Phiên ăn trưa làm việc của các Nhà Lãnh đạo Cấp cao ASEAN với Thủ tướng Canada Justin Trudeau và các khách mời ngày 14/11 |
Trong đó, tại phiên làm việc này, Thủ tướng Canada khẳng định nước này muốn sớm tiến đến một hiệp định thương mại tự do (FTA) với ASEAN vào đầu mùa xuân năm tới. Nghiên cứu khả thi về hiệp định thương mại giữa Canada và ASEAN đã được thực hiện, nhưng các chuyên gia cho rằng có thể mất nhiều năm để hoàn thành một hiệp định với 10 nước thành viên ASEAN. Nhà Lãnh đạo Canada cho rằng các cuộc đàm phán có thể bắt đầu sớm, thời gian có thể gần với cuộc bầu cử liên bang vào mùa thu 2019.
ASEAN là khu vực với gần 650 triệu người dân, là nền kinh tế trị giá 2,8 nghìn tỷ USD và đang là đối tác thương mại lớn thứ sáu của Canada. Có lẽ vì thế, trong phát biểu của mình, Thủ tướng Trudeau khẳng định “Canada kiên quyết ủng hộ thương mại và Canada rất ý thức về trọng tâm kinh tế của thế giới đang chuyển hướng sang Châu Á và đặc biệt Đông Nam Á”. Các quốc gia ASEAN đại diện cho các nền kinh tế đang phát triển, và đang thiết lập vị trí trên bản đồ kinh tế thế giới.
Ở một khía cạnh khác, Carlo Dade, một chuyên gia về thương mại Thái Bình Dương với Quỹ Tây Canada, cho biết sẽ không có nhiều lợi ích khi có một thỏa thuận thương mại với ASEAN, vì 4 trong số 10 nước thành viên ASEAN là Brunei, Malaysia, Singapore và Việt Nam đều đang là một phần của Hiệp định Đối tác và Toàn diện xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và một số nước khác đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia hiệp định này. Dade cũng cho rằng CPTPP là một hiệp định tham vọng có khả năng sẽ không phù hợp nếu Canada đàm phán một hiệp định khác với ASEAN vì các hiệp định như vậy có xu hướng ít toàn diện hơn.
Tuy nhiên, quyết định nghiên cứu khả thi FTA và thảo luận sơ bộ trước khi đàm phán FTA cho thấy Canada và ASEAN công nhận tiềm năng to lớn đang chờ đợi mối quan hệ hội nhập sâu sắc hơn giữa hai bên. Các doanh nghiệp Canada rất quan tâm đến thị trường Canada và FTA là một bước tiến quan trọng gần hơn để tạo môi trường thương mại tốt nhất cho các doanh nghiệp. Một FTA giữa ASEAN và Canada vẫn đang ở giai đoạn đầu nhưng ở cấp độ khu vực, có nhiều cơ hội để Canada có vai trò lớn hơn trong thương mại và đầu tư ở ASEAN. Việc sớm thiết lập FTA có thể khai thác tối đa hóa các tiềm năng hợp tác giữa ASEAN và Canada và là kết quả mong muốn, đặc biệt trong bối cảnh đàm phán Hiệp định RCEP vẫn chưa hoàn tất.