Chống xâm hại sở hữu công nghiệp để bảo vệ doanh nghiệp chân chính
CôngThương - Vi phạm nhiều…
Ông Vương Trí Dũng- Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội – cho biết, riêng 3 năm trở lại đây, đã tiêu hủy hàng giả mạo SHCN trị giá trên 15 tỷ đồng hàng vi phạm bản quyền, và chuyển giao gần 2 tỷ đồng. Trung bình hàng năm, QLTT Hà Nội kiểm tra và xử lý 700 – 1.000 vụ hàng xâm phạm SHCN. Có một số vụ xử phạt hành chính đến 500 triệu đồng, giá trị hàng tịch thu đến 2,5 tỷ đồng.
Qua gần 2.000 vụ xử phạt vi phạm hành chính về SHCN của QLTT Hà Nội cho thấy, các đối tượng kinh doanh từ hộ cá thể đến doanh nghiệp (DN) đa phần chủ động trong việc xâm phạm bản quyền, giả mạo nhãn hiệu, kiểu dáng. Thậm chí, có không ít DN đã chủ động đặt hàng từ Trung Quốc giả mạo nhãn hiệu, hoặc hoàn thiện nhãn mác cuối cùng khi đưa hàng ra thị trường. Các vụ vi phạm thường tập trung vào những mặt hàng tiêu dùng có nhu cầu cao như: Quần áo, giày dép, túi cặp, kính mắt, đồng hồ, điện thoại di động, thực phẩm chức năng, xe đạp điện, phụ tùng ôtô, xe máy, máy bơm, rượu ngoại, đồ gia dụng…
Các cơ quan chức năng cho biết, quy mô đặt hàng của các vụ vi phạm này có số lượng và giá trị lớn. Có vụ mỗi lần nhập đến hàng nghìn điện thoại di động, vài nghìn xe đạp điện, hàng trăm tấn mì chính… Đối tượng sản xuất hàng giả mạo SHCN bị phát hiện và xử lý trên địa bàn Hà Nội giờ đây không chỉ là những người ít học, người nghèo, mà là người có trình độ cao, am hiểu luật pháp nhưng cố tình vi phạm trước sức hút quá lớn do lợi nhuận từ hàng vi phạm SHCN mang lại.
Tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái ngày càng gia tăng nhưng doanh nghiệp bị xâm hại lại ít đề nghị xử lý, ngay tại Hà Nội, trung bình chỉ có 40 - 50 đơn/năm đề nghị xử lý xâm hại. |
… Nhưng ít đề nghị xử lý
Theo ông Trương Quang Hoài Nam– Cục trưởng Cục QLTT (Bộ Công Thương), để xử lý việc xâm phạm quyền SHCN cần có sự tham gia của chủ sở hữu quyền trong 3 khâu: có đủ căn cứ pháp lý bảo hộ quyền của mình, có đủ chứng cứ xác định vi phạm quyền và đề nghị xử lý xâm phạm, xác nhận hàng hóa xâm phạm khi cơ quan chức năng bắt giữ.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, số DN được bảo hộ quyền SHCN đề nghị xử lý xâm hại quá ít, ngay tại Hà Nội trung bình chỉ có 40 – 50 đơn/năm đề nghị xử lý xâm hại. Ngay trong năm 2013, nhiều DN lớn cũng không đề nghị xử lý xâm hại do “khó khăn về kinh tế”, như chủ nhãn hiệu Gucci, Boss… Do đó, công tác xử lý xâm phạm quyền SHCN của các cơ quan chức năng rơi vào thế bị động.
Lý giải tại sao đến nay có rất ít đơn đề nghị xử lý xâm hại SHCN, ông Vương Trí Dũng cho rằng, nguyên nhân chủ quan là DN trong nước hiện nay mới tập trung cho việc đăng ký bảo hộ, nhưng số lượng còn rất ít. “Đa số DN cho rằng, việc bảo vệ quyền SHCN là trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền mà chưa xác định đúng quyền sở hữu trí tuệ là quyền dân sự, trước tiên thuộc về bản thân DN” - ông Dũng nói. Chính vì vậy, việc thực thi bảo hộ quyền SHCN trong nhiều năm qua tới 80% là có yếu tố nước ngoài. Ngoài ra, do thiếu đầu mối thống nhất nên khi đề nghị xử lý xâm hại, DN thường gửi đơn nhiều cơ quan có thẩm quyền cùng một lúc, nên dễ bị đùn đẩy trách nhiệm, hoặc giải quyết không thống nhất khiến DN nản lòng, không tin vào hiệu quả thực thi của các cơ quan có thẩm quyền…
Trước thực tế đó, Chi cục QLTT Hà Nội đã kiến nghị một loạt các giải pháp, như: Siết chặt hơn thủ tục kiểm soát hàng nhập khẩu tiểu ngạch; xây dựng quy chế, quy trình chung về thực thi của các cơ quan có thẩm quyền… Ông Vương Trí Dũng cũng đề xuất, Ban chỉ đạo 127 các cấp phải làm được vai trò đầu mối, chỉ đạo các lực lượng phối hợp thực hiện xử lý xâm phạm quyền SHCN…