Cước vận tải quốc tế tăng vọt do xung đột Nga - Ukraine
Ông Dylan Alperin – Giám đốc dịch vụ tại nền tảng phần mềm chuỗi cung ứng Keelvar cho biết, hải quân Nga đã chặn việc ra vào biển Azov – một trong các cửa ngõ với thương mại đường biển tại Ukraine.
"Điều này khiến lượng tàu xếp hàng chờ đi qua eo biển Kerch ngày càng nhiều. Với 70% xuất khẩu của Ukraine được vận chuyển qua đường hàng hải, sự tắc nghẽn này đang tồi tệ hơn theo từng giờ” – Ông Dylan Alperin thông tinn.
Christian Roeloffs – CEO công ty dịch vụ đặt chỗ container Container xChange cho biết thêm: "Nhiều khu vực tại Biển Đen và biển Azov đang trong tình trạng nguy hiểm hoặc không thể đi qua. Hiện các làn dành cho vận tải thương mại đã bị đóng cửa".
Các công ty chuỗi cung ứng cho biết hàng hoá đang bị bế tắc do các cảng Odessa và Mariupol của Ukraine bị đóng cửa, bị hư hại trong cuộc xung đột. Ông Roeloffs cho biết, các hoạt động vận chuyển container tại đây đã bị ngừng lại với nhiều hàng hoá bị kẹt tại cảng. Cảng Odessa là cảng lớn nhất của Ukraine và là cảng xuất khẩu ngũ cốc chính.
Giá vận chuyển tăng chóng mặt
Theo các doanh nghiệp, với việc không phận Ukraine bị đóng cửa và các bay dân sự và các hãng bay né không phận Nga, giá cước vận tải bằng đường hàng không đang tăng mạnh.
"Lệnh cấm bay đã khiến rất nhiều chuyến bay bị hủy. Hơn 10 triệu dặm không phận đã bị loại bỏ khỏi các tuyến vận chuyển hàng hoá quốc tế." - Ông Alperin nói và cho biết, đường hàng không vốn chỉ đảm nhận chuyên chở khoảng 20% hàng hóa, điều này sẽ càng làm giảm đáng kể khả năng cung cấp của các hãng. Số hãng vận chuyển ngừng hoạt động tại Nga hiện đóng góp 62% vận tải đường biển toàn cầu. Cước thuê tàu chở cũng tăng vọt, tăng từ 157% - 591%.
Judah Levine – Giám đốc Nghiên cứu tại hãng đặt dịch vụ vận tải Freightos Group cho biết, khi các hãng bay né không phận Nga, họ sẽ phải chọn các tuyến thay thế dài hơn, khiến chi phí nhiên liệu tăng. Thêm vào đó, giá dầu lên cao sẽ càng khiến triển vọng của các hãng vận chuyển u ám.
"Chúng tôi đang gặp phải tình trạng tồn kho và chậm giao hàng kỷ lục. Trong khi đó, chi phí vận chuyển cũng đạt mức cao kỷ lục và có thể cao hơn thế nữa" - ông Alpetin dự báo.
Vào cuối tháng 2, giá chuyển hàng bằng máy bay từ Trung Quốc sang châu Âu mà Freightos Air Index theo dõi đã tăng hơn 80%, lên 11,36 USD một kg. Một số hãng bay thậm chí áp phụ phí rủi ro chiến sự.
Bindiya Vakil – CEO hãng quản trị rủi ro chuỗi cung ứng Resilinc cho biết, một số hãng bảo hiểm đã tăng phí với hàng hóa vận chuyển trên Biển Đen. Nhiều công ty logistics đã ngừng chuyển hàng đi và đến Nga, Ukraine. Các hãng vận tải biển cũng tránh thị trường Nga.
Được biết, DHL cho biết đã đóng cửa văn phòng và hoạt động tại Ukraine. UPS thì dừng dịch vụ tại Ukraine, Nga, Belarus.
Các đội tàu bị mắc kẹt
Phòng Vận tải biển Quốc tế (ICS) tuần trước cảnh báo sự gián đoạn chuỗi cung ứng có thể tồi tệ hơn do thiếu thủy thủ đoàn vì chiến sự. Số thủy thủ tại Ukraine và Nga đóng góp 14,5% nhân lực ngành này trên toàn cầu.
Theo ICS, để duy trì thương mại, các thủy thủ cần phải có khả năng tự do di chuyển trên toàn cầu. Tuy nhiên, các chuyến bay đã bị hủy, khiến việc di chuyển càng khó khăn. Nhiều thủy thủ đã bỏ lại tàu ở Ukraine vì vấn đề an toàn. "Nỗi lo an toàn cho các thủy thủ và phí bảo hiểm tăng khi điều tàu đến Nga hoặc Ukraine đã khiến các chủ tàu ngại đưa tàu đến những nước này.
Hồi tháng 2, hiệp hội đại diện cho 80% đội tàu buôn toàn cầu cho biết, việc trả lương cho các thủy thủ cũng phải được đảm bảo thông qua hệ thống ngân hàng quốc tế. Tháng trước, Mỹ, Canada và châu Âu đã đồng ý loại các ngân hàng Nga khỏi hệ thống SWIFT – kết nối hơn 11.000 ngân hàng và tổ chức tài chính tại 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Bên cạnh đó, đồng ruble Nga mất giá cũng gây ra nhiều hệ luỵ. “Nhiều công ty Nga cũng không thể chi trả cho hàng hóa trên tàu, khiến nhiều hàng bị bỏ không và tạo ra khối nợ chưa thanh toán lớn. Các đại lý giao nhận (freight forwarders) sẽ mắc kẹt với nhiều đơn hàng chưa được thanh toán” - Ông James Coombes – CEO hãng dịch vụ vận tải Vector.ai cho biết.