Giải pháp đổi mới tuần hoàn nhựa 2024: Khơi nguồn sáng tạo vì môi trường bền vững

Đổi mới sáng tạo là yếu tố then chốt để giải quyết ô nhiễm nhựa

Cuộc thi được tổ chức bởi Bộ Tài Nguyên và Môi trường, Unilever Việt Nam, Hiệp Hội Doanh nghiệp Anh tại Việt Nam (BritCham) và Quỹ Khởi nghiệp doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (SVF). Cuộc thi nhằm tìm kiếm và thúc đẩy các giải pháp đổi mới, sáng tạo trong chuỗi giá trị tuần hoàn nhựa, chú trọng các giải pháp mới, sáng tạo trong việc thúc đẩy năng lực thu gom, phân loại và tái chế bao bì nhựa, đặc biệt là bao bì nhựa mềm.

Chương trình đã nhận được sự tham gia của hơn 1.000 cá nhân và tổ chức từ nhiều lĩnh vực khác nhau, thu hút gần 100 đề xuất giải pháp, ý tưởng đột phá, không chỉ giúp nâng cao hiệu quả xử lý rác thải nhựa mà còn gia tăng nhận thức cộng đồng về sự cấp thiết của vấn đề này.

Sau 5 tháng tìm kiếm, tổ chức đào tạo chuyên sâu và đánh giá, Hội đồng giám khảo đã lần lượt lựa chọn ra Top 80, Top 50, Top 20 và Top 5 cuộc thi dựa trên hai nội dung: Bảng ý tưởng đổi mới sáng tạo tập trung vào các sáng kiến, mô hình và giải pháp mới và sáng tạo đang trong quá trình phát triển thành các sản phẩm cụ thể và đang cần hỗ trợ để đưa sản phẩm ra thị trường. Và bảng giải pháp triển vọng tập trung vào các giải pháp đã có sản phẩm cụ thể và đã ra mắt thị trường, đang có tiềm năng mở rộng và cần sự hỗ trợ để phát triển tại thị trường Việt Nam.

Phát biểu tại Lễ trao giải, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành - khẳng định, ô nhiễm nhựa, đặc biệt là ô nhiễm “trắng” do nhựa dùng một lần gây ra, là vấn đề môi trường, là thách thức lớn đối với xã hội hiện đại. Theo Thứ trưởng, rác thải nhựa đã có mặt ở khắp mọi nơi, tác động xấu đến môi trường, ảnh hưởng sâu sắc đến mọi nơi từ khu đô thị đến vùng nông thôn và cả đại dương. “Rác thải nhựa đã và đang tác động tiêu cực đến động vật hoang dã, hệ sinh thái và sức khỏe của con người. Điều này đòi hỏi chúng ta cần hành động kịp thời, quyết liệt hơn để giảm thiểu những tác động xấu này” - ông Thành nói.

Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Việt Nam đã và đang nỗ lực thực hiện nhiều hoạt động giảm thiểu, chống ô nhiễm rác thải nhựa; đồng thời đang tích cực tham gia các cuộc thảo luận về thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa, dự kiến sẽ thông qua vào cuối năm nay tại Hàn Quốc.

Cùng đó, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã có quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) và quy định này đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2024. Đây là một bước tiến quan trọng của chính sách môi trường Việt Nam nhằm yêu cầu các nhà sản xuất, nhập khẩu có trách nhiệm thu gom và tái chế, xử lý các sản phẩm, bao bì của mình sau khi người tiêu dùng thải bỏ trong đó có sản phẩm, bao bì nhựa.

“Việc thực hiện đầy đủ, nghiêm túc EPR sẽ góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế trong nước phát triển, giảm dần phụ thuộc vào nguồn phế liệu nhập khẩu, tạo điều kiện để xây dựng một hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn, trong đó các tài nguyên được sử dụng một cách hiệu quả và không bị lãng phí” - Thứ trưởng nhấn mạnh.

Khẳng định đổi mới sáng tạo là yếu tố then chốt để giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, Cuộc thi “Giải pháp đổi mới tuần hoàn nhựa 2024” đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển các công nghệ mới, cải tiến chuỗi giá trị tuần hoàn và khuyến khích người tiêu dùng tham gia vào các hoạt động bền vững.

“Chỉ có đổi mới sáng tạo, chúng ta mới có thể xây dựng một hệ thống tuần hoàn khép kín, nơi nhựa trở thành tài nguyên, nguyên liệu thay vì rác thải” - ông Thành nói, đồng thời khẳng định, những kết quả của các đội thi không chỉ thúc đẩy lĩnh vực quản lý rác thải nhựa mà còn truyền cảm hứng cho cộng đồng cùng tham gia vào cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa. “Tôi tin rằng các giải pháp trong cuộc thi sẽ tạo ra tác động tích cực đáng kể đến môi trường và nền kinh tế, góp phần hỗ trợ thực hiện EPR và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam” - Thứ trưởng tin tưởng.

