“Không nên cắt giảm chi phí thực”

Đây là một trong những nội dung thảo luận tại Hội thảo quốc gia về Quản trị tinh gọn với chủ đề “Quản trị tinh gọn trong các doanh nghiệp Việt Nam - Các mô hình áp dụng thực tiễn” do Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức ngày 24/4/2015.

Trên thế giới, quản trị tinh gọn đã trở nên phổ biến và quen thuộc tại hầu hết các DN, từ các tập đoàn đến công ty vừa và nhỏ. Tại Việt Nam, những năm qua, dưới sự hỗ trợ của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), các mô hình 5S, Kaizen, quản lý trực quan, Jidoka… đã được đưa vào Việt Nam. Tuy nhiên, trong khi các nước như Singapore, Thái Lan áp dụng rất tốt mô hình 5S thì ở Việt Nam, mô hình này vẫn chỉ bó hẹp tại một số DN.

Lý giải cho việc mô hình 5S không thể “ăn sâu” vào toàn bộ DN Việt Nam, TS. Nguyễn Đăng Minh cho rằng, do người Việt Nam thiếu “Tâm thế” - tức là người lao động Việt Nam luôn coi mình đang làm việc cho chủ chứ không ý thức được mình đang làm việc cho chính mình. Bởi vậy hiệu quả công việc không cao.

Trong bối cảnh đó, việc cải tiến các phương pháp quản trị tinh gọn (5S, Kaizen, quản lý trực quan, Jidoka…) thành phương pháp thuần Việt, phù hợp với điều kiện phát triển của DN/tổ chức Việt Nam là yêu cầu rất bức thiết.

Tại hội thảo, TS. Nguyễn Đăng Minh đã đưa ra mô hình quản trị thuần Việt với tư duy “Dùng trí tuệ của con người để cắt giảm tối đa các chi phí lãng phí, nâng cao hiệu quả hoạt động cho DN/tổ chức”. Theo TS. Minh, khi muốn cắt giảm chi phí, DN phải xác định rõ 2 loại chi phí: chi phí thực (lương, thưởng của người lao động…) và chi phí vô hình.

Hơn 15 năm nghiên cứu, ông Minh cho biết, khi gặp khó khăn, DN thường cắt giảm chi phí thực như cắt giảm lao động, giảm lương, cắt thưởng... Đây là bước đi sai lầm vì sẽ làm “teo tóp” sản xuất, không tạo ra động lực sản xuất- kinh doanh. Cái cần phải loại bỏ chính là các chi phí vô hình.