Dự thảo nghị định hướng dẫn luật bảo vệ môi trường: Còn thiếu thuyết phục

Nhiều nội dung chưa phù hợp

Tại văn bản góp ý kiến Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT 2020 của Bộ Công Thương số 4720/BCT-ATMT gửi đến Bộ TN&MT đã đề nghị phía cơ quan soạn thảo điều chỉnh, sửa đổi khoản 23 Điều 3 về thuật ngữ cơ quan chuyên môn về BVMT để thực hiện công tác BVMT trong các ngành/lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý. Theo đó, ngoài 3 Bộ: TN&MT, Quốc phòng, Công an như dự thảo Nghị định, cần sửa đổi, bổ sung về trách nhiệm BVMT cho một số bộ, ngành liên quan, trong đó, có Bộ Công Thương.

Một số quy định tại dự thảo chưa phù hợp với thực tiễn

Ngoài ra, các quy định về dán nhãn sinh thái tại Điều 145 hay xác định các tiêu chí về kinh tế tuần hoàn tại Khoản 1 Điều 164 vẫn còn nhiều bất cập và không phù hợp do quy định về trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan không rõ ràng. Điển hình như nội dung phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường tại Khoản 1 Điều 127 của Luật BVMT quy định Bộ, cơ quan ngang bộ “Hướng dẫn, kiểm tra và xây dựng năng lực phòng ngừa, cảnh báo nguy cơ sự cố môi trường thuộc ngành, lĩnh vực quản lý”. Tuy nhiên, tại Khoản 3 Điều 133 Dự thảo Nghị định chỉ quy định “Bộ Công Thương có trách nhiệm hướng dẫn kỹ thuật phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường do cháy nổ giàn khoan, đường ống dẫn dầu, khí, tràn dầu, rò rỉ hóa chất độc”, thiếu rất nhiều so với phạm vi quản lý của Bộ Công Thương được Chính phủ quy định tại Nghị định số 98/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017.

Bên cạnh đó, ý kiến của nhiều doanh nghiệp cũng chưa được cơ quan soạn thảo điều chỉnh hoặc trả lời thiếu thuyết phục, không hợp lý. Cụ thể, theo cộng đồng doanh nghiệp, thực tế hồ sơ và thủ tục xin cấp Giấy phép môi trường rất phức tạp, trùng lắp, không rõ thời gian thực hiện... Theo bà Hoàng Thị Ánh - Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), quy trình cấp phép theo dự thảo là không hiệu quả để BVMT do chỉ là tiền kiểm. Ngoài ra, Điều 30, khoản 3c quy định phải đánh giá hiệu quả xử lý của các công trình xử lý chất thải trước khi cấp Giấy phép môi trường, vậy với các công trình xây dựng như cầu, đường… vốn không có các công trình xử lý chất thải thì làm sao cấp được Giấy phép môi trường?...

Tăng gánh nặng chi phí và thủ tục

Nhiều doanh nghiệp quan ngại, nếu Dự thảo Nghị định được thông qua, sẽ tăng giấy phép con và chi phí cho doanh nghiệp. Cụ thể, Điều 38 của Dự thảo yêu cầu đăng ký nhu cầu sản xuất, sử dụng các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy. Thủ tục thẩm định bao gồm cả kiểm tra hồ sơ và lập đoàn kiểm tra, mà không nêu rõ kiểm tra nội dung gì, liệu có cần thiết phải tiền kiểm nhu cầu doanh nghiệp?

Tại Điều 39 về “Dán nhãn nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa thiết bị có chứa chất ô nhiễm khó phân hủy”, theo cộng đồng doanh nghiệp, quy định này không chỉ gây khó khăn và tốn kém khi phải thay đổi toàn bộ nhãn sản phẩm, mà còn trái thông lệ quốc tế và không phù hợp với Nghị định số 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa, trong đó, không có bắt buộc ghi các thông tin này.

Bên cạnh đó, Điều 66 về “Đảm bảo sau năm 2025, không lưu hành và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy tại các trung tâm thương mại, siêu thị, khách sạn, khu du lịch phục vụ cho mục đích sinh hoạt”. Về vấn đề này, ông Nguyễn Hồng Uy - đại diện Tiểu ban Thực phẩm và Đồ uống của Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam - cho rằng, quy định tại Điều 66 của Dự thảo trái với các Hiệp định Thương mại tự do như EVFTA (quy định không được dùng nhãn hàng hóa làm rào cản thương mại).