FTA Việt Nam-EU: Cần những thay đổi trong cơ chế chính sách

Ảnh chỉ có tính minh họa. (Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN)

Hội thảo là diễn đàn để các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, các hiệp hội, các chuyên gia trong và ngoài nước và cộng đồng doanh nghiệp chia sẻ những kinh nghiệm, khó khăn, thách thức khi tham gia Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) cũng như để có một cái nhìn toàn diện về hiệp định này.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM nhấn mạnh lợi ích từ các hiệp định tự do thương mại không phải là điều hiển nhiên mà phụ thuộc rất nhiều vào đổi mới thể chế và chính sách nhằm biến các thách thức thành cơ hội, biến cơ hội thành lợi ích thực sự. Nói cách khác, thực hiện Hiệp định này sẽ đòi hỏi Việt Nam có những thay đổi quan trọng trong cơ chế chính sách và thể chế, nhằm tối đa hóa tác động tích cực cũng như giảm thiểu tác động tiêu cực có thể xảy ra cho nền kinh tế.

Theo ông Jonh Nielsen, Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam, FTA sẽ đem đến nhiều cơ hội cũng như thách thức, đặc biệt đối với những nền kinh tế đang phát triển. Những thách thức mà các nước phải đối mặt là nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh; cải thiện môi trường, kinh doanh và đầu tư; mở rộng thị trường.

Ông Jonh Nielsen lưu ý khi Hiệp định EVFTA được ký kết, Việt Nam cần chú trọng đến chính sách thể chế kinh tế và cần chuẩn bị tốt cho việc thực thi FTA.

Tiếp theo những cột mốc quan trọng trong quan hệ giữa hai bên, các vòng đàm phán cho Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU được khởi động từ tháng 6/2012, cho đến nay đã trải qua 12 phiên đàm phán chính thức. Khác với những Hiệp định thương mại tự do trước đây, Hiệp định này được coi là Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, với mức độ cam kết sâu rộng hơn.

Các cam kết của hai bên không chỉ dừng lại ở việc cắt giảm thuế quan, tạo thuận lợi thương mại mà còn liên quan đến vấn đề đầu tư, môi trường, cạnh tranh, phát triển bền vững.

Những phân tích gần đây cho thấy lợi ích mang lại từ Hiệp định này là rất lớn với Việt Nam do hàng hóa từ Việt Nam có tính bổ sung cao với thị trường EU. GDP tăng thêm 7-8% vào năm 2025. Xuất khẩu của Việt Nam sang EU cũng tăng khoảng 10%.

Việc ký kết Hiệp định sẽ là một cơ hội lớn cho một số ngành như dệt may, da giày, thủy hải sản. Ngược lại, EU cũng có những lợi thế lớn trong nhóm ngành dịch vụ, dược và sản phẩm công nghệ cao.

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận hai vấn đề chính là kinh nghiệm quốc tế trong cải cách thể chế và điều chỉnh chính sách của các nước đang phát triển phục vụ thực thi Hiệp định FTA; đánh giá sơ bộ về sự sẵn sàng và nhu cầu điều chỉnh thể chế chính sách của Việt Nam để thực hiện Hiệp định...

Ông Piergiuseppe Fortunato, chuyên gia kinh tế tại Tổ chức Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAC), nhận định Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi và FTA với EU có thể thúc đẩy chuyển đổi và đa dạng hóa hơn. Mặc dù vậy, Việt Nam cần duy trì linh hoạt chính sách và áp dụng cách tiếp cận "luật mềm" để thiết lập các hướng dẫn toàn diện dựa trên sự minh bạch và trách nhiệm. Việc đảm bảo hỗ trợ thương mại nên tập trung vào các ưu tiên của quốc gia