Bất chấp chênh lệch giá vàng lớn, vì sao mua vàng vẫn là "cơn sốt" tại Trung Quốc?

Giới đầu tư toàn cầu đang tập trung sự chú ý vào vàng. Thực tế, giá của mặt hàng này đã đạt mức kỷ lục 2431,29 USD vào tuần trước, do các nhà đầu tư lo ngại về căng thẳng chính trị tại khu vực Trung Đông và Ukraine, cũng như giảm kỳ vọng vào kế hoạch cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Nhưng theo các chuyên gia, cú hích lớn nhất dẫn đến đà tăng này là nhu cầu mua không ngừng nghỉ của Trung Quốc.

Mặc dù Trung Quốc khai thác nhiều vàng hơn mọi quốc gia khác trên thế giới, nhu cầu nhập khẩu vàng của nước này là rất nhiều và đang ngày càng lớn hơn. Trong hai năm qua, Trung Quốc đã nhập khẩu tổng cộng hơn 2.800 tấn vàng từ nước ngoài - bằng khoảng 33% tổng lượng vàng do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ nắm giữ. Đặc biệt, nhập khẩu vàng đã tăng mạnh trong thời điểm cận Tết Nguyên đán vừa qua, vốn là mùa cao điểm tặng quà, cao hơn 53% so với năm 2023.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cũng đã tăng cường mua vàng ròng trong 17 tháng liên tiếp, lâu nhất từ trước đến nay, nhằm đa dạng hóa nguồn dự trữ của nước này và phòng ngừa sự mất giá của tiền tệ. Ngân hàng này đã mua vàng ở mức gần kỷ lục vào năm ngoái và dự kiến sẽ tiếp tục duy trì lượng mua vào năm 2024.

Sức mua vàng tại Trung Quốc cũng đã giúp nước này soán ngôi Ấn Độ là nước tiêu thụ vàng lớn nhất vào năm ngoái. Nguyên nhân đến mức tiêu thụ trang sức vàng, vàng thỏi và đồng xu vàng của người Trung Quốc tăng lên mức kỷ lục. Cụ thể, theo số liệu của Bloomberg, lãi suất trang sức vàng của Trung Quốc tăng 10% vào năm 2023, trong khi lãi suất tại Ấn Độ giảm 6%. Trong khi đó, tổng đầu tư vào sản xuất đồng xu và vàng miếng của Trung Quốc đã tăng 28%.

Nghịch lý là sức mua vàng tại Trung Quốc đang vẫn rất cao khi bất chấp mức giá kỷ lục và đồng nhân dân tệ hạ giá làm giảm sức mua của các nhà đầu tư. Thậm chí, nhiều nhà đầu tư Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận mua với mức chênh lệch giá kỷ lục là 89 USD/ounce (tương đương 2,3 triệu đồng) vào đầu tháng 4 vừa qua. Được biết, chênh lệch giá vàng trung bình tại Trung Quốc so với thế giới trong năm qua là 35 USD, tăng gấp năm lần so với mức trung bình năm là 7 USD.

Lý do đến từ việc những người mua nhỏ lẻ, những nhà đầu tư và thậm chí cả Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đều coi vàng như một kênh đầu tư an toàn trong những thời điểm kinh tế không ổn định. Theo Bloomberg, ngay cả các nhà đầu tư thuộc thế hệ Z (/chu-de/the-he-gen-z.topic) ở Trung Quốc cũng đang chạy theo xu hướng mua vàng. Theo họ, đây là một lựa chọn thay thế an toàn cho thị trường chứng khoán Trung Quốc, vốn đã xuống dốc trong vài năm qua.

Trước nhu cầu mua vàng, các kênh truyền thông Trung Quốc đã cảnh báo các nhà đầu tư nên thận trọng khi theo đuổi đà tăng giá vàng. Trong đó, cả Sàn giao dịch vàng Thượng Hải và Sàn giao dịch tương lai Thượng Hải (SHFE) đều đã có động thái kiểm soát với một số loại giao dịch để ngăn chặn rủi ro quá mức. Động thái của SHFE diễn ra sau khi khối lượng giao dịch hàng ngày tăng vọt, đạt mức cao nhất trong 5 năm.

