Chứng khoán nghẽn lệnh, nhà đầu tư hoang mang

Đầu giờ chiều nay 6/3, hàng loạt khách hàng phản ánh không thực hiện được giao dịch trên Sàn giao dịch TP. Hồ Chí Minh (HoSE).

Khi thị trường bất ngờ lao dốc cuối giờ sáng, Chị Nguyệt (Nam Từ Liêm) đặt lệnh bán bớt một phần danh mục sau giờ nghỉ trưa, nhưng thao tác liên tục bị từ chối. Liên hệ với công ty chứng khoán, chị được thông báo “hệ thống giao dịch gặp vấn đề”.

“Hiện tại kết nối đang gặp khó khăn, nhiều công ty chứng khoán cùng bị, mong chị thông cảm”, công ty chứng khoán giải thích và cho biết bộ phận kỹ thuật đang cố gắng khắc phục.

Lúc 13h30, phía các công ty chứng khoán cũng xác nhận và đồng loạt gửi thông báo cho khách hàng về tình trạng chập chờn kết nối đến sàn HoSE.

Trong thông báo gửi nhà đầu tư vào 13h46, Công ty chứng khoán FPT (FPTS) cho biết hệ thống kết nối với HoSE bị gián đoạn, khách hàng không đặt được lệnh, hủy hay sửa lệnh. “Bộ phận kỹ thuật của FPTS đang phối hợp với HoSE để khắc phục tình trạng trên”, thông báo cho hay.

Ngoài FPTS, các công ty chứng khoán khác cũng gửi thông báo qua phần mềm hoặc nhân viên môi giới thông báo cho nhà đầu tư về tình trạng nghẽn lệnh này. Đến 14h chiều, giao dịch được nối lại cầm chừng ở một số công ty chứng khoán, tình trạng khó đặt lệnh vẫn diễn ra diện rộng.

Các công ty chứng khoán này cũng cho biết, thông tin hiển thị trên bảng giá của các phần mềm cũng có thể chưa cập nhật đúng theo thời gian. Đồng thời yêu cầu khách hàng nếu thấy hiện trượng lag lệnh thì tuyệt đối không đặt thêm để tránh hiện tượng bị lặp lệnh đã đặt.

Trước đó, cuối năm 2020, tình trạng nghẽn lệnh từng xảy ra. Hệ thống giao dịch của HoSE khi đó thường xuyên diễn ra tình trạng đơ, nghẽn. Nhiều thời điểm, nhà đầu tư không nắm được quan hệ cung cầu trong giao dịch hoặc không thể mua, bán chứng khoán... Thanh khoản của HoSE khi đó thường xuyên duy trì ở khoảng 15.000 - 16.000 tỷ đồng.

Tình trạng này chỉ được giải quyết nhờ sự vào cuộc của FPT sau đó 3 tháng, giúp HoSE đủ khả năng xử lý số lượng giao dịch lên đến 3 - 5 triệu lệnh một ngày, gấp nhiều lần mức 900.000 như trước đó.

Tuần trước, HoSE có văn bản gửi các công ty chứng khoán về kế hoạch diễn tập chuyển đổi hệ thống lần 1 của Dự án Công nghệ thông tin KRX. Theo đó, từ ngày 4/3 - 8/3, HoSE sẽ chuyển đổi hệ thống. Các công ty chứng khoán chuẩn bị hệ thống để chuyển đổi theo lịch trình, thực hiện kiểm tra hệ thống và cutover test (kiểm tra việc chuyển đổi) ngày 7/3.

Từ ngày 11 - 15/3, các công ty chứng khoán sẽ thử nghiệm việc nhập lệnh giao dịch, đảm bảo hoạt động như một ngày giao dịch bình thường. HoSE lưu ý ngày đầu tiên trên hệ thống là 4/3. Dữ liệu cho ngày giao dịch đầu tiên là dữ liệu cuối ngày 1/3.

Đại diện một công ty chứng khoán cho biết, theo kế hoạch còn thêm một đợt kiểm thử cuối cùng (FAT) nữa là hệ thống có thể đi vào hoạt động.

KRX là hệ thống công nghệ thông tin do Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) thiết kế. Hệ thống KRX do HoSE làm chủ đầu tư, được ký kết với KRX vào năm 2012. Tổng đầu tư khoảng 900 tỷ đồng.

Ngoài HoSE với tư cách là chủ đầu tư, các đơn vị thụ hưởng của hệ thống còn có Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSD). Mục tiêu là tạo ra một hệ thống công nghệ thông tin thống nhất giữa 2 sở và VSD, nâng cao quy mô xử lý lệnh cũng như tạo nền tảng cho các sản phẩm mới cho thị trường.

Ban đầu, HoSE dự kiến hoàn thành năm 2021. Tuy nhiên, Sở liên tục lỗi hẹn cho dù tình trạng tắc nghẽn tiếp tục xảy ra. Gần đây nhất, hệ thống KRX được lên kế hoạch go live vào ngày 25/12/2023 nhưng bất thành do giai đoạn kiểm thử của các công ty chứng khoán chưa hoàn tất.