Theo Thứ trưởng Lê Công Thành, một trong những khía cạnh truyền cảm hứng nhất của các sáng kiến là tiềm năng mang lại sự thay đổi tích cực cho cộng đồng. Khi các dự án, ý tưởng được kết nối với sự hỗ trợ từ các tổ chức tài chính, doanh nghiệp, sẽ tạo ra nhiều việc làm mới, thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

“Cuộc thi năm nay đã khép lại, nhưng công việc của chúng ta mới chỉ bắt đầu. Cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa đòi hỏi nỗ lực liên tục và hợp tác bền vững. Chúng ta cần tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến đổi mới, thực hiện những hành động bền vững và kêu gọi cộng đồng cùng tham gia bảo vệ môi trường. Tôi kêu gọi tất cả các đội thi, cá nhân, doanh nghiệp và người dân, hãy tiếp tục hành trình này, tận dụng động lực đã có, xây dựng các mối quan hệ đối tác mới và nhân rộng những sáng kiến tiềm năng trên toàn quốc và xa hơn nữa” - Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường kêu gọi.

Nền tảng kết nối các nhà đầu tư trong nước và quốc tế

Ông Fergus McBean - Bí thư Thứ nhất Khí hậu và Thiên nhiên, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam đánh giá cao về vai trò của chương trình “Giải pháp đổi mới tuần hoàn nhựa”, ông nói: “Rác thải nhựa là một trong những thách thức mang tính cấp bách nhất đối với môi trường trong thời đại của chúng ta. Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng tới tình trạng của đại dương và hệ sinh thái, mà còn tới sự thịnh vượng của các cộng đồng trên toàn thế giới. Sự đổi mới cần thiết để giải quyết vấn đề này không chỉ đến từ những ý tưởng đột phá, mà còn từ sự phối hợp hành động giữa các chính phủ, doanh nghiệp và cá nhân. Vương quốc Anh, với tư cách là thành viên của Liên minh Khát vọng chấm dứt ô nhiễm nhựa, đã xác định rõ các ưu tiên trong việc chấm dứt vấn đề ô nhiễm nhựa. Đây là lý do tại sao các cuộc thi như Giải pháp đổi mới tuần hoàn nhựa lại đóng vai trò quan trọng nhằm tạo ra một nền tảng thúc đẩy các giải pháp sáng tạo trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa”.

Ban tổ chức cho biết, những giải pháp được vinh danh không chỉ mang tính ứng dụng cao mà còn thể hiện tầm nhìn dài hạn trong việc xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn, không chỉ cân nhắc về lợi ích kinh tế mà còn đảm bảo các yếu tố tác động xã hội và môi trường bền vững.

Các đội thắng giải sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ các đối tác chiến lược của chương trình như Unilever Việt Nam, Standard Chartered Ventures và Văn phòng Hội đồng EPR Quốc gia. Sự hợp tác này sẽ giúp các đội hoàn thiện và thương mại hóa giải pháp, đồng thời mở rộng quy mô ứng dụng trong thực tế.

“Cuộc thi “Giải pháp đổi mới tuần hoàn nhựa 2024” không chỉ là cơ hội để các nhà khởi nghiệp và doanh nghiệp giới thiệu các sáng kiến mới, mà còn là nền tảng để kết nối, thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư và các tổ chức quốc tế, góp phần thúc đẩy một nền kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững tại Việt Nam” - theo Ban tổ chức.

Sau các vòng thi gay cấn, với Bảng giải pháp triển vọng: Đội Giải pháp toàn diện cho hệ thống tái chế chai nhưa tại Việt Nam đã giành Giải Pháp đột phá với tổng giá trị tiền thưởng là 200 triệu đồng, trong đó có 100 triệu đồng tiền mặt, giấy chứng nhận và hỗ trợ kỹ thuật từ chương trình.

Giải Giải pháp đổi mới thuộc về 2 đội: Giải pháp thay thế bao bì màng ghép nhôm và đội Nhựa sinh học Buyo - Giải pháp bền vững chống ô nhiễm nhựa. Hai đội nhận được tổng giá trị giải thưởng 100 triệu.

Giải Giải pháp nổi bật thuộc về 2 đội: Tấm nhựa Eco - Nơi rác thải nhựa tìm thấy cuộc sống mới và đội Grac - Ứng dụng công nghệ vào thu gom rác thải nhựa. Tổng giải thưởng cho giải Giải pháp nổi bật là 50 triệu đồng.

Với Bảng ý tưởng đổi mới sáng tạo, giải Ý tưởng sáng tạo vượt trội thuộc về đội Hacin - Biến rác thải nhựa thành vật liệu xây dựng tự phục hồi với tổng giá trị giải thưởng 50 triệu đồng.

Đội Hệ thống phân loại rác thải nhựa tự động DTS nhận được giải Sáng kiến được yêu thích nhất với tổng giá trị giải thưởng 30 triệu đồng.