Tỷ lệ trẻ em mắc tật khúc xạ ở khu vực thành thị cao gấp 2,5 lần khu vực nông thôn

Theo các chuyên gia nhãn khoa, trên thế giới hiện có 640 triệu người giảm thị lực do tật khúc xạ. Còn tỷ lệ tật khúc xạ tại Việt Nam vào khoảng 15-40%, tương ứng từ 14 - 36 triệu người mắc tật khúc xạ.

Đối với trẻ em (từ 6-15 tuổi) ở khu vực thành thị có tỷ lệ mắc tật khúc xạ từ 25-40%; khu vực nông thôn từ 10-15%. Điều này cho thấy tại Việt Nam hiện nay có 3 triệu trẻ em đang có tật khúc xạ, cần được chỉnh kính và tỷ lệ trẻ em mắc tật khúc xạ ở khu vực thành thị cao gấp hơn 2,5 lần khu vực nông thôn.

Với tật khúc xạ mắt, việc cung cấp kính cho người dân bị tật khúc xạ là một trong những can thiệp hiệu quả và hợp lý nhất, góp phần làm giảm tỉ lệ các bệnh mù lòa có thể phòng tránh được. Hiện tật khúc xạ được nhận định như là một vấn đề mới nổi trong chăm sóc mắt và được xem là một ưu tiên trong Kế hoạch quốc gia về phòng chống mù loà của Việt Nam đến năm 2020.

Chia sẻ tại hội thảo trong lần trở lại Việt Nam, giáo sư Bruce Moore (giáo sư khúc xạ nhãn nhi) cho biết, dựa trên kết quả điều tra đánh giá về chất lượng dịch vụ khúc xạ tại Việt Nam do Tổ chức Brien Holden Vision Institute phối hợp với Bệnh viện Mắt Trung ương thực hiện được công bố đầu năm 2019 cho thấy, có tới 65% đơn kính thực hiện tại các hiệu kính là bị sai do người đo kính không được đào tạo bài bản. Và Việt Nam đang thiếu trầm trọng các dịch vụ chăm sóc khúc xạ. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu nguồn nhân lực được đào tạo bài bản đầy đủ.

Đồng quan điểm với giáo sư Bruce Moore, các bác sĩ chuyên ngành tham dự hội thảo cho rằng, tại Việt Nam, các bác sĩ mắt là nguồn nhân lực chính để giải quyết các vấn đề thách thức của mù lòa do đục thủy tinh thể (chiếm 66% nguyên nhân gây mù ở nhóm trên 50 tuổi), tuy nhiên, nguồn lực cho mục đích này vẫn còn hạn chế do sự phân bố bác sĩ mắt không đồng đều, chỉ tập trung ở các thành phố hoặc do không có khả năng phẫu thuật. Vì vậy, bác sĩ và điều dưỡng chăm sóc mắt hiện không thể đáp ứng được nhu cầu chăm sóc tật khúc xạ của người dân đang ngày một tăng. Một số kỹ thuật viên khúc xạ, điều dưỡng và bác sĩ mắt đã được đào tạo qua các khóa cơ bản để cung cấp dịch vụ chăm sóc tật khúc xạ, đáp ứng ngắn hạn một phần nhu cầu của người dân.

Theo các ước tính dựa trên con số tối thiểu mục tiêu “có thể đạt được” được xây dựng bởi Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam đến năm 2020 sẽ thiếu 565 bác sĩ mắt và gần 1.790 cử nhân khúc xạ nhãn khoa.

Vì vậy, để giải quyết vấn đề tật khúc xạ cho người dân với biện pháp hiệu quả nhất, ít tốn kém nhất chính là đào tạo nguồn nhân lực nhãn khoa bài bản, đồng đều.

Trước thực tế trên, nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt các dịch vụ khám khúc xạ có chất lượng tốt ở Việt Nam, Viện Thị giác Brien Holden (Australia) đã hợp tác với Bệnh viện Mắt trung ương và Bệnh viện Mắt TP. Hồ Chí Minh xây dựng và nhân rộng các khóa đào tạo ngắn hạn về khúc xạ và mài lắp kính. Viện Thị giác đã hỗ trợ xây dựng chương trình đào tạo, cung cấp trang thiết bị và đào tạo 24 giảng viên quốc gia.

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Phạm Trọng Văn, chuyên gia nhãn khoa (Đại học Y Hà Nội) cho biết, cử nhân khúc xạ nhãn khoa là những cán bộ y tế thật sự cần thiết trong hệ thống chăm sóc sức khỏe Việt Nam nhằm đáp ứng các yêu cầu về chăm sóc sức khỏe mắt cho người dân trong cả hiện tại và tương lai, đặc biệt trong loại trừ các bệnh mù lòa có thể phòng tránh được do tật khúc xạ không được chỉnh kính, giảm thiểu gánh nặng công việc cho các bác sỹ nhãn khoa để có thể tập trung chuyên sâu các dịch vụ lâm sàng các bệnh về mắt khác.

Ngành nhãn khoa Việt Nam rất vui mừng vì được Viện Thị giác Brien Holden hỗ trợ trong việc đào tạo nguồn nhân lực nhãn khoa bài bản, đồng đều, đáp ứng nhu cầu dịch vụ khúc xạ tại Việt Nam, PGS.TS Phạm Trọng Văn chia sẻ.