Hội thảo về cơ chế, chính sách cho đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp Việt Nam

Nhiều mục tiêu cho đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp

Ngày 1/10/2022 tại Hà Nội, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo “Cơ chế, chính sách để tạo sự bứt phá cho đổi mới sáng tạovà khởi nghiệp Việt Nam”.

Hội thảo được tổ chức trong khuôn khổ Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp Quốc gia 2022, nhằm tạo ra không gian trao đổi, chia sẻ giữa các bộ, ban, ngành, các cơ quan trung ương, địa phương và thanh niên về các cơ chế, chính sách hỗ trợ thanh niên thuận lợi trong các hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Hội thảo góp phần cổ vũ, khuyến khích và xây dựng tinh thần khởi nghiệp Việt Nam từng bước tiệm cận với mặt bằng chung của khu vực và thế giới.

"Hội thảo thu hút sự quan tâm đông đảo của dư luận xã hội và sự tham gia trực tiếp của hơn 150 đại biểu trong đó bao gồm 10 đại diện cơ quan nhà nước tham gia đối thoại, 100 đại biểu là thanh niên khởi nghiệp tiêu biểu và đại diện các doanh nghiệp lớn, quỹ đầu tư, tổ chức quốc tế" - ông Nguyễn Hải Minh, Trưởng ban Đoàn kết tập hợp thanh niên, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thông tin.

Theo thông tin Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra tại hội thảo: Đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp là chủ trương lớn của Đảng, Chính phủ trong thời gian gần đây.

Cụ thể, theo ông Võ Xuân Hoài - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia: Tại Nghị quyết số 52-NQ/TW năm 2019 của Bộ Chính trị cũng nêu rõ, hoàn thiện thể chế, tạo thuận lợi cho chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và quá trình chuyển đổi số quốc gia. Hoàn thiện hệ thống pháo luật về doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, sở hữu trí tuệ để tạo điều kiện cho qúa trình chuyển đổi số quốc gia. Cùng với đó, bổ sung một số ngành nghề kinh doanh mới được ưu đãi đầu tư để thúc đẩy tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4; xây dựng cơ chế quản lý phù hợp với môi trường kinh doanh số, tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo…

Nhằm đạt mục tiêu, đến năm 2025: Duy trì xếp hạng về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) thuộc 3 nước dẫn đầu ASEAN. Đến năm 2030, duy trì xếp hạng về chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) thuộc nhóm 40 nước dẫn đầu thế giới.

Tầm nhìn đến năm 2045: Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh, trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thuộc nhóm dẫn đầu khu vực châu Á; có năng suất lao động cao, có đủ năng lực làm chủ và áp dụng công nghệ hiện đại trong tất cả các lĩnh vực kinh tế-xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh.

Nhiều chủ đề được đưa ra thảo luận tại hội thảo, trong đó chủ yếu tập trung vào cơ chế, chính sách để thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoàicũng như khu vực tư nhân trong nước cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, cụ thể như: Cơ chế đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, các quỹ đầu tư; một số vướng mắc, tồn tại của Nghị định 38/2018/NĐ-CP của Chính phủ về giới hạn số lượng nhà đầu tư hiện nay hay giới hạn về hoạt động được thực hiện đầu tư và kiến nghị cần mở rộng nội dung cho vay do đây là một bước thông thường trong hoạt động đầu tư khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (khoản vay chuyển đổi), cũng như tối ưu nguồn vốn nhàn rỗi chưa đầu tư của quỹ.

Kinh nghiệm từ các quốc gia trên thế giới

Tham gia phần đối thoại trong khuôn khổ hội thảo, các đại biểu cũng chia sẻ và đề xuất các cơ quan quản lý Việt Nam xem xét, nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia phát triển trên thế giới về việc đẩy mạnh đầu tư cho hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, điển hình là Singapore với nhiều năm liền đứng đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương với vị trí thứ 8 toàn cầu về Chỉ số đổi mới sáng tạo và là quốc gia dẫn đầu khu vực về hoạt động đầu tư mạo hiểm.

Theo các chuyên gia tại hội thảo, để đạt được kết quả đó, Chính phủ Singapore đã đóng một vai trò tích cực thông qua việc trực tiếp tạo ra các quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc đóng vai trò là nhà cùng đầu tư (matching fund) thông qua các tổ chức khu vực công. Singapore đang tiếp tục thúc đẩy đầu tư quốc tế và khuyến khích các nhà quản lý quỹ mở hoạt động tại Singapore. Ngoài các quỹ đầu tư mạo hiểm, Singapore cũng là nơi có mạng lưới và nền tảng đầu tư thiên thần đang hoạt động rất hiệu quả, đóng góp rất lớn vào sự phát triển của các doanh nghiệp và nền kinh tế.

Một ví dụ khác là UAE, thời gian gần đây có nhiều cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích nền kinh tế đổi mới sáng tạo. Tiểu vương quốc Dubai đã khởi động “Chiến lược kinh tế đổi mới sáng tạo” với mục tiêu tăng gấp đôi mức đóng góp của các ngành công nghiệp đổi mới sáng tạo vào GDP, từ 2,6% năm 2020 lên 5% vào năm 2025. Dubai sẽ cung cấp các gói giải pháp linh hoạt, đi kèm các ưu đãi vào các trung tâm đổi mới sáng tạo tiên tiến, các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp để duy trì tốc độ phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ.

Một chủ đề khác cũng được Hội thảo rất quan tâm đó là bộ Chỉ số doanh nghiệp đổi mới sáng tạo (BII) và khung chỉ số đo lường đổi mới sáng tạo khu vực công trong các cơ quan trung ương và địa phương (PSII) do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp cùng một số tổ chức xây dựng. Đây là những bộ chỉ số quan trọng, giúp Việt Nam đánh giá được thực trạng đổi mới sáng tạo trong khu vực công cũng như khu vực tư và từ đó có những giải pháp, chính sách phù hợp thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp toàn nền kinh tế.

Đồng thời, tại hội thảo đại diện các quỹ đầu tư, doanh nghiệp, cộng đồng thanh niên khởi nghiệp đề xuất, Chính phủ sớm ban hành văn bản hướng dẫn về việc thành lập các trung tâm đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp có nguồn vốn tư nhân và nhận các chính sách ưu đãi như quy định tại Luật Đầu tư năm 2020.