Việt Nam và Campuchia thu hút các nhà sản xuất hàng may mặc Nhật Bản

Sự dịch chuyển này do chi phí lao động ngày càng tăng của Trung Quốc và chính sách zero-Covid đã làm hạn chế những ưu thế của nước này. Trong bối cảnh đồng yên mất giá và chi phí nguyên vật liệu tăng cao, các công ty may mặc Nhật Bản đang sử dụng mọi phương pháp có sẵn để giảm chi phí.

Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), hiệp định thương mại châu Á-Thái Bình Dương có hiệu lực vào tháng 1, đã mang đến cho các công ty một cứu cánh mới. Các công ty may mặc lớn, chẳng hạn như Adastria, Aoyama Trading và các nhà cung cấp của Uniqlo, đang chuyển một số cơ sở sản xuất của họ sang các nước thành viên RCEP ở Đông Nam Á, tận dụng việc giảm hoặc miễn thuế nhập khẩu hàng dệt may.

Adastria, công ty sở hữu các thương hiệu thời trang nổi tiếng bao gồm Global Work, đã tăng sản lượng tại Campuchia và Việt Nam trong năm nay, chủ yếu cho các sản phẩm tiêu chuẩn như áo cánh. Tỷ lệ sản xuất ở Đông Nam Á theo số lượng tính đến tháng 8 đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ lên 22%. Công ty này có kế hoạch mở rộng khu vực sản xuất sang Indonesia, Bangladesh và các quốc gia khác, đồng thời tăng sản lượng ở Đông Nam Á lên 50% vào năm tài chính kết thúc vào tháng 2 năm 2026.

Trong số quần áo của công ty nhập khẩu vào Nhật Bản, số lượng mặt hàng được sản xuất tại Trung Quốc đã giảm xuống còn 59% vào năm 2021, giảm từ mức 81% một thập kỷ trước đó. Trong khi đó, Aoyama Trading, một công ty lớn về trang phục nam giới, đang mở rộng hoạt động thu mua sản phẩm từ Indonesia và Việt Nam. Hàng hóa từ Trung Quốc chiếm 36% lượng nhập khẩu của nước này trong năm tài khóa 2021, giảm 7 điểm phần trăm so với năm trước. Trong trung và dài hạn, tỷ lệ sản xuất ở Trung Quốc có thể sẽ giảm hơn nữa.

Tập đoàn Matsuoka, nhà sản xuất theo hợp đồng cho công ty con Fast Retailing của Uniqlo, đã sản xuất 50% quần áo, theo doanh số bán hàng, tại Trung Quốc trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2022, nhưng có kế hoạch giảm xuống còn 29% vào năm tài chính 2025.

Trong cùng thời gian, tập đoàn này sẽ tăng sản lượng ở Bangladesh lên 34% từ 28% và ở Việt Nam lên 28% từ 16%. Công ty cũng đang tăng năng lực sản xuất ở hai quốc gia, cam kết đầu tư 8,7 tỷ Yên (64 triệu USD) vào các nhà máy mới trong thời gian hai năm kết thúc vào tháng 3 năm 2023. Nhiều quy trình trong ngành may mặc vẫn dựa vào bàn tay con người vì công việc may có thể khó tự động hóa, khiến nhân công trở thành chi phí sản xuất lớn nhất bên cạnh nguyên liệu thô.

Bắt đầu từ những năm 1980, các công ty bắt đầu chuyển sản xuất từ Nhật Bản sang Trung Quốc để tìm kiếm lao động giá rẻ. Nhưng từ khoảng năm 2010, phong trào này đã mở rộng sang Đông Nam Á như một phần của chính sách “Trung Quốc cộng một”, trong bối cảnh chi phí lao động tăng cao ở Trung Quốc được thúc đẩy bởi sự phát triển kinh tế của nước này.

Theo Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản, mức lương trung bình hàng tháng của một công nhân nhà máy ở Quảng Châu, Trung Quốc, gần đây đạt khoảng 670 đôla Mỹ, vượt xa mức lương hàng tháng khoảng 270 đôla Mỹ tại TP. Hồ Chí Minh của Việt Nam và con số 120 đôla Mỹ ở Dhaka, Bangladesh.

Ngoài ra, chính sách zero-covid của Trung Quốc trong việc khởi xướng các đợt phong tỏa quy mô lớn để ngăn chặn sự lây lan của virus đã ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động sản xuất và hậu cần của nước này. Các nhà sản xuất hàng may mặc của Nhật Bản đã gặp khó khăn trong việc theo kịp nhu cầu, làm nổi bật rủi ro khi tập trung sản xuất tại Trung Quốc.

Ngành may mặc không phải là ngành duy nhất trong việc gia tăng mua sắm ở Đông Nam Á. Gã khổng lồ nội thất và đồ gia dụng Nitori có kế hoạch thuê đất mới tại một nhà máy ở Việt Nam để mở rộng sản xuất. Và nhà sản xuất đồ nội thất văn phòng Okamura đã điều chỉnh vật liệu được sử dụng cho đệm ghế của mình để có thể sử dụng vật liệu từ bên ngoài Trung Quốc. Nhưng nhiều công ty vẫn coi Trung Quốc là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng của họ, Okamura có kế hoạch tăng cường mua một số nguyên liệu khác từ nước này.

Đối với các công ty may mặc, một phần sức hấp dẫn của Trung Quốc tiếp tục là vị trí gần với Nhật Bản. Giám đốc tài chính Hiroyuki Kaneko của Tập đoàn Matsuoka cho biết Trung Quốc có năng lực công nghệ cao và chuỗi cung ứng phát triển tốt đối với các nguyên liệu thô như vải.