Bắc Giang: Chuyển cơ quan điều tra sai phạm tại dự án nước sạch

Nghiệm thu hạng mục công trình không có trong thực tế

Thanh tra tỉnh Bắc Giang vừa ban hành Kết luận thanh tra, trong đó chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án Hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung liên xã Yên Mỹ và thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang.

Dự án này được Chủ tịch tỉnh Bắc Giang phê duyệt tại Quyết định số 1670/QĐ-UBND ngày 30/10/2013, do Công ty TNHH Xây dựng 767 (Công ty Xây dựng 767) làm chủ đầu tư, thời gian thực hiện từ năm 2013 - 2017.

Mục tiêu là xây dựng hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung cho xã Yên Mỹ và thị trấn Vôi với quy mô công suất 4.000m3/ngày, đêm, cung cấp nước cho khoảng 23.119 dân, tỷ lệ số người dùng nước là 90% tính đến năm 2025. Dự án có tổng mức đầu tư là 58,478 tỷ đồng.

Theo Công văn số 8150/CTBGI-HKDCN ngày 09/11/2023 của Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, tính đến ngày 09/11/2023 Công ty Xây dựng 767 còn nợ tiền thuê đất là 980,02 triệu đồng (chưa tính tiền chậm nộp).

Về công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu các gói thầu dự án, theo 02 quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Chủ tịch UBND tỉnh (gồm: Số 1670/QĐ-UBND ngày 30/10/2013 và số 836/QĐ-UBND ngày 19/6/2014), tổng số gói thầu được phê duyệt là 05 gói thầu, với tổng giá trị là 52,553 tỷ đồng.

Trong đó, chỉ định thầu 04 gói thầu với giá trị là 2,124 tỷ đồng; tự thực hiện có 01 gói thầu xây lắp và thiết bị với giá trị là 50,429 tỷ đồng. Đã thực hiện lựa chọn nhà thầu đối với 04/05 gói thầu (chỉ còn gói thầu kiểm toán dự án chưa thực hiện).

Kết quả lựa chọn nhà thầu của 04 gói thầu với tổng giá trúng thầu là 52,359 tỷ đồng, gồm: Chỉ định thầu có 03 gói thầu với giá trúng thầu là 1,93 tỷ đồng, 01 gói thầu tự thực hiện với giá trị là 50,429 tỷ đồng.

Ngoài 05 gói thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu nêu trên, Giám đốc Công ty Xây dựng 767 đã phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu của 02 gói thầu gồm: Tư vấn thẩm tra TKBVTC-TDT do Công ty TNHH TV&XD Xương Giang thực hiện và gói rà phá bom mìn do Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô thực hiện.

Căn cứ hồ sơ dự toán, hồ sơ điều chỉnh và nghiệm thu thanh toán do Công ty Xây dựng 767 cung cấp, Thanh tra tỉnh Bắc Giang tiến hành kiểm tra, xem xét đối với 03 hạng mục công trình với giá trị nghiệm thu 17,9 tỷ đồng. Trong đó, khu xử lý 11,27 tỷ đồng; khu trạm tăng áp 742,5 triệu đồng; thiết bị 5,88 tỷ đồng. Qua kiểm tra, xem xét hồ sơ thiết kế và hồ sơ nghiệm thu thanh toán đã phát hiện nhiều sai phạm, tổng số tiền là hơn 6,113 tỷ đồng.

Cụ thể, đối với Khu xử lý, hạng mục san nền: Giá trị dự toán là 943,663 triệu đồng, giá trị nghiệm thu thanh toán là 943,663 triệu đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định lại là 814,740 triệu đồng, chênh lệch 128,923 triệu đồng. Mặt khác, diện tích mặt bằng san nền theo thiết kế ban đầu là 8.676,23m2; tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế thi công là 4.850m2. Do đó, giảm khối lượng nghiệm thu, thanh toán tổng giá trị là 378,655 triệu đồng.

Hạng mục sân đường, thoát nước: Giá trị dự toán là 644,116 triệu đồng, giá trị nghiệm thu thanh toán là 644,116 triệu đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định là 521,131 triệu đồng, chênh lệch 122,985 triệu đồng. Mặt khác, theo thiết kế sân lát gạch vỉa hè bằng gạch xi măng tự chèn nhưng thực tế không thi công; khối lượng nghiệm thu thanh toán công tác trên là 466,46m2, tương ứng giá trị là 63,205 triệu đồng.

Hạng mục cổng, tường rào: Giá trị dự toán là 2,744 tỷ đồng, giá trị nghiệm thu thanh toán là 2,744 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định là 1,935 tỷ đồng, chênh lệch 808,453 triệu đồng.

Hạng mục hồ chứa nước thô: Diện tích hồ chứa theo thiết kế ban đầu khoảng 3,0ha. Tuy nhiên, diện tích đất đã thu hồi được khoảng 2,5ha nên khối lượng thực tế thi công công tác đào xúc taluy và đào lòng hồ được xác định lại là 40.468,45m3; giảm giá trị tương ứng là 516,326 triệu đồng.

Hạng mục đắp nền đường bằng máy đầm 16 tấn: Giá trị dự toán và giá trị đã nghiệm thu thanh toán số tiền 717,972 triệu đồng; tuy nhiên, kiểm tra nhật ký thi công và biên bản nghiệm thu không có nội dung công việc này.

