Nghệ An: Nốt lặng của báo giấy

Ngơ ngác tìm sạp báo

Trước đây, các sạp báo vỉa hè, những chiếc xe đạp bán lưu động từng được coi là nét văn hóa đẹp. Buổi sáng, từ bác xe ôm, cô bán quà sáng, các cụ già tập thể dục ghé vào sạp mua vài tờ báo yêu thích rồi rôm rả tranh luận về vấn đề nóng của ngày hôm đó... Nhưng giờ đây, hầu hết các sạp báo góc phố hay những chiếc xe gắn loa bán báo di động đã đi vào dĩ vãng.

Báo in được bày bán tại Bưu điện tỉnh Nghệ An

Tuy nhiên, một số người vẫn có thói quen tìm đọc báo giấy. Ông Tôn Chuyên (TP. Vinh) chia sẻ, đọc báo giấy không chỉ đơn thuần là tìm kiếm thông tin, mà với ông đó là một nếp sinh hoạt thường nhật. Với những tờ báo cũ, ông đọc xong là cất giữ. Nhiều độc giả lớn tuổi vẫn nhớ đến sạp báo trên phố Lê Hồng Phong, đây từng là địa chỉ để những người yêu thích báo giấy tìm mua. Chị Hương chủ sạp báo này trước đây nay đã chuyển nghề cho biết: Thời kỳ đỉnh cao, ở Vinh cũng có khoảng hơn vài chục sạp báo, bán đủ loại báo giấy phát hành hàng ngày, hàng tuần và các loại tạp chí. Thế nhưng đến nay, các sạp báo đó cũng không còn nữa.

Xen giữa câu chuyện với chị Hương, tôi gặp bác Nguyễn Cảnh Nam - cán bộ về hưu sống ở phường Lê Mao, theo thói quen không bỏ được, trước đây ngày nào cũng ghé sạp báo nhỏ của chị Hương, nhưng từ khi sạp báo đóng cửa, bác phải đạp xe tới bưu điện tỉnh. Bác Nam cho hay, báo giấy có nhiều thông tin được chắt lọc kỹ càng, không “bát nháo” như trên một số báo mạng. Đó cũng là lý do đến nay bác vẫn hàng ngày đạp xe tìm mua báo giấy.

Báo giấy còn cơ hội?

Thời công nghệ 4.0, lướt facebook, vào mạng tìm kiếm thông tin không chỉ lớp trẻ, giới trí thức mà giờ đây, các chị tiểu thương, bác xe ôm… cũng ưa thích. Có thể thấy rõ tiện ích của báo mạng là thông tin nhanh, hình ảnh đẹp mắt, nhiều thông tin hot còn được người khác chia sẻ mà không phải tự tìm. Mạng xã hội đã đáp ứng được nhu cầu, sở thích người đọc, từ thông tin thời sự, mua sắm, khuyến mãi đến thời trang, chữa bệnh… Chính vì sự tiện lợi này mà các tờ báo giấy dần mất ưu thế.

Ở trong thời đại mà ngay cả độc giả vẫn có thể làm phóng viên tại chỗ, bình luận, quay video, livestream trực tiếp trên mạng xã hội, đưa ra những thông tin nóng hổi và sớm nhất, sau đó, báo chí truyền thống mới vào cuộc sau. Rõ ràng với những tiện ích đó khiến báo giấy phải chạy đua. Báo giấy phải chắt lọc, đẩy vấn đề, triển khai rộng… và trong cuộc đuổi bắt đó, có nhiều tờ báo chấp nhận lấy thông tin từ mạng xã hội để đuổi kịp thông tin. Theo nhiều nhà nghiên cứu, nếu “làm báo có chất lượng, báo giấy vẫn có thể đến tay bạn đọc. Thế nhưng, quan trọng là các tòa soạn báo vượt qua thử thách này ra sao. Công nghệ thông tin đã thay đổi nhiều thứ, trong đó có cả thói quen của độc giả. Các tờ báo muốn tồn tại, phải chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc chiến đấu về cả công nghệ và nội dung…”

Theo các chuyên gia, một điểm mạnh của báo giấy có lẽ là đặc tính khó chỉnh sửa khi có sai sót. Những tờ báo giấy chính thống cũng ít chạy theo các thông tin xô bồ và chỉ giới hạn một lượng thông tin nhất định, nên người đọc có thể chú tâm hơn vào lượng thông tin và có điều kiện cảm nhận sâu hơn so với lướt web. Đó có lẽ cũng là các điểm thu hút của những người vẫn yêu và trung thành với báo giấy.