Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh: Việt Nam có tới 29 mặt hàng xuất khẩu hơn 1 tỷ USD

Khẳng định vị thế của công nghiệp chế biến chế tạo

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhận định, chủ trương tái cơ cấu công nghiệp, thương mại đã có nhiều điểm sáng: Tăng trưởng đều trên các lĩnh vực thương mại, dịch vụ; công nghiệp chế tạo là nền tảng cho toàn ngành công nghiệp, mức tăng trưởng hàng năm cao, đóng góp rất lớn cho GDP và đóng góp ngày càng lớn vào tổng các mặt hàng xuất khẩu.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu tại Quốc hội

Hiện công nghiệp chế biến chế tạo đã là nền tảng và là động lực quan trọng từ nhiều năm nay trong phát triển công nghiệp và của nền kinh tế. Chẳng hạn, năm 2016, công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 11,9%, thì liên tục trong những năm tiếp theo tăng lên đến 14,4% của 2017, và khoảng 13% của 9 tháng năm 2018. Tỷ trọng của hàng công nghiệp chế biến chế tạo không chỉ đóng góp đáng kể cho GDP mà ngay trong cơ cấu xuất khẩu đã có bước tăng rất mạnh, từ 61% năm 2011 thì hiện nay của chúng ta đã lên đến 82,48% trong 9 tháng năm của 2018.

"Mặt hàng dệt may đang đứng thứ 7, một số yếu tố chúng ta xếp trong nhóm đứng đầu của thế giới. Da giày đứng thứ 3 thế giới về sản xuất và thứ 2 thế giới về xuất khẩu. Về mặt hàng điện tử, đang đứng thứ 12 thế giới về xuất khẩu, thủy sản đứng thứ 4 thế giới về xuất khẩu và lĩnh vực trong đồ gồ cũng đứng thứ năm của thế giới về xuất khẩu…. Qua đó, có khẳng định Việt Nam là một nước mà xuất khẩu có tốc độ tăng trưởng rất mạnh nhất trên thế giới và chúng ta đã xếp thứ 27 trên tổng số các quốc gia xuất khẩu của thế giới.", Bộ trưởng cho biết.

Hay trong lĩnh vực chế biến sữa và thực phẩm như là Vinamilk, TH True Milk hoặc các lĩnh vực về hóa chất, sắt thép kim loại, sản xuất ô tô … đều có những tổ hợp lớn như Thaco.., khẳng định được vị thế của mình,thông qua đóng góp cho tăng trưởng kinh tế cũng như trong đáp ứng các nhu cầu cho nền kinh tế và cho xuất khẩu.

Bộ trưởng cũng đề cập đến tín hiệu tích cực trong chuyển dịch công nghiệp, dù hiện nay khối ngành kinh tế đầu tư nước ngoài đang có đóng góp rất lớn nhưng các doanh nghiệp đầu tư trong nước cũng đã bứt lên, đạt mức tăng trưởng tốt. "Điều này cho thấy mức tăng trưởng giữa hai khu vực trong và ngoài nước đã có chuyển dịch, sản phẩm của doan nghiệp trong nước đã tham gia được vào chuỗi, hình thành chuỗi phụ trợ giữa khối doanh nghiệp trong - ngoài nước", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ ra.

Bên cạnh đó, việc quy hoạch lại không gian lãnh thổ công nghiệp để cùng hình thành các khu công nghiệp tập trung trong khu vực lớn đã có hiệu quả như: Lĩnh vực dệt may ở TP. Hồ Chí Minh và Đông Nam bộ; cơ khí ô tô ở Khu công nghiệp Chu Lai (Quảng Nam); lĩnh vực điện tử tại Bắc Ninh, Bắc Giang, Khu Công nghiệp Bắc Thăng Long (Hà Nội).

Gia tăng mặt hàng xuất khẩu trên tỷ "đô"

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thông tin, từ năm 2011 Việt Nam có khoảng 20 mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Đến nay, Việt Nam đạt tới 29 mặt hàng xuất khẩu hơn 1 tỷ USD. Có thể nói, ngoài các sản phẩm công nghiệp của các ngành kinh tế khác, thì các nhóm hàng sản phẩm lớn của ngành nông nghiệp về cơ bản đã đảm bảo được thị trường xuất khẩu, tạo điều kiện cho tiếp tục tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển sản xuất và tăng năng lực sản xuất nông nghiệp, đáp ứng yêu cầu của đời sống cuả nhân dân. Mặt khác, chất lượng tăng trưởng của chúng ta trong sản xuất kể cả công nghiệp, nông nghiệp đã được cấu lại và từng bước đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường thế giới.

Về cơ cấu xuất khẩu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng, chúng ta cũng đã thực hiện đa phương hóa thị trường. Dù còn phụ thuộc tương hỗ vào các thị trường lớn nhưng đã có sự đa dạng hóa, hàng hóa đã xuất khẩu đến gần 200 nước trên thế giới; Tỷ trọng đã có chuyển dịch mạnh mẽ giữa các ngành, đóng góp lớn cho nguồn thu ngân sách.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng, không còn thị trường nào dễ tính. Các thị trường đều quan tâm đến chất lượng sản phẩm, đặc biệt là đối với hàng nông nghiệp, thủy hải sản. Vì vậy vượt qua các hàng rào kỹ thuật là những yêu cầu đầu tiên để vươn ra thị trường thế giới. Đây là nhiệm vụ lớn để có thể tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới trong tổng thể của tái cơ cấu nền kinh tế cũng như tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Đề cập tới cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đồng tình với đại biểu rằng Việt Nam đứng trước nhiều nguy cơ và hệ lụy từ chiến tranh thương mại. "Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung không đơn thuần là tranh chấp thương mại, còn là câu chuyện địa chính trị và sẽ dẫn tới nhiều hệ luỵ", Bộ trưởng bày tỏ.