Nhận xét của chuyên gia về thị trường vàng trong tương lai

Ông Philip Klapwijk - Giám đốc điều hành công ty tư vấn Precious Metals Insights (Hồng Kông, Trung Quốc) cho rằng nhu cầu mua vàng tại Trung Quốc vẫn có thể tăng trưởng trong tương lai. Theo ông Philip Klapwijk, trong bối cảnh các lựa chọn đầu tư còn hạn chế, khủng hoảng kéo dài trong lĩnh vực bất động sản, thị trường chứng khoán biến động và đồng nhân dân tệ hạ giá, các nhà đầu tư Trung Quốc đang đổ tiền vào các tài sản được cho là an toàn hơn. Chia sẻ với Bloomberg, ông nhận xét: “Không có nhiều lựa chọn đầu tư thay thế ở Trung Quốc. Với các biện pháp kiểm soát trao đổi và kiểm soát vốn hiện hành, người đầu tư không thể theo dõi các thị trường khác để bỏ tiền vào.”

Đồng quan điểm, bà Rebecca Sin - nhà phân tích tài chính tại Bloomberg cũng cho rằng thị trường vàng tại Trung Quốc sẽ tiếp tục "nóng" trong thời gian tới, khi các nhà đầu tư nước này tìm cách đa dạng hóa hàng hóa đầu tư. Ông Nikos Kavalis, giám đốc điều hành tại Công ty tư vấn Metals Focus (Anh), cho rằng Trung Quốc đang góp phần tạo tăng trường bền vững cho giá vàng, và người mua vàng toàn cầu sẽ cảm thấy tự tin đầu tư hơn nhờ nhu cầu lớn của quốc gia này.

Tuy vậy, bà Georgette Boele, nhà kinh tế tại Ngân hàng ABN AMRO (Hà Lan), đã cảnh báo người mua vàng về việc đầu tư toàn lực vào mặt hàng này trong bối cảnh giá cao kỷ lục. Chia sẻ với trang Business Insider, bà Georgette Boele viết: “Giá vàng đang có xu hướng tăng trưởng tích cực và dường như không có giới hạn. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn thận trọng. Về bản chất, tăng trưởng về giá vàng chỉ là xu hướng tạm thời, nó chỉ có thể kéo dài khoảng 3 đến 6 tháng”. Dựa trên đánh giá đó, bà Georgette Boele đang dự báo giá vàng là 2.000 USD/ounce vào cuối năm 2024, thấp hơn mức giá hiện tại là khoảng 2.400 USD.

Giá vàng thế giới hôm nay lao dốc. Tính đến 12h30 ngày 23/4/2024, giá vàng hôm nay đang giao động ở mức 2308,77 USD/ounce, giảm 17,33 USD so với ngày hôm trước. Giá vàng tương lai trên sàn Comex đã chứng kiến mức giảm nặng nề hơn là 23,7 USD (tức 1,01%), hiện tại giao động ở mức 2322,70 USD/ounce.

Tính đến 12h30 ngày 23/4/2024, giá vàng trong nước cũng giảm mạnh. Ở chiều mua, giá vàng SJC được niêm yết bởi Công ty TNHH MTV Vàng bạc Đá quý Sài Gòn đang là 80 triệu đồng/lượng, giảm đến 1.000.000 đồng/lượng so với hồi sáng. Ở chiều bán, giá vàng cũng giảm 1.000.000 đồng/lượng so với hồi sáng, hiện đang ở mức 82,5 triệu đồng/lượng.

Theo các chuyên gia, giá vàng SJC trong nước biến động giảm mạnh là do thị trường vàng đang nín thở trước ngày Ngân hàng Nhà nước chuẩn bị đấu thầu vàng miếng SJC sau 11 năm kể từ phiên đấu thầu đầu tiên được tổ chức. Do vậy, các chuyên gia khuyến cáo nhà đầu tư và người dân nên thận trọng trong giao dịch thời điểm này, nhất là việc xuống tiền đầu tư mua vàng.

Một số chuyên gia cũng khuyến nghị người dân có thể giữ vàng nhưng không nên quá ham "lướt sóng", bởi khi giá thế giới điều chỉnh và Chính phủ có những chỉ đạo sát sao hơn nữa, giá vàng có thể sẽ tiếp tục giảm.