Đối với Khu trạm tăng áp, hạng mục cổng, tường rào: Giá trị dự toán là 742,531 triệu đồng, hồ sơ nghiệm thu thanh toán khối lượng hoàn thành là 742,531 triệu đồng, qua kiểm tra hiện trạng đến nay chưa có công trình xây dựng.

Đối với thiết bị: Giá trị dự toán là 6,172 tỷ đồng, trong đó cụm lọc tự rửa là 2,36 tỷ đồng, cụm bể phản ứng - lắng là 2,634 tỷ đồng; giá trị nghiệm thu thanh toán của 02 hạng mục bằng với giá trị dự toán là 4,995 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định là 3,332 tỷ đồng, trong đó đã giảm thiết bị Cụm bể phản ứng - lắng là 2,634 tỷ đồng; do đó, việc đã nghiệm thu, thanh toán đối với thiết bị trên là không có căn cứ.

Đầu tư hơn 50 tỷ đồng nhưng phải mua nước tư nhân bán cho dân

Về tình hình sản xuất kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thuế, Đoàn thanh tra đã yêu cầu Công ty Xây dựng 767 cung cấp hồ sơ, sổ sách, chứng từ kế toán liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, đến nay đơn vị không cung cấp bất kỳ tài liệu nào có liên quan; do đó, Thanh tra tỉnh Bắc Giang buộc phải tổng hợp kết quả kiểm tra của các cơ quan.

Trong đó, tại Báo cáo số 210/BC-SXD ngày 12/4/2022 của Sở Xây dựng: Do không đầu tư xây dựng Trạm bơm nước thô và không lắp đặt đường ống dẫn nước thô vào khu xử lý, năm 2015 nguồn nước thô được lấy trực tiếp tại kênh Giữa cách tường rào nhà máy khoảng 15m. Sau khi nước thô được xử lý, cung cấp nước đến các hộ dân nhưng chất lượng nước không đảm bảo nên người dân không sử dụng.

Hiện nay, công ty mua trực tiếp nước sạch của Nhà máy nước DNP đấu nối vào hệ thống đường ống của công ty để cung cấp đến các hộ dân thuộc thị trấn Vôi. Toàn bộ khu vực Nhà máy xử lý nước và Hồ chứa hiện đang không sử dụng.

Hay, tại Văn bản số 1838/UBND-NN&PTNT ngày 19/7/2023 của Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang, thể hiện nội dung: Đến cuối năm 2018 do không đảm bảo nguồn cung cấp nước sạch cho người dân trên địa bàn theo phân vùng cấp nước nên Công ty Xây dựng 767 thực hiện ký hợp đồng mua buôn lại nguồn nước sạch của Công ty CP Đầu tư hạ tầng nước DNP - Bắc Giang để bán lại cho các hộ dân và các đơn vị hành chính.

Tuy nhiên, quá trình triển khai cung cấp nước sạch, Công ty Xây dựng 767 đã nhiều lần không thanh toán nợ tiền nước nên Công ty DNP-Bắc Giang đã tạm ngừng cấp nước; đồng thời, do vi phạm điều khoản hợp đồng mua bán nước nên Công ty DNP-Bắc Giang đã chấm dứt hợp đồng và ngừng cấp nước kể từ ngày 21/3/2023. Do đó, Công ty 767 đã tự khai thác nguồn nước mặt từ kênh Giữa qua hệ thống Nhà máy xử lý nước và hạ tầng đường ống của đơn vị; tuy nhiên, do hệ thống xử lý không hoạt động từ lâu nên đã làm ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước.

UBND huyện đã đề nghị Công ty 767 xây dựng phương án đảm bảo việc cung cấp nước thường xuyên, liên tục, không gián đoạn gây bức xúc cho người dân; song đến nay công ty vẫn chưa triển khai khắc phục. Qua kiểm tra thực tế, Công ty Xây dựng 767 đã xây dựng trạm bơm nước thô, đường ống dẫn nước và sử dụng nguồn nước từ hồ chứa nước thô về khu xử lý để sản xuất nước sạch.

Về kết quả xét nghiệm chất lượng nước sạch, ngày 07/6/2023, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Giang đã lấy 01 mẫu nước sạch sau xử lý tại Bể chứa nước thành phẩm của đơn vị, thực hiện thử nghiệm đối với 28 thông số chất lượng nước (gồm 08 thông số nhóm A, 20 thông số nhóm B). Kết quả chất lượng nước không đạt theo Quy chuẩn kỹ thuật địa phương (QCĐP 01:2021/BG).

Công ty Xây dựng 767 không có hồ sơ sử dụng hóa chất và sổ theo dõi việc lưu mẫu nước; đồng thời chưa xây dưng kế hoạch cấp nước an toàn và kế hoạch phòng ngừa, khắc phục khi có sự cố liên quan đến chất lượng nước sạch. Chưa thực hiện công bố hợp quy.

Từ những sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Bắc Giang đã chuyển hồ sơ liên quan đến các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự “Tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” được quy định tại Điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015 của Công ty TNHH Xây dựng 767 và các bên liên quan đối với Dự án Hệ thống cấp nước sinh hoạt xã Yên Mỹ - thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang nêu trên đến Công an tỉnh Bắc Giang để điều tra làm rõ hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.