Chỉ nên quy định mức trần, địa phương sẽ tự quyết mức học phí phù hợp

Dư luận xôn xao việc lạm thu trong các trường học

Chiều 1/11, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024...

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Tâm - đoàn Quảng Bình nêu rõ, những ngày qua, dư luận xôn xao về việc lạm thu trong các trường học.

Đại biểu cho biết, là tỉnh khó khăn nhưng để chia sẻ khó khăn của người dân, HĐND tỉnh Quảng Bình đã thông qua Nghị quyết miễn, giảm học phí năm học 2023-2024 cho học sinh và được dư luận đồng tình.

Trước đó, năm 2021, HĐND tỉnh Quảng Bình cũng đã ban hành danh mục các khoản thu dành cho nhà trường với mức thu rõ ràng, phù hợp nên Quảng Bình hạn chế được tình trạng lạm thu.

Tuy nhiên, theo đại biểu, không phải địa phương nào cũng rõ cơ chế này nhưng dù phù hợp, đây chỉ là giải pháp tạm thời. Bởi lẽ không giải quyết được việc tăng nguồn thu cho giáo dục sẽ xảy ra tình trạng "thấp chỗ này, phình chỗ kia".

Chính sách ưu việt của việc miễn, giảm kéo dài thời gian tăng học phí sẽ không bù đắp nổi với những khoản chi phí phát sinh mà phụ huynh phải gánh vác.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu có lộ trình phù hợp để cân đối giữa mức tăng học phí và các quy định để đảm bảo hài hòa quyền lợi cho các cơ sở giáo dục và phụ huynh. Qua đó, nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục, đặc biệt là giáo dục công lập trong giai đoạn hiện nay.

Theo đó, Chính phủ chỉ quy định mức trần và giao thẩm quyền địa phương tự quyết mức học phí cho phù hợp với mức sống, điều kiện cụ thể của từng địa phương để đảm bảo không bị lạm thu.

Quan tâm đầu tư hiệu quả hơn cho giáo dục đại học

Về giáo dục đại học, đại biểu Nguyễn Thị Lan - đoàn Hà Nội cho biết, nhiều cử tri là giảng viên, giáo viên, nhà khoa học đề nghị Chính phủ, Quốc hội quan tâm đầu tư một cách thích đáng, hiệu quả hơn cho giáo dục đại học.

Theo đại biểu, so với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, đầu tư công cho giáo dục đại học ở nước ta rất thấp. Kinh phí nghiên cứu, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo dành cho sinh viên, giảng viên ở các trường đại học còn quá ít. Trong khi đó, hoạt động nghiên cứu khoa học chính là sức sống của trường đại học.

Đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát, đánh giá lại, hoàn thiện thêm khung khổ pháp lý, các quy định, các văn bản liên quan hỗ trợ cho các trường đại học tự chủ, tháo gỡ vướng mắc về thể chế, chính sách, giúp các trường đại học phát triển, đóng góp nguồn nhân lực chất lượng cao, sản phẩm khoa học công nghệ phục vụ quốc kế, dân sinh.

Nói về vấn đề sách giáo khoa, đại biểu Trương Trọng Nghĩa - đoàn TP. Hồ Chí Minh nêu rõ, chủ trương xã hội hóa sách giáo khoa là nhằm tranh thủ khai thác chất xám, kinh nghiệm của các chuyên gia, học giả, các nhà khoa học giáo dục, các nhà giáo để soạn thảo các sách giáo khoa phục vụ cho cải cách giáo dục. Đồng thời, huy động tiềm lực kinh tế của xã hội.

Theo đại biểu, xã hội hóa đang được tiến hành tốt như vậy thì ban đầu bao giờ cũng có những trục trặc nhất định. Tuy nhiên, "chệch choạc" cái gì chúng ta sửa cái đó.

Đại biểu đặt vấn đề, nếu nay lại đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn bộ sách giáo khoa nữa thì liệu có giải quyết được những vấn đề mà hiện nay đang đặt ra hay không?

Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa, có những vấn đề về giá thì có thể đưa giải pháp để khắc phục như trợ cấp hay huy động để cho mượn sách giáo khoa, ủng hộ các đối tượng chính sách vùng sâu, vùng xa, mà không phải thay thế bằng cách "đẻ" thêm một bộ sách giáo khoa của Nhà nước.