| Ứng phó diễn biến khó lường từ thị trường gạo Giá gạo tăng cao, có nên thành lập sàn giao dịch gạo? |
Tích trữ đầu cơ đã làm cạn kiệt nguồn cung từ thị trường, khiến lượng gạo xuất khẩu ít hơn. Giá gạo xay trong nước của Thái Lan đã tăng gần 20% vào giữa tháng 8 lên 21.000 baht (597 USD)/tấn, tăng từ khoảng 17.000 baht trong vài tuần trước đó. Điều đó đã đẩy giá xuất khẩu gạo trắng tiêu chuẩn 5% của Thái Lan - bao gồm gạo 5% tấm - lên 610 USD/tấn, phản ánh sự tăng giá toàn cầu, lên mức cao nhất trong 11 năm.
Mặc dù chính phủ Thái Lan không có kế hoạch hạn chế xuất khẩu gạo nhưng các nhà xuất khẩu Thái Lan vẫn không muốn bán do nguồn cung không chắc chắn.
 |
| Thị trường gạo Thái Lan hỗn loạn sau các động thái của Ấn Độ. Ảnh minh hoạ |
Thái Lan thường sản xuất khoảng 20 triệu tấn gạo xay, một nửa trong số đó được tiêu thụ trong nước. Nửa còn lại thường được xuất khẩu.
Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch danh dự của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan cho biết, Thái Lan chưa bao giờ có nguồn cung khan hiếm cho đến nay vì có rất nhiều gạo dư thừa hàng năm. Nhưng năm nay, thị trường gạo Thái Lan hỗn loạn vì các nhà xuất khẩu không thể đưa ra bất kỳ báo giá nào vì họ lo ngại về biến động giá cả và sự không chắc chắn về nguồn cung. Cụ thể, Ấn Độ công bố lệnh cấm xuất khẩu gạo vào ngày 20/7. Lệnh cấm gây lo ngại tồn kho giảm và khuyến khích các nhà nhập khẩu gạo lớn tìm kiếm gạo từ các nhà xuất khẩu chủ chốt khác, bao gồm Thái Lan và Việt Nam.
Việc tích trữ theo nhóm dự kiến sẽ đẩy giá gạo Thái Lan lên mức không cạnh tranh và ngăn cản Thái Lan tăng xuất khẩu do Ấn Độ vắng mặt trên thị trường quốc tế. Các nhà xuất khẩu Thái Lan không muốn cam kết giao dịch nếu họ không thể đảm bảo giao hàng ở mức giá phù hợp với cam kết trước đó.
Một thương nhân tại một nhà giao dịch quốc tế có trụ sở tại Bangkok cho biết, làm như vậy sẽ gây ra tổn thất ngay lập tức. Ngoài việc giá tăng do tích trữ, hình thái thời tiết khô hạn El Nino có thể sẽ hạn chế thu hoạch và ngăn cản Thái Lan xuất khẩu thêm gạo trong năm nay và năm tới.
Thái Lan do vị trí địa lý nên hàng năm có mưa gió mùa. Nước này cũng có hệ thống tưới tiêu rộng rãi, cho phép trồng lúa quanh năm. Tuy nhiên, doa ảnh hưởng của El Nino dự kiến sẽ có lượng mưa ít hơn vào tháng 9 và tháng 10, khi cây lúa cần nhiều nước. Điều đó có thể làm giảm năng suất khi vụ mùa được đưa ra thị trường vào tháng 11. Hơn nữa, lượng mưa thấp hơn có thể làm giảm mực nước tại các hồ chứa, nguồn cung cấp nước cho hệ thống tưới tiêu và rất quan trọng cho việc trồng trọt trái vụ. Vẫn chưa có ước tính sản lượng chính xác, nhưng Bộ Nông nghiệp gần đây dự báo rằng niên vụ 2023-2024 của Thái Lan (tháng 11-tháng 10) sẽ thấp hơn dự kiến.
Do nguồn cung khan hiếm và tích trữ, Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan duy trì mục tiêu xuất khẩu năm 2023 ở mức 8,5 triệu tấn do nước này khó có thể tận dụng lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ.
