Truy Bộ trưởng về quản lý vốn đầu tư công

Toàn cảnh phiên chất vấn

Tại phiên chất vấn, nhiều đại biểu cho rằng cần phải xem xét lại hiệu quả đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước. Trong đó có việc giao kế hoạch đầu tư chậm; tình trạng phân bổ vốn dàn trải vẫn còn, nhiều dự án bố trí vốn thấp, kéo dài thời gian thực hiện dẫn đến chậm phát huy hiệu quả đầu tư. Đại biểu cũng đề nghị làm rõ nguyên nhân, giải pháp khắc phục và trách nhiệm của Bộ trưởng.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, cho rằng, sau khi Luật Đầu tư công có hiệu lực đã giúp tăng cường quản lý chặt chẽ hơn, khắc phục cơ bản được những tồn tại hàng chục năm, như đầu tư dàn trải, nợ đọng xây dựng cơ bản, ứng trước vốn kế hoạch nhưng chưa có nguồn hoàn trả v.v...

Tuy nhiên, việc chuyển hướng sang quản lý chặt chẽ hơn cũng không tránh khỏi nảy sinh nhiều vấn đề, khó khăn về quy trình, về thủ tục, về nhu cầu không đáp ứng được đủ vốn và sự co kéo trong bố trí vốn, phân bổ vốn không tập trung, giao vốn chậm, nhiều lần v.v... Đây cũng chính là yêu cầu cấp thiết cần tập trung tháo gỡ, giải quyết trong thời gian tới.

Nguồn vốn đầu tư công ngày càng hạn hẹp và có xu hướng giảm dần trong tổng đầu tư toàn xã hội và trong chi tiêu ngân sách. Do vậy, vấn đề mấu chốt quan trọng nhất phải tập trung quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn vốn công. Giải được bài toán cân đối về cơ cấu vùng, miền, ngành, lĩnh vực, mục tiêu ưu tiên vừa quản lý chặt chẽ nhưng cũng phải thuận lợi để triển khai thực hiện nhanh hiệu quả, trong đó có áp dụng công nghệ thông tin và quản lý, đảm bảo công khai, minh bạch và hạn chế tối đa sự thất thoát, lãng phí trong đầu tư công.

Về giải pháp để khắc phục, Bộ trưởng đã đưa ra nhiều giải pháp cụ thể như tiếp tục triển khai đồng bộ các chủ trương và định hướng về tái cơ cấu đầu tư. Đề nghị các cấp, các ngành phải thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về đầu tư công, trong đó có việc hoàn thiện các tiêu chuẩn, định mức về xây dựng.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng trả lời chất vấn

Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng về công tác quy hoạch, phát triển kinh tế - xã hội vì nó ảnh hưởng rất lớn đến việc quyết định đầu tư cũng như hiệu quả của đầu tư. Đồng thời tăng cường công tác kiểm toán, kiểm tra, thanh tra và giám sát đối với tất cả các khâu để đảm bảo các quyết định lựa chọn đầu tư cũng như bố trí vốn phải phù hợp với tình hình thực tế phát triển cũng như khả năng thu xếp vốn của từng dự án và phải đủ để hoàn thiện được dự án mà không làm cho kéo dài và làm cho không phát huy được hiệu quả của dự án.

Thừa nhận trách nhiệm trong việc giao vốn hàng năm vẫn còn chậm, nhưng Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng vì lần đầu tiên thực hiện Luật Đầu tư công nên còn nhiều lúng túng. Một số văn bản còn nhiều quy định làm cản trở thực thi luật. Bộ cũng còn nể nang đối với yêu cầu bộ, ngành, địa phương.

Cũng theo Bộ trưởng Dũng, quyền quyết định các dự án đầu tư thuộc về địa phương. Vì vậy trường hợp không đủ nguồn vốn thực hiện dự án, địa phương cần kịp thời điều chỉnh và đưa ra các giải pháp thu hút nguồn vốn hợp pháp ngoài nhà nước. Trong thời gian tới, để tháo gỡ khó khăn khi thực hiện Luật Đầu tư công, thúc đẩy nhanh giải ngân, sớm đưa các dự án vào hoạt động, góp phần tăng trưởng kinh tế, Bộ KH& ĐT sẽ phối hợp rà soát sửa đổi, bổ sung một số quy định pháp luật cho phù hợp.

Phát biểu về vấn đề này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, có cả nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan như kế hoạch đầu tư công trung hạn chưa có tiền lệ. Mặt khác nhu cầu đầu tư lớn, nhưng nguồn lực có hạn. Còn nhiều quy định làm cản trở giải ngân vốn trong khi đó việc rà soát sửa đổi các văn bản còn chậm; Nhiều Bộ, ngành, địa phương chưa nghiêm túc thực hiện theo nghị quyết của Quốc hội. Bên cạnh đó là năng lực cán bộ còn yếu kém, việc phân cấp ủy quyền còn hạn chế, công tác phối hợp giữa Bộ ngành, địa phương còn nhiều bất cập.

Bên cạnh những nỗ lực giải quyết của Chính phủ, các Bộ ngành, Phó Thủ tướng cũng mong rằng Quốc hội sẽ tăng cường đôn đốc và giám giám sát.