M&A trong bán lẻ tiếp tục gia tăng

Đầu tháng 4/2019 một thương vụ hy hữu đầu tiên trong lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam đã được thực hiện khi Công ty Cổ phần Cửa hiệu và sức sống, chủ sở hữu chuỗi cửa hàng tiện lợi Shop&Go chủ động đề nghị được nhượng lại toàn bộ chuỗi gồm 87 cửa hàng tiện lợi đang hoạt động cho Công ty VinCommerce chỉ với giá 1 USD. Chia sẻ về thương vụ này, phía Shop&Go cho biết, đã đầu tư nhiều vào hệ thống bán lẻ này nhưng kết quả kinh doanh không được như kỳ vọng nên quyết định rút lui bằng việc nhượng lại cho một đơn vị uy tín, có tiềm lực hơn.

Zakka Mart đã được chuyển nhượng lại cho GS 25 Việt Nam

Cùng thời điểm này, GS 25 Việt Nam (một nhà bán lẻ đến từ Hàn Quốc), đơn vị cũng đang hoàn tất những thủ tục để tiếp nhận Zakka Mart - một chuỗi của hàng tiện lợi do Công ty Cổ phần Zakka quản lý. Ở thời điểm về tay GS 25, Zakka Mart có 49 cửa hàng nhưng chủ yếu hoạt động bên trong các tòa nhà và chỉ bán đến 10h đêm. Đơn vị này không tiết lộ giá trị thương vụ M&A nhưng cho biết dự kiến, trong tháng 5/2019 tất cả các cửa hàng hiện hữu cũng như đội ngũ nhân sự của Zakka Mart sẽ được chuyển giao cho GS 25 Việt Nam.

Theo giới chuyên gia, trong những năm gần đây, thị trường Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ của chuỗi cửa hàng tiện lợi với hàng loạt tên tuổi đình đám như 7- Eleven, CircleK, GS25, Lawson... Cùng đứng vào cuộc đua mở cửa hàng tiện lợi còn có các thương hiệu trong nước như Vinmart+, Co.op Food, Satrafood, Bách Hóa Xanh; trong đó cửa hàng Vinmart+ của Vingroup hiện chiếm con số áp đảo. Tuy nhiên, việc kinh doanh cửa hàng tiện lợi ở Việt Nam vẫn chưa sinh lợi nhuận. Tại một số nhà bán lẻ hàng đầu trong nước, cho dù không nói ra nhưng họ đang chịu áp lực rất lớn từ việc lỗ dài hạn, thậm chí có cửa hàng phải bù lỗ lên đến hàng tỷ đồng.

Trước hai thương vụ kể trên, thị trường bán lẻ phân khúc cửa hàng tiện lợi cũng chứng kiến sự “chia tay” của Family Mart - chuỗi cửa hàng tiện lợi do liên doanh được thành lập bởi đối tác Nhật Bản - Việt Nam quản lý. Năm 2013 Family Mart Nhật Bản bất ngờ hé lộ đang bị thua lỗ tại ba thị trường, trong đó có Việt Nam và quyết định rút khỏi liên doanh. Sự rút lui của đối tác ngoại khiến Family Mart chật vật, cho đến khi được Tập đoàn Thái Lan Berli Jucker hỗ trợ, đổi tên thành B’s Mart.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, thời gian tới cuộc đua cửa hàng tiện lợi dự báo sẽ còn rất khốc liệt bởi thị phần của cửa hàng tiện lợi còn lớn song cũng nhiều đối thủ cạnh tranh.

Bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam nhận định, để đảm bảo sức cạnh tranh nhà bán lẻ phải đảm bảo các yếu tố nguồn nhân lực, tài chính, chiến lược, kỹ năng, công nghệ… Bên cạnh đó thì vấn đề lựa chọn vị trí mặt bằng là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất giúp doanh nghiệp tiếp cận người tiêu dùng, đảm bảo doanh thu để tồn tại.

Tính toán của một doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh cho thấy, chưa kể tới các chi phí quản lý, chi phí hoạt động khác thì giá thuê mặt bằng đang tăng bình quân 300 - 400% so với 3 - 5 năm trước đây. Giá thuê thông thường ở khu vực Bình Thạnh, Gò Vấp bình quân là 40 triệu đồng/tháng, ở vị trí tốt có thể lên tới 90 - 100 triệu đồng/tháng. Các vị trí quan trọng hiện nay có sự cạnh tranh rất khốc liệt. Do vậy, cuộc đua mở điểm bán hiện nay đang thuộc về các doanh nghiệp trường vốn.