Khởi động chương trình năng lượng phát thải thấp Việt Nam V-LEEP II

Chiều 3/6, dự án năng lượng sạch trị giá 36 triệu đô la do Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ đã được Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper cùng Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An và Giám đốc USAID Việt Nam Ann Marie Yastishock khởi động.

Đây là dự án được Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris công bố lần đầu tiên trong chuyến thăm chính thức Việt Nam vào tháng 8/2021.

Phát biểu khai mạc lễ khởi động, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An khẳng định: Tại Hội nghị về biến đối khí hậu toàn cầu COP26 được tổ chức tại Glasgow Vương quốc Anh vào tháng 11/2021 Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Cam kết này đã thể hiện rõ quyết tâm của Việt Nam kiên trì thực hiện các mục tiêu chuyển dịch nguồn năng lượng hóa thạch truyền thống sang các nguồn năng lượng xanh, sạch, giảm phát thải khí nhà kính.

"Chương trình Năng lượng Phát thải thấp Việt Nam II (V-LEEP II) được kỳ vọng sẽ tiếp tục và tăng cường các hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam để hiện thực hóa các mục tiêu tham vọng về chuyển đổi năng lượng bền vững" - Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, trong các năm từ 2015 - 2020, Bộ Công Thương đã phối hợp cùng Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) triển khai thành công Chương trình Năng lượng phát thải thấp Việt Nam (gọi tắt là Chương trình V-LEEP), nhằm hỗ trợ củng cố nền tảng về cơ chế chính sách, tăng cường năng lực cho phát triển năng lượng phát thải thấp ở Việt Nam, góp phần tích cực thúc đẩy các mục tiêu sử dụng hiệu quả năng lượng quốc gia của Việt Nam.

"Chương trình đã hỗ trợ công cụ lập quy hoạch điện, cung cấp tư vấn kỹ thuật nâng cao năng lực trong việc lập quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn tới năm 2045, đề xuất chương trình thí điểm Cơ chế Mua bán điện trực tiếp (DPPA), cung cấp các nghiên cứu đầu vào để xây dựng và ban hành các quy định về Định mức tiêu hao năng lượng trong một số ngành, lĩnh vực" - Thứ trưởng Đặng Hoàng An thông tin.

Đồng thời, Chương trình V-LEEP thông qua các hỗ trợ kỹ thuật và tăng cường năng lực cho khu vực tư nhân đã góp phần huy động 311 triệu đô la Mỹ để phát triển thành công gần 300 MW điện gió và điện mặt trời. Theo tính toán, các kết quả này đã góp phần giảm phát thải khoảng 730 nghìn tấn khí nhà kính CO₂, đóng góp vào nỗ lực thực hiện cam kết quốc gia của Việt Nam theo Thỏa thuận Paris.

"Chương trình V-LEEP II sẽ tiếp tục hỗ trợ thúc đẩy quá trình và hiện thực hoá các mục tiêu chuyển đổi ngành năng lượng của Việt Nam theo hướng sạch, bền vững, đảm bảo an ninh năng lượng dựa trên các nguyên tắc thị trường" - Thứ trưởng Đặng Hoàng An nhấn mạnh.

So với giai đoạn I, qui mô và phạm vi hỗ trợ kỹ thuật, các hoạt động hợp tác, đào tạo, kết nối chuyển giao công nghệ sản xuất, quản lý năng lượng sẽ được mở rộng, hướng tới việc tăng cường triển khai các hệ thống năng lượng tiên tiến, hiện đại, nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành năng lượng, thúc đẩy cạnh tranh trong lĩnh vực năng lượng.

Về phía Hoa kỳ, Đại sứ Marc Knapper nhấn mạnh: “Chính phủ Hoa Kỳ tự hào là đối tác của Việt Nam trên hành trình chuyển đổi sang năng lượng sạch. Chúng tôi hoan nghênh cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP-26 về chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, với hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế. Dự án V-LEEP II do USAID tài trợ sẽ là một nền tảng quan trọng trong hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho Việt Nam để đạt được các cam kết về chống biến đổi khí hậu.”

Cũng tại sự kiện, Giám đốc USAID Việt Nam Yastishock cho biết: “Thông qua dự án V-LEEP II, USAID sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi sang lĩnh vực năng lượng sạch, đảm bảo và dựa vào thị trường. Năng lượng tái tạo sẽ không chỉ giúp Việt Nam đáp ứng bền vững nhu cầu năng lượng đang ngày càng gia tăng mà còn tăng cường an ninh năng lượng, đồng thời thúc đẩy các cam kết của Việt Nam tại COP-26”.

Thông qua dự án V-LEEP I và tiếp tục với dự án V-LEEP II, USAID hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thiết kế và triển khai một kế hoạch chiến lược nhằm hỗ trợ Việt Nam các công cụ và năng lực nhằm hiện đại hóa trong hoạt động sản xuất và truyền tải điện để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong bối cảnh Việt Nam từ chuyển dần từ hệ thống điện dựa vào than đá sang một hệ thống năng lượng xanh hơn, sạch hơn dựa vào năng lượng tái tạo và khí thiên nhiên.

Dự án với tên gọi là Chương trình V-LEEP II sẽ phát huy thành công của dự án V-LEEP I được thực hiện trong giai đoạn 2015-2020. Trong khuôn khổ dự án V-LEEP I, USAID đã phối hợp và hỗ trợ Bộ Công Thương công cụ phần mềm và các khóa đào tạo về mô hình hóa hệ thống điện phục vụ xây dựng Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch điện VIII) và thiết kế chương trình thí điểm cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA).

Chương trình V-LEEP II dự kiến sẽ hỗ trợ huy động tài chính cho 2.000MW năng lượng tái tạo và 1.000MW từ các nhà máy nhiệt điện khí chu trình hỗn hợp và hiệu quả các dự án đầu tư sẽ giúp giảm 59 triệu tấn CO2 tương đương trong toàn bộ vòng đời dự án đầu tư, góp phần đáng kể vào việc thực thi các cam kết về mục tiêu giảm phát thải của Việt Nam.

Chương trình cũng sẽ cung cấp các hoạt động hợp tác, đào tạo, nâng cao năng lực, công cụ hỗ trợ quản lý và triển khai thực hiện quy hoạch, kết nối chuyển giao công nghệ sản xuất và quản lý điện/năng lượng tiên tiến hiện đại cho Việt Nam.