Các bộ ngành có nghiên cứu và báo cáo Chính phủ thường xuyên về vấn đề này. Chính phủ cũng chỉ đạo để xem xét những nguy cơ và hạn chế nó, hoặc phát huy những lợi ích có thể đem lại. Bộ trưởng hứa sẽ có báo cáo đầy đủ gửi tới Quốc hội vấn đề này.

Năm 2020 sẽ giải quyết xong 12 dự án kém hiệu quả

Liên quan đến 12 dự án thua lỗ, kém hiệu quả của Bộ Công Thương, đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng- Đoàn Bến Tre phát biểu: Qua trực tiếp đi khảo sát Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ, thì tuy đang khởi động hoạt động trở lại, nhưng bất cập ở chỗ cả nhập khẩu nguyên liệu lẫn tiêu thụ sản phẩm chủ yếu phụ thuộc vào thị trường miền Nam, nên chi phí vận chuyển tốn kém. Hay như Dự án mở rộng giai đoạn 2 nhà máy gang thép Thái Nguyên, doanh nghiệp quyết tâm cổ phần hóa để đầu tư giai đoạn 2, nhưng Tổng công ty Thép Việt Nam lững lờ, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và người lao động.

“Dự án nào không triển khai hiệu quả tiếp được thì cần phá sản, dự án nào cổ phần hóa và bán được thì cần triển khai ngay. Có dư luận cho rằng, việc triển khai khắc phục các dự án kém hiệu quả kéo dài là nhằm giảm giá trị, qua đó người ta mua lại với giá rẻ, gây thiệt hại cho Nhà nước và nhân dân…”, ông Lưu Bình Nhưỡng thẳng thắn.

Giải đáp bức xúc trên của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho hay, về 12 dự án kém hiệu quả, đến nay đã có đề án với lộ trình xử lý cụ thể.

Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, việc xử lý 12 dự án kém hiệu quả đang được Chính phủ chỉ đạo rất mạnh mẽ, quyết liệt. “Năm 2018 - 2019 sẽ xử lý cơ bản và sẽ hoàn thành vào năm 2020 trên ba nguyên tắc lớn: đúng quy định luật pháp, trên nguyên tắc thị trường và nguyên tắc tự chủ nội tại của nền kinh tế chúng ta", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nêu rõ.

Đối với 6 dự án là các nhà máy phải dừng kinh doanh vì kém hiệu quả thì đến nay đã có 2 dự án, nhà máy đã bước đầu có hiệu quả tích cực, không còn lỗ nữa. 2 dự án này nếu xem xét ở góc độ yêu cầu đưa ra là phải đảm bảo được yếu tố bền vững trong vấn đề phát triển thì đã đạt được yêu cầu đó. "Chúng tôi sẽ báo cáo Chính phủ đưa ra khỏi danh sách các dự án thua lỗ, tuy nhiên điều đó không có nghĩa là chỉ lấy thành tích mà là chính quyền tạo điều kiện cho các dự án này hòa nhập với đời sống cộng đồng kinh tế, có điều kiện khắc phục các tồn tại trước đây", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.

Bộ trưởng cũng lưu ý, điều kiện đưa ra là phải không còn nợ quá hạn, không còn nợ các tổ chức tín dụng. Hai là, phải có phương án thương mại, tài chính và được các tổ chức tín dụng tài chính chấp nhận cho duy trì hoạt động. Ba là, các nghĩa vụ tài chính ngân sách đối với Nhà nước, xã hội phải đảm bảo.

Cụ thể, về dự án DAP của Hải Phòng cũng như dự án của Thép Việt - Trung hiện đã cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu. 4 dự án còn lại đã từng bước hoạt động, bắt đầu giảm lỗ, có lãi.

Đối với 3 dự án trước đây bị dừng sản xuất kinh doanh, đến nay cũng đã khôi phục được các động thái thương mại và từng bước tham gia vào thị trường, dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học của Bình Sơn thì bắt đầu tham gia sản xuất và cung ứng cho xã hội, ra sản phẩm và được chấp nhận.

Còn riêng với dự án ở Phú Thọ, hay Thép Thái Nguyên, hiện có những nội dung liên quan đến các vấn đề phức tạp, liên quan đến công nghệ hay là thậm chí vi phạm pháp luật ở nhiều khía cạnh góc độ. Những dự án này hiện đã có sự tham gia của các cơ quan điều tra Bộ Công an cũng như Thanh tra Chính phủ. Trong thời gian tới Bộ Công Thương sẽ cập nhật diễn biến đầy đủ.

"Tuy nhiên chúng tôi xin khẳng định rằng tất cả các dự án đều được xem xét rất tích cực, cả về trách nhiệm lẫn yếu tố hình sự của các tổ chức cá nhân liên quan", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.