợ tiềm tàng bao gồm cả từ các chương trình cho vay và bảo lãnh cũng có thể dẫn đến sự gia tăng bất ngờ của nợ chính phủ. Những áp lực khác có thể đến từ đói nghèo mà nhu cầu tài trợ lớn của chính phủ là một nguồn dễ bị tổn thương, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi và các nước đang phát triển có thu nhập thấp, nơi các điều kiện tài chính nhạy cảm với lãi suất toàn cầu và các ngân hàng trung ương đã bắt đầu tăng lãi suất tham chiếu ngắn hạn.

Chính sách tài khóa sẽ cần phải ứng phó nhanh chóng với những thách thức này và tạo điều kiện thúc đẩy sự chuyển đổi của nền kinh tế toàn cầu để làm cho nền kinh tế toàn cầu trở nên hiệu quả hơn, bao trùm hơn, xanh hơn và có khả năng chống chịu tốt hơn trong tương lai hoặc các cuộc khủng hoảng khác. Đồng thời, điều quan trọng sẽ là đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, vạch ra một lộ trình trung hạn để xây dựng lại vùng đệm tài khóa và đạt được tiến bộ đối với mục tiêu phát triển bền vững.